Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία το Έβδομο Διεθνές Συνέδριο Neograeca Medii Aevi (Νεοελληνικά του Μεσαίωνα, Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά) που οργάνωσαν από κοινού το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών στο αμφιθέατρο Γιάννη Περτσελάκη του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, από 1 ώς 4 Νοεμβρίου 2012.
Με γενικό τίτλο «Χαρτογραφώντας τη δημώδη λογοτεχνία (12ος-17ος αι.)» το Συνέδριο αυτό συνέχισε την εικοσιπενταετή παράδοση των διεθνών επιστημονικών συναντήσεων που εξειδικεύονται στη μελέτη και την προβολή της δημώδους βυζαντινής και της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας και γραμματείας από τον 12ο ώς τον 17ο αιώνα.
Όπως είναι γνωστό, σταθερή επιδίωξή του θεσμού αυτού, από τους σημαντικότερους των νεοελληνικών σπουδών, είναι η συστηματική μελέτη των κειμένων, η έκδοσή τους με επιστημονικά κριτήρια και η διάδοσή τους στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
Η δυναμική της προσπάθειας αυτής ενισχύθηκε όχι μόνο από την αθρόα συμμετοχή των ειδικών μελετητών στις εργασίες του Συνεδρίου και από την υψηλή κατά γενική ομολογία ποιότητα των ανακοινώσεων που παρουσιάστηκαν σ’ αυτό, αλλά και από την ίδρυση της «Διεθνούς Εταιρείας για τη μελέτη της δημώδους ελληνικής γραμματείας (12ος-17ος αι.)», που πραγματοποιήθηκε σε συνεδρία της Ολομέλειας.
Το πρώτο Δ.Σ. συγκροτήθηκε από τους καθηγητές Γιάννη Μαυρομάτη (πρόεδρο), Στέφανο Κακλαμάνη και Ulrich Moennig.
Η συμμετοχή με ανακοίνωση 65 και πλέον συνέδρων από 12 χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής υπογράμμισε το διεθνή χαρακτήρα του Συνεδρίου και ανέδειξε τη σημασία του πεδίου αυτού στην κατανόηση του ευρωπαϊκού πνευματικού οικοδομήματος που έχει στηριχθεί στην ελληνορωμαϊκή πολιτισμική παράδοση.
Συνάμα, με την παρουσία όχι μόνο καταξιωμένων ερευνητών και πανεπιστημιακών δασκάλων αλλά και πολλών νέων επιστημόνων στις εργασίες του Συνεδρίου προβλήθηκε, σε πείσμα των καιρών, η μελέτη της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας στον κόσμο.
Η σημαντική πρόοδος των ερευνών τα τελευταία τριάντα χρόνια επέβαλλε το αίτημα της χαρτογράφησης της δημώδους βυζαντινής και αναγεννησιακής λογοτεχνίας με την επανεξέταση των ιστορικών, πολιτισμικών και αισθητικών παραμέτρων που συνθέτουν και συνέχουν τη λογοτεχνία στα χρόνια της πρώιμης νεοτερικότητας. Το πρόγραμμα περιελάμβανε επτά συνεδρίες οργανωμένες σε τρεις μεγάλες ενότητες.
Στην πρώτη εξετάστηκε ο ρόλος της δημώδους γλώσσας στη συνοχή του υστεροβυζαντινού κόσμου και στη γένεση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με την καλλιέργεια διαφόρων λογοτεχνικών ειδών (ερωτική μυθιστορία, σάτιρα, ιστορική αφήγηση, ριμάδες)• στη δεύτερη προβλήθηκαν οι μηχανισμοί σύνθεσης, παραγωγής και χειρόγραφης και έντυπης κυκλοφορίας των λογοτεχνικών κειμένων από το 12ο ώς το 17ο αιώνα στον ελληνόφωνο μεσογειακό κόσμο.
Η τρίτη ενότητα αφιερώθηκε στην ανάδειξη των ιστορικών συνθηκών που οδήγησαν στην κρητική Αναγέννηση και στην ανάλυση της ποιητικής τέχνης των δημιουργών της Κρητικής λογοτεχνίας κατά την ίδια εποχή: ειδικές ανακοινώσεις εστίασαν το ενδιαφέρον τους σε κορυφαίες μορφές της περιόδου όπως ο Στέφανος Σαχλίκης, ο Βιτσέντζος Κορνάρος, ο Γεώργιος Χορτάτσης, ο Μαρίνος Τζάνες Μπουνιαλής, στις σχέσεις τους με τη βυζαντινή και τη δυτική (ιταλική) πολιτισμική παράδοση και στην ερμηνεία των έργων τους.
Τέλος δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη γεωγραφική εξάπλωση της δημώδους λογοτεχνίας μας καθώς και στη μελέτη της ανακάλυψής της από τους έλληνες και ευρωπαίους φιλολόγους του 19ου αιώνα.
Από τις ευχάριστες εκπλήξεις του Συνεδρίου ήταν η ενεργός συμμετοχή του κοινού με ερωτήσεις προς τους ομιλητές, και η γόνιμη ανταλλαγή απόψεων που ακολούθησε φώτισαν διάφορες όχι λιγότερο ενδιαφέρουσες πτυχές της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας και απέδειξαν πόσο σημαντικό είναι να τη μελετάμε και να την απολαμβάνουμε ως ανάγνωσμα.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι τις εργασίες του Συνεδρίου τις παρακολούθησαν χίλια και πλέον άτομα μέσω live streaming από την επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου www.historical-museum.gr.