Aράχοβα, Λιβάδι ή μήπως Βάργιανη; Οποιο κι αν διαλέξεις, για τη διαμονή σου είναι βέβαιο ότι θα περάσεις καλά. Θα χαρείς το χιόνι στις πίστες, θα περπατήσεις στα λευκοντυμένα δάση, θα πάρεις δόσεις αδρεναλίνης στους λασπωμένους χωματόδρομους.

Σούρουπο στην Αράχοβα, ξεχωρίζει η «Γέφυρα» και στην κορφή του λόφου ο ναός του Αγ. Γεωργίου

Οι αποστάσεις είναι μικρές ?εφορμώντας από την Αθήνα- και καλύπτονται άνετα, ακόμη και στο χρονικό διάστημα μιας μέρας, αφού σε καμία περίπτωση δεν θα χρειαστεί να σπαταλήσετε περισσότερο από δυόμισι ώρες για να βρεθείτε στο βασίλειο του χιονιού!

Βέβαια, οι περισσότεροι επιλέγουν την Αράχοβα επειδή είναι «in» και «trendy», καθώς αποτελεί σίγουρα το πιο διάσημο ορεινό θέρετρο της Ελλάδας, όμως μάλλον και το πιο κορεσμένο. Είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια το όμορφο αυτό χωριό του Παρνασσού έχει μετατραπεί σε δημοφιλή χειμερινό προορισμό λόγω της ύπαρξης των χιονοδρομικών κέντρων.

Ωστόσο, πίσω από το επιτηδευμένο τουριστικό σκηνικό ακόμα παλεύει να αφομοιώσει τα γυρίσματα των καιρών και να διατηρήσει αμόλευτη την ορεσίβια ψυχή του. Κάποτε οι ορεινοί Ρουμελιώτες ήταν κυρίως κτηνοτρόφοι. Τους καλοκαιρινούς μήνες ανέβαζαν τα κοπάδια τους στα αλπικά λιβάδια όπου το χόρτο ήταν υγρό και παχύ, ενώ τον χειμώνα τα κατέβαζαν στα χειμαδιά. Ετσι ολόκληρα χωριά χτισμένα σε απρόσιτα και δύσβατα σημεία με λιγοστή γη για καλλιέργειες ζούσαν αποκλειστικά και μόνο από την κτηνοτροφία. Αυτός ο τρόπος ζωής διαμόρφωσε χαρακτήρες περήφανους, ατίθασους, ακατέργαστους και σκληρούς σαν την πέτρα των βουνών τους.

Σε τούτη τη μαγευτική γωνιά του Παρνασσού διάλεξαν οι αρχαίοι Ελληνες να χτίσουν το λαμπρότερο μαντείο για τον θεό τους τον Απόλλωνα

Ο Παρνασσός είναι το «κάστρο» της Ρούμελης και η Αράχοβα η καρδιά της.

Ο οικισμός απλώνει τις γειτονιές του σε υψόμετρο 800-900 μ., στη θέση των αρχαίων φωκικών πόλεων Ανεμώρεια και Κυπάρισσος, οι οποίες βρίσκονταν πάνω στη «Σχιστή οδό», έναν σημαντικό οδικό κόμβο της αρχαιότητας ο οποίος συνέδεε τους Δελφούς με τις βοιωτικές πόλεις Θήβα και Λιβαδειά.

Επί τουρκοκρατίας υπήρξε άντρο των κλεφταρματολών του Παρνασσού. Κάηκε και ξανακάηκε από τους Τούρκους μέχρι που τον Νοέμβριο του 1826 ο Καραϊσκάκης κατάφερε, μέσα σε χιονοθύελλα, να συντρίψει τη στρατιά του Μουσταφάμπεη με πολύ σημαντικές απώλειες για τους Οθωμανούς.

Ο βράχος της Ωρας, ο Πύργος του Ρολογιού και το παλιό δημοτικό σχολείο που έχτισε το 1910 ο Ανδρέας Συγγρός βρίσκονται πάνω στον κεντρικό δρόμο

Σε ανάμνηση της σπουδαίας αυτή νίκης για τα όπλα των επαναστατών, στη δυτική έξοδο της Αράχοβας έχει στηθεί η προτομή του αρχιστρατήγου της Ρούμελης.

Στην περίοδο της γερμανοϊταλικής κατοχής, στα απρόσιτα δάση αντηχούσε το τραγούδι των ανταρτών. Τον Σεπτέμβρη του 1943 οι μαχητές του ΕΛΑΣ κύκλωσαν την Αράχοβα με σκοπό να αποτρέψουν οποιαδήποτε απόπειρα των Γερμανών να εμποδίσουν την παράδοση των Ιταλών συνεργατών τους και του εξοπλισμού τους στους αντάρτες, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας.

Η Αράχοβα απλώνει τις γειτονιές της σε υψόμετρο 800-900 μ., στη θέση των αρχαίων φωκικών πόλεων Ανεμώρεια και Κυπάρισσος

Ακολούθησε σκληρή σύγκρουση που κράτησε σχεδόν μισή μέρα απ\’ όπου οι αντάρτες κέρδισαν μία από τις σπουδαιότερες μάχες. Οι ΕΛΑσίτες έχασαν 11 ντόπια παλικάρια, όλα καταγόμενα από την Αράχοβα και τα γύρω χωριά.

Η Αράχοβα έχει να επιδείξει αρκετά ιστορικά κτίρια και εκκλησιές (υπάρχουν 35 ναοί και ξωκλήσια). Μερικά από αυτά θα τα βρείτε εύκολα, καθώς βρίσκονται πάνω στον κεντρικό δρόμο που διασχίζει την κωμόπολη, όπως το νεοκλασικό κτίριο του σχολείου που έχτισε το 1910 ο Ανδρέας Συγγρός και σήμερα στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο. Ομως αν θέλετε να γνωρίσετε πραγματικά τον ιστορικό αυτό ορεινό οικισμό, θα πρέπει να αφήσετε το όχημά σας σε κάποια από τις δυσεύρετες, η αλήθεια είναι, θέσεις στάθμευσης και να «χαθείτε» στα ανηφορικά καλντερίμια. Ακολουθώντας τα 264 μαρμάρινα σκαλοπάτια (γνωστός και σαν «Εγκάρσιος Δρόμος»), θα καταλήξετε στην ιστορική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ο αρχικός ναός χτίστηκε το 1676, πιθανόν σε θέση αρχαίου ιερού, ενώ το σημερινό κτίσμα είναι του 1833. Εδώ μετά το Πάσχα πραγματοποιείται μια από τις μεγαλύτερες εθνικοθρησκευτικές γιορτές της Ρούμελης -το λεγόμενο «πανηγυράκι»-, αφιερωμένη στον Αγιο Γεώργιο και στη Μάχη της Αράχοβας.

Αν σας κουράζει η κοσμοσυρροή της κοσμοπολίτικης Αράχοβας προτείνουμε να αναζητήσετε τη Βάργιανη

Πρέπει να επισημάνουμε πως από την Αράχοβα προσεγγίζονται εύκολα οι Δελφοί (πράγμα που σπάνια θυμούνται οι βιαστικοί σκιέρ που ανηφορίζουν κάθε Σαββατοκύριακο για τις χιονισμένες πίστες). Εδώ σε τούτη τη μαγευτική γωνιά του Παρνασσού διάλεξαν οι αρχαίοι Ελληνες να χτίσουν το λαμπρότερο μαντείο για τον θεό τους τον Απόλλωνα. Η περιοχή παρουσιάζει τεράστιο αρχαιολογικό και όχι μόνο, ενδιαφέρον. Οποια εποχή του χρόνου, όποια ώρα της ημέρας και να περάσεις από εδώ, επισκέπτες από όλα τα μέρη της Γης κατακλύζουν τον αρχαιολογικό χώρο.

Τμήματα του δωρικού περίπτερου ναού του Απόλλωνα, του 4ου αιώνα, το Στάδιο όπου διεξάγονταν τα Πύθια (5ος αι.), η Στοά των Αθηνών (5ος αι.), ο βωμός των Χίων (5ος αι.), το θέατρο όπου πραγματοποιούνταν οι ετήσιοι λυρικοί αγώνες (4ος αι.) είναι μερικά μόνο από τα σπουδαία μνημεία που βρίσκονται στον διάσημο σε όλη τη υφήλιο «ομφαλό της Γης».

Ατίθασος από τη φύση του, ο Παρνασσός κράτησε στις ράχες του κατά τη διάρκεια της Κατοχής πολυπληθή αντάρτικα σώματα

Ξεχωριστή αναφορά θα πρέπει να γίνει για τα εκθέματα του μουσείου όπου ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο Ηνίοχος, σπάνιο δείγμα αρχαίας χαλκοπλαστικής (αρχαιολογικό μουσείο 22650 82313).

Χιονισμένα σαλέ και όχι μόνο

Aπό την Αράχοβα ξεκινούν οι δρόμοι για τα… σύννεφα! Ενα γερό και μονότονα επαναλαμβανόμενο στριφογύρισμα της ασφάλτου που χαράζει τον γυμνό βράχο, μας ανεβάζει σε μεγάλα υψόμετρα. Μια κλεφτή ματιά στο υπερθέαμα του Κορινθιακού κόλπου που χάσκει κάτω από τα πόδια σας και πριν το καταλάβετε περνάτε το διάσελο του Σταυρού και βγαίνετε στο υψίπεδο «Λιβάδι» που απλώνεται σε μεγάλη έκταση και σε υψόμετρο 1.000-1.100 μέτρων.

Το Λιβάδι χιονισμένο

Το διάπλατο οροπέδιο σήμερα έχει εξελιχθεί πλέον σε ολάκερο χωριό πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών. Παλαιότερα τα καλοκαιρία εδώ ζωντάνευε ο οικισμός Καλύβια Αράχοβας, ενώ παντού υπήρχαν μποστάνια που παρήγαγαν εξαιρετικής ποιότητας πατάτες και φασόλια. Την άνοιξη γύρω από τις όχθες της εποχιακής λιμνούλας, που οι ποιμένες ονομάζουν «Πινιγούρα», έβοσκαν εκατοντάδες γιδοπρόβατα και οι βοσκοί έπηζαν τα φημισμένα αραχοβίτικα τυριά.

Το αναπάντεχο ξάγναντο της ορεινής αυτής κοιλάδας σού φτιάχνει τη διάθεση, ειδικά όταν το χιόνι έχει καλύψει τις ασχήμιες των ανθρώπων και τις ακρότητες του νεοπλουτισμού. Από το Λιβάδι, αλλά και από τους Δελφούς προσεγγίζεται μέσω του ευρωπαϊκού μονοπατιού «Ε4» το Κωρύκειο Αντρο (υψόμ. 1.360), η μυθική σπηλιά του θεού Πάνα που οι ντόπιοι ξέρουν σαν «Σαρανταύλι».

Παρνασσός, είναι το πιο διάσημο βουνό της Ελλάδας για χειμερινά αθλήματα

Στην αρχαιότητα ήταν ένας από τους λατρευτικούς τόπους του θεού Διονύσου, ενώ ήταν αφιερωμένος στον τραγοπόδη θεό και στις νύμφες Κωρυκίδες.

Από το Λιβάδι έχετε εύκολη πρόσβαση και στα δύο χιονοδρομικά κέντρα που βρίσκονται στις θέσεις «Κελάρια»-«Φτερόλακκα» και σ\’ εκείνο στη θέση «Γεροντόβραχος» σε υψόμετρο από 1.750 έως 2.300 μέτρα αντίστοιχα. Οι εγκαταστάσεις στα «Κελάρια» και στη «Φτερόλακκα» συνδέονται μεταξύ τους με το λίφτ «Ερμής» (www.parnassos-ski.gr). Το χιονοδρομικό κέντρο «Γεροντόβραχος» είναι ανεξάρτητο. Ανήκει στον Αθηναϊκό Ομιλο Φίλων Σκι και ανοίγει μόνο κάθε Παρασκευή και Σαββατοκύριακο (πληροφορίες 6937104541).

Από το Λιβάδι έχετε εύκολη πρόσβαση και στα δύο χιονοδρομικά κέντρα που βρίσκονται στις θέσεις «Κελάρια»-«Φτερόλακκα»

Αν θέλετε να κάνετε σκι θα πρέπει να έρθετε εδώ νωρίς το Σάββατο, να αφήσετε το αυτοκίνητό σας στο parking, να πάρετε την τηλεκαμπίνα και να πάτε χωρίς συνωστισμούς και ταλαιπωρίες στη θέση «Κελάρια».

Στα υπέρ των χιονοδρομικών κέντρων του Παρνασσού συμπεριλαμβάνονται το αρκετό, καλής ποιότητας χιόνι και η άρτια οργάνωση των εγκαταστάσεων, ενώ στα αρνητικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τον συνωστισμό που αγγίζει συχνά τα Σαββατοκύριακα τα όρια της υπερβολής.

4 Σύντομες εκδρομές

Ο ναός του Προφήτη Ηλία, ψηλά στο Γεροντόβραχο στα 2.300 μέτρα ύψος

Αράχοβα-Αγόριανη: Ο πυρήνας του δρυμού

Ξεκινώντας από την Αράχοβα θα ανηφορίσετε για χιονοδρομικό κέντρο απ\’ όπου ξεκινά η κλασική διαδρομή για Αράχοβα, Λιβάδια, Αγόριανη. Ο δρόμος είναι ασφάλτινος σε όλο το μήκος του, ενώ προς τα τελευταία χιλιόμετρα διασχίζει μεγάλο μέρος του πυκνού ελατόδασους το οποίο θεωρείται πυρήνας του Εθνικού Δρυμού. Προσοχή τον χειμώνα στον πάγο που συνήθως καιροφυλαχτεί στα σκιερά σημεία.

Στη Βάργιανη: Μπαλκόνι στη Γκιόνα

Η κορυφή Αρνόβρυση (2260 υψ.) του Παρνασσού ξεπροβάλλει μέσα από το χιονισμένο ελατόδασος

Βάργιανη-Δροσοχώρι (μόνο για 4Χ4) : Χωμάτινες αποδράσεις

Η ιστορική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου

Πάνω από τη Βάργιανη (ανατολικά) δεσπόζει σαν θεόρατο τείχος γεμάτο πέτρινες επάλξεις η κορυφή «Γερολέκας» του Παρνασσού (υψόμ. 1.715 μ.) που με τον όγκο της εμποδίζει την εύκολη πρόσβαση προς τα χιονοδρομικά κέντρα του Παρνασσού, παρόλο που σε ευθεία γραμμή δεν απέχουν παρά μόλις 15 χιλιόμετρα. Ωστόσο από τη Βάργιανη ξεκινούν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες, μα και δύσκολες χωμάτινες διαδρομές (σε καμία περίπτωση μην τις ακολουθήσετε τον χειμώνα) που οδηγούν στην Αγόριανη, στο γειτονικό χωριό Δροσοχώρι και στα Λιβάδια του Παρνασσού.

Γύρω από το Λιβάδι (μόνο για 4Χ4) : Αξέχαστη πορεία

Στην ευθεία του Λιβαδιού και 1.500 μέτρα πριν από τη διασταύρωση για τα χιονοδρομικά κέντρα, στη θέση Αχλαδόκαμπος, θα δείτε αριστερά (ερχόμενοι από Αράχοβα) τον χωματόδρομο που διαγραφεί ένα μεγάλο τόξο μέσα στο ελατόδασος. Η δασική αυτή διαδρομή θα σας βγάλει και πάλι στον δρόμο Αράχοβας?Αγόριανης μετά από 21 χιλιόμετρα αξέχαστης πορείας. Στενότερα χωμάτινα παρακλάδια οδηγούν στο Κωρύκειο Αντρο, αλλά και στη Βάργιανη, ενώ μέρος της διαδρομής ταυτίζεται με το μονοπάτι «Ε4». Σχεδόν όλο τον χειμώνα ο δρόμος παραμένει αδιάβατος λόγω χιονιού, ενώ την άνοιξη θα βρείτε πολλή λάσπη. Επιπλέον κάποιες εποχές του χρόνου ο δρόμος είναι κλειστός με μπάρα.

Fast Info

Ο Βράχος της Ωρας
Ο χαρακτηριστικός βράχος όπου δεσπόζει ο πύργος του ρολογιού της Αράχοβας θεωρείται το σήμα κατατεθέν της πολίχνης. Ο πύργος κατέρρευσε στον σεισμό του 1870, αλλά ανακατασκευάστηκε.

Η Βάργιανη ξαναγεννήθηκε
Η Βάργιανη ποτέ δεν ήταν μεγάλο χωριό και σπάνια ο πληθυσμός της ξεπερνούσε τους 300 με 400 κατοίκους. Στις δεκαετίες του \’60 και του \’70 κυριολεκτικά ερήμωσε και τα σπίτια αφημένα στο έλεος των καιρικών συνθηκών άρχισαν να καταρρέουν. Τα τελευταία χρόνια πολλά από τα παλιά πέτρινα κτίσματα έχουν αναπαλαιωθεί και οι ιδιοκτήτες τους έστω και πρόσκαιρα τα Σαββατοκύριακα ζωντανεύουν ξανά το χωριό τους.

Εθνικός Δρυμός
Η λέξη Παρνασσός προέρχεται από τη γλωσσική ρίζα «παρν» του προελληνικού φύλου των Πελασγών και σήμαινε τόπος με πολλά και πυκνά δάση. Ο Παρνασσός ήταν το ιερό βουνό του Απόλλωνα. Τα δάση του Παρνασσού, αν και έχουν συρρικνωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω των πυρκαγιών και της υπερβόσκησης, παραμένουν ακόμη ζωντανά και πανέμορφα. Εδώ συναντάμε μια πλούσια χλωρίδα της με αρκετά ενδημικά είδη και μια αξιόλογη ορνιθοπανίδα. Για την προστασία του μοναδικού οικοσυστήματος, ο Παρνασσός έχει ανακηρυχθεί από το 1938 Εθνικός Δρυμός. Βέβαια, αντικρίζοντας την έντονη οικοδομική δραστηριότητα των τελευταίων χρόνων και τη διάνοιξη των πολυάριθμων δασικών δρόμων, σίγουρα ο καθένας θα πρέπει να είναι επιφυλακτικός κατά πόσο τελικά μπορεί να υπάρξει πραγματική προστασία τώρα και στο μέλλον.

ethnos.gr