Στις επερχόμενες ευρωεκλογές ο φόβος επικράτησης λαϊκίστικων και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων είναι μεγάλος, αφού μια ενδεχόμενη άνοδός τους είναι ικανή να μετατρέψει την Ευρώπη σε «θερμοκήπιο ευρωσκεπτικισμού».
Αρκετοί υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο , αλλά και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Mάρτιν Σουλτς, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου υποστηρίζοντας πως οι λαϊκίστικες και ακροδεξιές ομάδες έχουν τη δύναμη να αποσταθεροποιήσουν την ομαλή πορεία της Ένωσης.
Σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης η ευρωσκεπτικιστική ταση είναι πολύ ισχυρή, ενώ σε χώρες που υπήρξαν ιδρυτικά μέλη της τότε ΕΟΚ αναδεικνύονται κόμματα έντονα εχθρικά προς την ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ευρωσκεπτικιστικά κόμματα διατηρούν ισχυρά ερείσματα στην Τσεχία, στην Πολωνία, ενώ κερδίζουν έδαφος στη Δανία, στη Σουηδία και τις Κάτω Χώρες. Επίσης, τα πρόσφατα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στη Γαλλία κρίνονται άκρως ανησυχητικά.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το επίπεδο εμπιστοσύνης στην Ε.Ε βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της ιστορίας της.
Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center σε πολίτες σε Αγγλία , Γερμανία, Ισπανία, Πολωνία και Γαλλία τον Μάιο του 2013, μόνο το 46% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η στάση τους απέναντι στην Ε.Ε είναι θετική ενώ Το 2007 το ποσοστό αυτό ήταν 68%.
Παράλληλα, στο ερώτημα εάν η οικονομική ολοκλήρωση έχει ενισχύσει τις οικονομίες τους, μόνο το 37% απάντησε θετικά ενώ το 2009 το ποσοστό άγγιζε το 50%.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Και ποιές είναι οι ευθύνες της ίδιας της Ευρώπης και των πολιτικών που ακολουθούν οι ηγεσίες της;
Παρά την ορατή βελτίωση η Ευρώπη εξακολουθεί να βιώνει μια βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση.
Αυτό έχει ως συνέπεια το έντονο κύμα διαμαρτυρίας και καχυποψίας από την πλευρά των πολιτών.
Ένας σημαντικός αριθμός των περιφερειών της Ε.Ε παραμένει σε κατάσταση οικονομικής στασιμότητας.
Παρατηρείται δε μια αυξανόμενη ανισότητα στα εισοδήματα.
Η γενιά που ξεκινάει τώρα την καριέρα της, μέσα σε συνθήκες απόλυτης απελπισίας και ανασφάλειας είναι και πιο επιρρεπής να υποκύψει στην γοητεία λαϊκίστικων πολιτικών.
Μέσα στις συνθήκες οικονομικής κρίσης συγκροτήθηκε το φαινόμενο της «χαμένης γενιάς» στην Ευρώπη, απότοκο της στρεβλής ολοκλήρωσης που έχει συντελεστεί στην Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση λοιπόν, καθώς και οι ηγεσίες της οφείλουν να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν στο ιδιο μότο, αγνοώντας τα πραγματικά κοινωνικά και πολιτικά αιτήματα των πολιτών.
Είναι απαραίτητο να δείξουν ότι η Ε.Ε αναπτύσσεται και μεταβάλλεται.
Το πιο σημαντικό, δε, που πρέπει να καταπολεμήσει είναι η ανεργία των νέων.
Να δώσει δηλαδή όραμα σε αυτήν την απογοητευμένη γενιά, η οποία, ενώ είναι η πιο μορφωμένη στην ιστορία της Ε.Ε, εντούτοις βλέπει να όνειρα της καθημερινά να καταρρέουν.
Η Ευρώπη πρέπει να ανακαλύψει από την αρχή αυτό που έγραψε κάποτε ο Τζέρεμι Ρίφκιν στο βιβλίο του « Το ευρωπαϊκό όνειρο».
Διότι το ευρωπαϊκό όνειρο εστιάζει περισσότερο στην αειφόρο ανάπτυξη, στην ποιότητα ζωής και στην καλλιέργεια των κοινοτικών σχέσεων.
Παρ’ολ’ αυτά και επειδή στο οτιδήποτε υπάρχει πάντοτε και η θετική πλευρά, ίσως αυτή η άνοδος του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού ενδεχομένως να αφυπνίσει τις κοιμισμένες ελίτ της Ευρώπης και η τελευταία να αναζητήσει το μέλλον της απελευθερωμένη από τη μονοδιάστατη προσήλωση στον οικονομικό νέο- φιλελευθερισμό.
Το βέβαιον είναι ότι χωρίς αλλαγές με προοδευτικό πρόσημο και επίκεντρο τον άνθρωπο και όχι τους αριθμούς, το εγχείρημα της Ευρώπης κινδυνεύει από τους ισχυρούς λαϊκίστικους κλυδωνισμούς.
Και αυτό δεν συμφέρει κανέναν μας και κυρίως δεν συμφέρει τη δημοκρατία.
H Βασιλική Σουλαδάκη ειναι Διεθνολόγος και υποψήφια Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ με την Ελια-Δημοκρατική Παράταξη