Από 50 έως 100 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι χάνει κάθε χρόνο (εδώ και δεκαετίες) το Δημόσιο από το λαθρεμπόριο στην αγορά των πετρελαιοειδών.
Τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μετά την εξομοίωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στο κίνησης-θέρμανσης, το λαθρεμπόριο των καυσίμων έχει μεταφερθεί από τη στεριά στη θάλασσα, αφού το «πάρτι» έχει στηθεί γύρω από το αφορολόγητο ναυτιλιακό πετρέλαιο. Πιο συγκεκριμένα, οι «πειρατές» των καυσίμων διοχετεύουν το αφορολόγητο πετρέλαιο της ποντοπόρου ναυτιλίας και της ακτοπλοΐας ως καύσιμο θέρμανσης και κυρίως κίνησης μέσω εκατοντάδων παράνομων αποθηκών και χιλιάδων πρατηρίων σε ολόκληρη τη χώρα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι λαθρέμποροι κερδίζουν τουλάχιστον 330 εκατ. ευρώ από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και άλλα 76 ευρώ από τον ΦΠΑ για κάθε 1.000 λίτρα πετρελαίου που διακινούν. Αν, για παράδειγμα, κάποιος καταφέρει να πουλήσει στη λιανική 10.000 λίτρα ναυτιλιακού πετρελαίου ως κίνησης με 1,3 ευρώ/λίτρο, μπορεί να κερδίσει από 8.000 έως και 10.000 ευρώ. Όπως αναφέρουν στελέχη της πετρελαϊκής αγοράς, κάθε χρόνο διακινούνται και καταναλώνονται 700.000 κυβικά ναυτιλιακού πετρελαίου από όλες τις εταιρείες πετρελαιοειδών. Εάν αυτή η ποσότητα διετίθετο φορολογημένη στην αγορά, θα αντιστοιχούσε σε φόρους 180-200 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά στο ύψος του λαθρεμπορίου του ναυτιλιακού πετρελαίου, αυτό υπολογίζεται σε περίπου 20-30%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 40-50 εκατ. ευρώ ή κατ΄ άλλους ακόμη και σε 100 εκατ. ευρώ.
Στον «αέρα» τέσσερα μέτρα
Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, καμία ρύθμιση δεν βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή, με αποτέλεσμα το σύστημα να παραμένει διάτρητο.
Είκοσι δύο μήνες μετά (από τον Απρίλιο του 2012), δεν έχουν εκδοθεί τέσσερις υπουργικές αποφάσεις για την πάταξη του λαθρεμπορίου, με τις ευθύνες να επίρριπτονται κυρίως στο υπουργείο Μεταφορών και Οικονομικών. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι πως ακόμη και η απόφαση που προβλέπει τη σήμανση των περίπου 10.000 βυτιοφόρων και των 40 πλωτών μέσων (σλέπια) δεν εφαρμόζονται.
Τα μέτρα που βρίσκονται στον «αέρα» είναι:
– GPS σε βυτιοφόρα και σλέπια. Η τοποθέτηση συστημάτων για τον εντοπισμό θέσης σε βυτιοφόρα και σλέπια, ώστε να μπορούν οι Αρχές να παρακολουθούν online την ακριβή διαδρομή τους παραμένει στα χαρτιά. Κι αυτό διότι πρώτα τα υπουργεία Μεταφορών και Οικονομικών έπρεπε να ορίσουν τον τρόπο μετάδοσης των στοιχείων στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) και ύστερα να εκδόσουν τις προδιαγραφές των GPS. Στην πραγματικότητα όμως έχει συμβεί ακριβώς το αντίθετο, καθώς έχουν εκδοθεί οι προδιαγραφές, αλλά δεν γνωρίζουν εάν αυτές ταιριάζουν με τις αντίστοιχες της ΓΓΠΣ, οι οποίες δεν έχουν οριστεί.
– Σύστημα ελέγχου στα διυλιστήρια. Ακόμη εκκρεμεί η έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης για την επέκταση τυ συστήματος εισροών-εκροών από τα πρατήρια στις εταιρείες και τα διυλιστήρια, τις αποθήκες των μεγάλων βιομηχανιών, τις αποθήκες χημικών εταιρειών, τις εταιρείες παραγωγής βιοκαυσίμων και τις αποθήκες των ελεύθερων πρατηρίων.
– Σύστημα ελέγχου στα πρατήρια. Αν και το ηλεκτρονικό σύστημα της ΓΓΠΣ που θα συλλέγει και θα διασταυρώνει τα στοιχεία με τις αγορές και τις πωλήσεις των πρατηριούχων είναι έτοιμο από τον Δεκέμβριο, δεν λειτουργεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε σύνολο 1.200 βενζινοπωλών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που έχουν δηλώσει ότι προμηθεύτηκαν σύστημα εισροών-εκροών και 600 σε Πάτρα, Λάρισα, Βόλο, Ιωάννινα και Ηράκλειο, αυτοί που στέλνουν στοιχεία για τις ποσότητες που αγοράζουν και πωλούν δεν ξεπερνούν τους 300.
Έτσι, το υπουργείο Οικονομικών έδωσε προθεσμία έως τις 3 Μαρτίου στους εγκαταστάτες του συστήματος και τους πρατηριούχους, ώστε να ενημερώσουν το μητρώο της ΓΓΠΣ και προσθεσμία έως τις 31 Μαρτίου, προκειμένου να προσαρμόσουν τα λογισμικά τους με το δικό της. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως θα αρχίσουν να αποστέλλουν σε καθημερινή βάση τα στοιχεία στη ΓΓΠΣ από την 1η Απριλίου και μετά.
– Ιχνηθένες στα καύσιμα. Άγνωστο παραμένει τι έχει συμβεί με την υπουργική απόφαση για την τοποθέτηση ιχνηθετών στα καύσιμα, της ουσίας που θα επιτρέπει την επαλήθευση της ταυτότητας του προϊόντος.
Η μεθοδολογία των λαθρέμπορων και τα κόλπα
Πολλά επίπεδα δράσης και… προχωρημένα κόλπα εντόπισε η ΕΛ.ΑΣ. στην διαδρομη των ερευνών της για το κύκλωμα λαθρεμπορίας ναυτιλιακών καυσίμων με επικεφαλής τον πρόεδρο της ΕΤΕΚΑ, Γιώργο Σπανό, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Τα μέλη του κυκλώματος είχαν διαφορετικά επίπεδα δράσης που κάλυπταν όλη τη διαδικασία μεταφοράς, διακίνησης, παράδοσης και παραλαβής του ναυτιλιακού καυσίμου.
Ειδικότερα, οι οδηγοί βυτιοφόρων-υπάλληλοι της εταιρείας, οι οποίοι πήγαιναν στα σημεία ελλιμενισμού διαφόρων πλοίων σε όλη τη χώρα, δεν παρέδιδαν την ποσότητα του πετρελαίου, η οποία αναγραφόταν στα παραστατικά, αλλά μικρότερη.
Ο,τι έμενε, επιστρεφόταν στην εταιρεία απ\’ όπου οι φερόμενοι ως εγκέφαλοι της οργάνωσης είτε το διέθεταν εκ νέου στο εμπόριο, μέσω των 12 «συνεργαζόμενων» πρατηρίων υγρών καυσίμων, είτε το επαναδιέθεταν ως είχε στους πλοιοκτήτες.
Επιπλέον, όπως προέκυψε σε πολλές περιπτώσεις, πρόσωπα που εμπλέκονταν στη διαδικασία μεταφοράς, διακίνησης, παράδοσης και παραλαβής των καυσίμων -όπως υπάλληλοι-οδηγοί των βυτιοφόρων- παρακρατούσαν και για λογαριασμό τους μεγάλες ποσότητες καυσίμων τις οποίες διέθεταν με χαμηλότερη τιμή σε συγκεκριμένους πρατηριούχους, αποκομίζοντας έτσι μεγάλα χρηματικά ποσά.
Προκειμένου να ξεπερνούν τις διαδικασίες ελέγχου την ώρα της παράδοσης των ποσοτήτων που είχαν παραγγελθεί στα ελλιμενισμένα πλοία, τα μέλη του κυκλώματος χρησιμοποιούσαν ιδιαίτερα τεχνάσματα για να ξεγελούν τους αρμόδιους τελωνειακούς υπαλλήλους, ελεγκτές ή τους υπεύθυνους των πληρωμάτων για την παραλαβή του καυσίμου.
Ενα από αυτά ήταν η προηγούμενη συνεννόηση με συγκεκριμένο χειριστή γεφυροπλάστιγγας, ο οποίος κατά τη ζύγιση του βυτιοφόρου δεν εμφάνιζε τις πραγματικές μετρήσεις, αλλά πλασματικές. Πώς εμφανίζονταν αυτές; Με παρέμβαση στο λογισμικό των ηλεκτρονικών συστημάτων της γεφυροπλάστιγγας, η οποία είχε γίνει πριν από τη μέτρηση, προκειμένου να διασφαλίζεται το «κατά παραγγελίαν» επιδιωκόμενο κάθε φορά αποτέλεσμα. Φυσικά αυτού του είδους οι εξυπηρετήσεις δεν ήταν δωρεάν. Για την άμεση συνέργεια στη διαδικασία αυτή ο χειριστής γεφυροπλάστιγγας έπαιρνε ως αμοιβή για κάθε μετρικό τόνο (δηλαδή 1.200 λίτρα πετρελαίου) το ποσό των 150 ευρώ.
Σε κάποιες περιπτώσεις όλη αυτή η διαδικασία δεν ήταν απαραίτητη, αφού υπήρχαν και αρμόδιοι για την παραλαβή του καυσίμου, οι οποίοι συνεργούσαν στην απάτη και παραλάμβαναν λιγότερη ποσότητα από εκείνη που αναγραφόταν στα παραστατικά. Βεβαίως, όπως διαπίστωσαν οι αστυνομικοί, υπήρχαν και άλλες περιπτώσεις όπου τα μέλη του κυκλώματος γέμιζαν νερό κάποιο από τα διαμερίσματα της δεξαμενής του βυτιοφόρου. Το νερό αύξανε τεχνηέντως το μεικτό βάρος του οχήματος και επροσμετρείτο στο μεταφερόμενο καύσιμο. Φυσικά, δεν έλειπαν οι εκβιασμοί, τα… συνθηματικά και η συμμετοχή άλλων προσώπων σε ισχυρές θέσεις.
newpost.gr/Αναστασία Γαλάνη- Ντία Μούλου