Η προσέγγιση ενός τόσο ευαίσθητου θέματος, χρειάζεται να έχει προσανατολισμό τον εντοπισμό των βαθύτερων αιτιών της πράξης. Με την αναγνώριση των αιτιών που συμβάλλουν στη γέννηση ενός προβλήματος, διευκολύνεται, πάντα, ο σχεδιασμός ορθής στρατηγικής για την πρόληψη και αντιμετώπιση του.
Στο παρελθόν, τα περιστατικά αυτοχειρίας ήταν μεμονωμένα, με χαμηλά επίπεδα επιπολασμού, και σχετίζονταν, κατά κύριο λόγο, με θέματα ερωτικής απογοήτευσης, οικογενειακά προβλήματα, επαγγελματικές δυσκολίες ή με ψυχιατρικό ιστορικό των αυτοχείρων.
Σήμερα, οι αυτοχειρίες, οφείλονται, κατά πλειοψηφία, στη ψυχολογική πίεση που δημιουργεί η δυσμενής κοινωνικό-οικονομική πραγματικότητα που επικρατεί στη χώρα.
Ενώ, το υψηλό ποσοστό αυτοκτονιών (κυρίως ατόμων σε παραγωγική ηλικία) αποτυπώνει, καθαρά, το μέγεθος της απόγνωσης των ατόμων που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις νέες οικονομικές συνθήκες.
Συνήθως, τα άτομα που προχωρούν σε αυτοχειρία, εμφανίζουν χαρακτηριστικά σύγχυσης, συναισθηματικής αστάθειας και θεωρούν ότι βρίσκονται μπροστά σε «αδιέξοδο», χωρίς να υπάρχει κάποιος δρόμος διαφυγής.
Επίσης, νιώθουν ότι θίγεται η αξιοπρέπεια ή η υπερηφάνεια τους (κάτι που στη περιοχή της Κρήτης παίζει σημαντικό ρόλο στη συχνότητα του φαινομένου) λόγω της δυσκολίας να διαχειριστούν τα προβλήματα της καθημερινότητας και να εξισορροπήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις.
Ακόμα, διακατέχονται από αισθήματα ανασφάλειας, αβεβαιότητας για το μέλλον αλλά και ενοχής προς την οικογένεια τους, εξαιτίας της αδυναμίας τους στην εξεύρεση λύσεων.
Κάθε προσπάθεια εξομάλυνσης των αιτιών που μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο σε απονενοημένο διάβημα, πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους παράγοντες του κοινωνικού περιβάλλοντος που προκαλούν τόσο τον τρόμο του «αδιεξόδου» όσο και την επιλογή της «φυγής» από τη ζωή, στοιχεία που εμπίπτουν στη διαταραχή της ψυχικής υγείας του ατόμου.
Στο πλαίσιο σχεδιασμού εθνικής δράσης για τη πρόληψη των αυτοκτονιών, κρίνεται αναγκαία η οργάνωση και λειτουργία ορισμένων δομών και δικτύων που θα συμβάλλουν καταλυτικά στην αποτροπή του φαινομένου των αυτοκτονιών.
Τέτοιες υπηρεσίες, αφορούν τα εξής: ειδικά κέντρα άμεσης παρέμβασης όπου θα παρέχεται στους εξυπηρετούμενους ψυχολογική και συμβουλευτική υποστήριξη, κινητές μονάδες που θα στελεχώνονται από ειδικούς επιστήμονες και θα παρέχουν υπηρεσίες στη κοινότητα, γραμμή τηλεφωνικής υποστήριξης 24ωρης λειτουργίας, προγράμματα υποστηρικτικών ομάδων συμβουλευτικού χαρακτήρα.
Επιπροσθέτως, απαιτείται να υπάρξει κεντρική πολιτική βούληση για μείωση της φορολογίας, ειδικά, στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα, ελαστικότητα των εισπρακτικών μηχανισμών, ιδιαίτερη μεταχείριση και ενίσχυση των ευάλωτων, κοινωνικά, ομάδων του πληθυσμού (ανέργων, χαμηλοσυνταξιούχων, πολύτεκνων ή μονογονεϊκών οικογενειών, ατόμων με σοβαρά προβλήματα υγείας) αλλά και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Τέλος, η Πολιτεία πρέπει να αφουγκραστεί τα σημεία και τη κρισιμότητα των καιρών και αντί να επιδίδεται σε προφητείες και προβλέψεις για μελλοντική βελτίωση της κατάστασης, να επικεντρώσει τις προσπάθειες της στο παρόν, όπου ο οικονομικός μαρασμός πλήττει μεγάλο μέρος του πληθυσμού και, χωρίς υπερβολές, είναι εμφανή τα σημάδια της κοινωνικής αποδιοργάνωσης…
Γιώργος Σαριδάκης
Κοινωνικός Λειτουργός