Ο τρόπος υπολογισμού ποικίλλει ανά τομέα για τους παλαιούς ασφαλισμένους, όσους δηλαδή μπήκαν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης πριν από την 1/1/1993. Για τους νέους ασφαλισμένους -που πρωτοασφαλίστηκαν μετά τον Γενάρη του 1993- ο τρόπος υπολογισμού είναι κοινός: το «εφάπαξ» προσδιορίζεται από το 70% των συντάξιμων αποδοχών επί τον αριθμό των ετών ασφάλισης.
Ως συντάξιμες αποδοχές νοείται το πηλίκο του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος κατά τα 5 τελευταία χρόνια πριν από την έξοδο (χωρίς να υπολογίζονται σε αυτά τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας) διά του αριθμού των μηνών απασχόλησης.
Βασική προϋπόθεση για να εισπράξει κανείς το εφάπαξ είναι η έκδοση της απόφασης για την κύρια σύνταξη. Ο χρόνος πληρωμής ποικίλλει ανάλογα με την ταμειακή κατάσταση του κάθε τομέα.
Ο τομέας πρόνοιας της ΔΕΗ χρωστά εφάπαξ από τον Απρίλιο του 2010, ενώ οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ θα πρέπει να περιμένουν γύρω στους τρεις μήνες.
Οι δικαιούχοι και οι προσαυξήσεις στον ΟΣΕ
Εφάπαξ» δικαιούνται όσοι δικαιούνται κύριας σύνταξης και πληρούν τις εξής προϋποθέσεις κατά περίπτωση:
1. Παραίτηση – ηλικία 50 ετών και 20 έτη ασφάλισης. Οι έγγαμες γυναίκες, οι χήρες και οι διαζευγμένες με ανήλικα παιδιά ανεξαρτήτως ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης.
2. Απόλυση – ανεξαρτήτως ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης.
3. Απόλυση λόγω σωματικής ή πνευματικής ανικανότητας ή λόγω ορίου ηλικίας – ανεξαρτήτως ηλικίας με 10 έτη ασφάλισης (το τελευταίο έτος θεωρείται πλήρες αν ο ασφαλισμένος υπεβλήθη σε κρατήσεις επί 6μηνο) ή ανεξαρτήτως ηλικίας και ετών ασφάλισης στην περίπτωση ατυχήματος που προήλθε από βίαιο συμβάν εξαιτίας της εργασίας που επιφέρει ολική ή μερική ανικανότητα.
4. Θάνατος – σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου που έχει 9 χρόνια και 6 μήνες ασφάλιση στο Ταμείο δικαιούνται εφάπαξ οι συγγενείς του που θα λάβουν την κύρια σύνταξη λόγω θανάτου.
Αν ο θάνατος προέλθει από βίαιο συμβάν στην υπηρεσία, ανεξάρτητα από τα έτη ασφάλισης στο Ταμείο, οι συγγενείς του που παίρνουν την κύρια σύνταξη θανάτου θα λάβουν και εφάπαξ βοήθημα.
Ρόλο-»κλειδί» στον υπολογισμό του εφάπαξ βοηθήματος των εργαζομένων στον ΟΣΕ (όσων πρωτοασφαλίστηκαν πριν από την 1/1/1993) παίζει ο συντελεστής των δευτερευουσών απολαβών, που είναι διαφορετικός για κάθε ειδικότητα και προσαυξάνει ανάλογα το τελικό ποσό του «εφάπαξ».
Πιο συγκεκριμένα, το πρώτο βήμα στον υπολογισμό είναι το άθροισμα των αποδοχών του τελευταίου 24μήνου, πριν από την έξοδο από την υπηρεσία. Σε αυτό συνυπολογίζονται ο βασικός μισθός και το χρονοεπίδομα. Ακολούθως το άθροισμα αυτό προσαυξάνεται με το ποσοστό των δευτερευουσών απολαβών που ποικίλλει ανάλογα με την ειδικότητα. Ενδεικτικά τα ποσοστά προσαύξησης είναι:
• Για τους διοικητικούς 30%
• Για τους τεχνίτες (ηλεκτρολόγους, τεχνίτες αποθηκών υλικού κ.λπ.) 56%
• Για τους προϊσταμένους αμαξοστοιχιών 70%
• Για τους μηχανοδηγούς 70%
• Για τους οδηγούς αυτοκινήτων 70%
• Για τους διαχειριστές υλικού 56%
• Για τους φύλακες εγκαταστάσεων 30%
• Για τους αρχιεπιστάτες 30%
• Για τους κλητήρες 30%
• Για τους εργάτες γραμμής 56%
• Για τους σταθμάρχες και κλειδούχους 30% (ο χρόνος ασφάλισης μέχρι 7/11/1999 υπολογίζεται με 40%)
Αφού προσαυξηθούν οι αποδοχές του τελευταίου 24μήνου με το ποσοστό των δευτερευουσών απολαβών, το τελικό ποσό διαιρείται διά 24 και προκύπτει ο Μέσος Ορος Αποδοχών του 24μήνου. Από αυτόν τον μέσο όρο παίρνουμε μόνο το 90% για τη συνέχεια του μαθηματικού τύπου. Ακολούθως πολλαπλασιάζουμε με τα έτη ασφάλισης για να προκύψει το τελικό ποσό του «εφάπαξ».
Πλαφόν στα έτη ασφάλισης αποτελεί η 35ετία, ενώ ο τρόπος υπολογισμού διαφοροποιείται για όσους έχουν 30-35 χρόνια υπηρεσίας. Συγκεκριμένα, μετά τα 30 χρόνια υπολογίζεται 1 μισθός ανά τριετία (δηλαδή όσοι έχουν 31 ή 32 χρόνια ασφάλισης θα πολλαπλασιάσουν επί 30 για το τελικό ποσό, ενώ όσοι έχουν 33, 34 ή 35 χρόνια θα πολλαπλασιάσουν με 31. Αντίστοιχα όσοι έχουν 36 χρόνια με το 32 κ.ο.κ. μέχρι το πλαφόν των 35 ετών ασφάλισης).
Ο χρόνος πληρωμής σήμερα του εφάπαξ είναι 3-3,5 μήνες από την έκδοση της απόφασης για την κύρια σύνταξη. Σε περίπτωση ωστόσο που δεν έχει εκδοθεί η συνταξιοδοτική απόφαση από τον κύριο φορέα ασφάλισης εντός 30 ημερών από την ημερομηνία αίτησης συνταξιοδότησης, το ΔΣ του Ταμείου μπορεί κατ\’ εξαίρεση να χορηγεί ως προκαταβολή του «εφάπαξ» το ποσό των 8.000 ευρώ, με την προϋπόθεση ότι ο ασφαλισμένος πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγηση του «εφάπαξ» είναι:
1. Αίτηση.
2. Φωτοαντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας.
3. Βεβαίωση εργοδότη ή πιστοποιητικό υπηρεσιακών μεταβολών και αποδοχών.
4. Αντίγραφο συνταξιοδοτικής απόφασης κύριου φορέα.
Για τις έγγαμες γυναίκες, τις χήρες ή τις διαζευγμένες με ανήλικα παιδιά που ζητούν «εφάπαξ» λόγω παραίτησης, απαιτείται επιπλέον ληξιαρχική πράξη γάμου, ληξιαρχικές πράξεις γέννησης ανήλικων παιδιών ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης από τον δήμο.
Οι δικαιοδόχοι, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου, πρέπει να προσκομίσουν επίσης ληξιαρχική πράξη θανάτου και πιστοποιητικό πρωτοδικείου ότι δεν λύθηκε ο γάμος αν αυτό δεν προκύπτει από το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
Σε όσους δεν δικαιούνται «εφάπαξ» και έχουν τουλάχιστον τρία χρόνια ασφάλισης στο Ταμείο, επιστρέφονται οι εισφορές τους με ετήσιο επιτόκιο 7%. Εισφορές που καταβάλλονται μετά την 20/3/2003 επιστρέφονται με ετήσιο επιτόκιο 5%.
πηγή Έθνος