Από 1 Ιουλίου 2012 με απόφαση του υφυπουργού Εργασίας, Αντώνη Μπέζα, συστάθηκε το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (Ε.Τ.Ε.Α.), στο οποίο εντάχθηκαν: 
• ταμεία, τομείς και κλάδοι επικουρικής ασφάλισης μισθωτών του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα 
• του ιδιωτικού τομέα 
• των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και 
• των τραπεζών.
Στόχος αυτής της ρύθμισης ήταν η ενοποίηση όλων των υπαρχόντων φορέων, τομέων και κλάδων επικουρικής ασφάλισης μισθωτών, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μιας στέρεα βάση, προκειμένου αφενός να εξασφαλισθεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα των επικουρικών και συνταξιοδοτικών ταμείων, μέσα από μία αυστηρή διασύνδεση εισφορών – παροχών και αφετέρου να διασφαλιστεί η μελλοντική συνέχιση της καταβολής της επικουρικής σύνταξης στους δικαιούχους. 
Στην ανωτέρω ρύθμιση υπάγεται και το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Απασχολούμενων στα Σώματα Ασφαλείας (ΤΕΑΠΑΣΑ) αρμοδιότητας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. 
Για να μπορέσει το ΤΕΑΠΑΣΑ να ¨αποφύγει¨ την ένταξή του στο ΕΤΕΑ θα πρέπει να γίνει μετατροπή του σε Επαγγελματικό Ταμείο Ασφάλισης που θα προκύψει μετά από απόφαση-σύμφωνη γνώμη των αντιπροσωπευτικότερων οργανώσεων των κλάδων ασφαλισμένων (εφόσον οι οργανώσεις είναι πέραν της μίας), η οποία υποβάλλεται στη Δ/νση Επαγγελματικής Ασφάλισης του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, μαζί με αναλογιστική μελέτη και προσχέδιο καταστατικού. 
Η αναλογιστική μελέτη βιωσιμότητας και μετατροπής σε Επαγγελματικό Ταμείο διαβιβάζεται στην Εθνική Αναλογιστική Αρχή για σύμφωνη γνώμη. Οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν το καταστατικό από άποψη νομιμότητας (προέγκριση), προκειμένου να συνταχθεί το τελικό καταστατικό των Ταμείων υπό μορφή συμβολαιογραφικού εγγράφου. Μετά τη σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, εκδίδεται η Υπουργική Απόφαση για τη μετατροπή των προαναφερόμενων φορέων σε Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης. 
Στην ίδια απόφαση, τονίζεται ότι, σε περίπτωση που οι Τομείς του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Τ.Ε.Α.Π.Α.Σ.Α μετατραπούν σε Ν.Π.Ι.Δ., το ποσοστό της εργοδοτικής εισφοράς παραμένει σταθερό ή μειώνεται, χωρίς οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση ή παροχή εγγυήσεων από το Κράτος ή άλλες μη ανταποδοτικές πηγές, πέραν των δικών τους πόρων.
Το Επαγγελματικό Ταμείο λειτουργεί με βάση το διανεμητικό* σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση** (Ν.D.C.) (Notional Defined Contribution) και οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται για κάθε ασφαλισμένο του τηρούνται σε ατομικές μερίδες. Επιπλέον, στο Ταμείο αυτό προκειμένου να επιτυγχάνεται η διαρκής εξισορρόπηση εισφορών παροχών και η ομαλή συνέχιση καταβολής των συντάξεων στους δικαιούχους τους, εφαρμόζεται συντελεστής βιωσιμότητας, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ελλειμμάτων (άρθρο 42 ν.4052/2012). 
Επίσης στο Επαγγελματικό ταμείο δύναται να δημιουργηθούν κλάδοι όπως: υγείας, αλληλεγγύης, Νομικής προστασίας κλπ. 
Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014 δίνετε χρονικό περιθώριο στην ΠΟΕΥΠΣ για το Πυροσβεστικό Σώμα και στην ΠΟΑΣΥ για την Ελληνική Αστυνομία, σαν αντιπροσωπευτικότερες οργανώσεις, να ετοιμάσουν τις αναλογιστικές μελέτες που απαιτούνται και τα καταστατικά για να μετατραπούν σε επαγγελματικά ταμεία (νομικά πρόσωπα ιδιωτικού, δικαίου). 
Σε διαφορετική περίπτωση από την 1η Ιανουαρίου 2015 το ΤΕΑΠΑΣΑ εντάσσεται στο Ε.Τ.Ε.Α, όπως ορίζει το άρθρο 220 του πρόσφατου πολυνομοσχεδίου (ν.4281/2014). 
Και στις δύο περίπτωσεις όμως, υπάρχουν παγίδες που ίσως να οδηγήσουν στο ίδιο αποτέλεσμα, δηλαδή σε μειώσεις συντάξεων καθώς: 
• Στην περίπτωση που ενταχθούν στο ΕΤΕΑ οι περικοπές αποφασίζονται οριζόντια για όλους ώστε το ταμείο να μην έχει ελλείμματα. 
• Στη δεύτερη περίπτωση, δηλαδή αν αποφασιστεί να ανεξαρτητοποιηθεί ακολουθώντας τον δρόμο των επαγγελματικών ταμείων, οι συνταξιοδοτικές παροχές θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο του υπουργείου Εργασίας και μάλιστα σύμφωνα με τη νομοθεσία που διέπει τα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης, αν διαπιστωθεί ότι υπάρχουν ελλείμματα και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες αποφάσεις τότε θα τίθενται υπό καθεστώς αναγκαστικής επιτροπείας από το υπουργείο Εργασίας. 

*Το αναδιανεμητικό σύστημα

Τα διανεμητικά συστήματα στηρίζονται στην αρχή των τρεχουσών πληρωμών, δηλαδή οι σημερινοί εργαζόμενοι καταβάλλουν τις εισφορές από τις οποίες χρηματοδοτούνται οι τρέχουσες συντάξεις. Το πέρασμα της γενιάς της πλήρους απασχόλησης στη σύνταξη οδήγησε σε επέκταση των απαιτούμενων κονδυλίων, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνούν τις καταβαλλόμενες εισφορές. (Παλαιότερα υπήρχαν λιγότεροι συνταξιούχοι από τους εν ενεργεία, για αυτό υπήρχαν αποθεματικά στα ταμεία.) 

**Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα

Στον αντίποδα των διανεμητικών συστημάτων βρίσκονται τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα. Η βασική στόχευσή τους δεν είναι η κοινωνική αλληλεγγύη αλλά η επίτευξη της μέγιστης οικονομικής αποδοτικότητας. Η αρχή που διέπει τη λειτουργία τους είναι αυτή της ατομικής κεφαλαιακής συσσώρευσης, σύμφωνα με την οποία το ύψος των παρεχόμενων συντάξεων είναι συνάρτηση της ικανότητας των ατόμων να αποταμιεύουν εισοδήματα κατά τη διάρκεια του εργάσιμου βίου τους. Η κεφαλαιοποιητική μέθοδος χρηματοδότησης στηρίζεται εξολοκλήρου στις δυνάμεις της αγοράς, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και τη βάση λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον ιδιωτικό τομέα. 
Στην Ελλάδα, όλα τα ταμεία κύριας ασφάλισης λειτουργούν με βάση το διανεμητικό σύστημα, ενώ τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης διαθέτουν κάποια κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά, γεγονός άλλωστε που εξηγεί και την εμπλοκή τους στην υπόθεση των ομολόγων.

Μανόλης Αντωνακάκης

Αντιπρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΟΕΥΠΣ)

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook