Πάρα πολλοί ασθενείς στη σύγχρονη εποχή, που κάνουν πολύωρη καθιστική εργασία (χρήστες ηλεκτρονικού υπολογιστή) ή σκύβουν πολλές ώρες (οδοντίατροι, κομμώτριες), ταλαιπωρούνται από πόνους στον αυχένα και γύρω από αυτόν, πονοκέφαλο, πόνους στις ωμοπλάτες και μυϊκό σπασμό (πιάσιμο) στους μυς των ωμοπλατών και του αυχένα. Αφού κάνουν πολλές εξετάσεις, που δεν δείχνουν τίποτα σοβαρό, καταλήγουν να ακούσουν τη διάγνωση Ινομυαλγία ή (αν ο ιατρός τους είναι Ρευματολόγος) Μυοπεριτονιακό Σύνδρομο.
Μετά από αυτή τη διάγνωση ακολουθούν την (κλασσική στην Ελλάδα) θεραπεία: παυσίπονα και αναλγητικά φάρμακα, κολλάρο και, ίσως, φυσικοθεραπείες (διαθερμίες, μασσάζ, ηλεκτρικά ρεύματα, μαγνητικά πεδία, laser κτλ). Το αποτέλεσμα είναι να αισθάνονται μια μικρή βελτίωση για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά τα συμπτώματα να επανέρχονται πολύ σύντομα. Δυστυχώς αυτοί οι ασθενείς καταλήγουν να λαμβάνουν κάθε λίγο αντιφλεγμονώδη και παυσίπονα φάρμακα για ένα πρόβλημα, που ποτέ δε θεραπεύεται οριστικά. Συνεπώς, όλοι αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η ινομυαλγία (μυοπεριτονιακό σύνδρομο) είναι ένα πρόβλημα, που δε θεραπεύεται και πρέπει να μάθουν να ζουν με αυτό.
Όμως, η ινομυαλγία (μυοπεριτονιακό σύνδρομο) μπορεί να θεραπευθεί οριστικά και η θεραπεία της είναι απλή. Αρκεί οι ασθενείς να καταλάβουν ότι το πρόβλημα το προκαλούν οι ίδιοι με το λάθος τρόπο, που κάθονται, σκύβουν και κινούν τον αυχένα και τους ώμους τους. Αν κοιταχθούν στον καθρέπτη θα διαπιστώσουν ότι οι ώμοι τους γέρνουν προς τα εμπρός, ο ένας ώμος, συνήθως, φαίνεται να είναι πιο χαμηλά και περισσότερο στριμμένος προς τα μέσα από ό,τι ο άλλος ώμος. Αν τους κοιτάξει κάποιος από πίσω θα παρατηρήσει ότι οι ωμοπλάτες τους δεν είναι στη φυσιολογική τους θέση, αλλά φεύγουν μακριά από τη σπονδυλική στήλη και, ιδίως, η μία από τις ωμοπλάτες φαίνεται να φεύγει προς τα πάνω και έξω μακριά από τη γραμμή της σπονδυλικής στήλης και προς τον ώμο.
Αν τους κοιτάξει κάποιος από το πλάι θα διαπιστώσει ότι το κεφάλι τους γέρνει προς τα εμπρός και δεν στέκεται στην ευθεία της σπονδυλικής στήλης, όπως θα έπρεπε. Όλα αυτά οφείλονται στην πολύωρη, καθημερινή κακή στάση και οδηγούν σταδιακά σε ανισορροπία των μυών του αυχένος και των ωμοπλατών. Οι μύες, που βρίσκονται δίπλα στον αυχένα και απλώνονται ως τον ώμο (άνω μοίρα τραπεζοειδούς, σκαληνοί, ανελκτήρας ωμοπλάτης) υπερλειτουργούν, είναι συνεχώς \”μαζεμένοι\” και βρίσκονται συνεχώς υπό πολύ αυξημένη τάση, με συνέπεια να αναπτύσσουν μόνιμο μυϊκό σπασμό (πιάσιμο) και να πονούν έντονα. Αυτός ο πόνος, δε, μπορεί να απλώνεται στον αυχένα ως πίσω από το αυτί και στο κεφάλι (πονοκέφαλος τάσης), γιατί οι μύες αυτοί εκτείνονται από την ωμοπλάτη ως ψηλά στο ινιακό οστούν. Ενώ, οι μύες που βρίσκονται χαμηλά ανάμεσα στις ωμοπλάτες (ρομβοειδείς, μέση-κάτω μοίρα τραπεζοειδών), υπολειτουργούν, είναι συνεχώς τεντωμένοι και, γι\’ αυτό το λόγο, πονούν επίσης.
Ο μόνος τρόπος για να θεραπευθεί μόνιμα και οριστικά η ινομυαλγία (μυοπεριτονιακό σύνδρομο) είναι να επιτευχθεί η αποκατάσταση της μυϊκής ισορροπίας ανάμεσα στους μυς, που υπερλειτουργούν (άνω μοίρα τραπεζοειδούς, σκαληνοί, ανελκτήρας ωμοπλάτης), και σε αυτούς, που υπολειτουργούν (ρομβοειδείς, μέση-κάτω μοίρα τραπεζοειδών). Αυτό επιτυγχάνεται με ειδικές ασκήσεις νευρομυϊκής επανεκπαίδευσης του ελέγχου της στάσης και κίνησης του άνω τεταρτημορίου του σώματος (αυχένας, θώρακας, ωμικές ζώνες).
Οι ασκήσεις αυτές πρέπει να επαναλαμβάνονται πολλές φορές καθημερινά, ώστε να οδηγήσουν σταδιακά στην ανάκτηση της φυσιολογικής στάσης και κίνησης του άνω τεταρτημορίου και στην αποκατάσταση του φυσιολογικού μήκους των συσπασμένων ή διατεταμένων μυών και στην επάνοδο του φυσιολογικού τόνου ηρεμίας τους. Έτσι, εκλείπουν οριστικά οι αιτίες του πόνου και αυτό το αποτέλεσμα καθίσταται μόνιμο αν οι ασθενείς συνεχίσουν να εφαρμόζουν κάποιες απλές ασκήσεις συντήρησης για πάντα.
Η βασική προϋπόθεση, όμως, είναι να καταλάβουν οι ασθενείς ότι η μόνιμη και οριστική θεραπεία της ινομυαλγίας (μυοπεριτονιακό σύνδρομο) κατορθώνεται μόνο με διαδικασίες ενεργητικής αυτοθεραπείας και κινησιοθεραπείας και όχι με παθητική κατανάλωση φαρμάκων ή παθητική συμμετοχή σε προγράμματα κλασσικής φυσικοθεραπείας, που χρησιμοποιούν μόνο μηχανήματα.
Αλέξανδρος Ι. Καψαμπέλης
Φυσικοθεραπευτής MSc