Στην κατάμεστη αίθουσα συνεδρίων του  Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου – Μεγάλο Αρσενάλι  πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του FORUM ΚΡΗΤΗ & UNESCO με τίτλο Προϋποθέσεις και Προσδοκίες, μια κοινή  πρωτοβουλία του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και της Περιφέρειας Κρήτης υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO με παρούσα την Πρόεδρο κ Τζιτζικώστα, η οποία τόνισε την αμέριστη υποστήριξη της Επιτροπής  στην προσπάθεια εγγραφής των κρητικών μνημείων  με τη συστηματική συνεργασία με τα κεντρικά της UNESCO στο Παρίσι αλλά και την προώθηση του θέματος σε σχετικά διεθνή φόρα.

Παρόντες ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ Στ. Αρναουτάκης, ο οποίος διαβεβαίωσε την στήριξη της προσπάθειας με κάθε μέσο από την Περιφέρεια,   οι αντιπεριφερειάρχες Ν. Καλογερής, Π. Σημανδηράκης, Θεανώ Βρέντζου, ο Δήμαρχος Χανίων κ. Τάσος Βαμβουκας, ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου, αντιδήμαρχοι Χανίων και Χερσονήσου, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΔΚ, διακεκριμένοι αρχαιολόγοι και αρχιτέκτονες, στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και εκπρόσωποι φορέων. Το πολυπληθές κοινό απέδειξε το ενδιαφέρον όλων για το ζήτημα. 

Oι εισηγήσεις

 Εξαιρετικές εισηγήσεις από διακεκριμένους ομιλητές/τριες φώτισαν πτυχές του  τόσο κρίσιμου θέματος της εγγραφής μνημείων της Κρήτης στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO .

Η κ. Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, επίτιμη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού,   αφού ανέπτυξε γενικά  την εθνική πολιτική για την εγγραφή νέων μνημείων της Ελλάδας στην UNESCO επικεντρώθηκε στα μνημεία της Κρήτης,

Αυτή τη στιγμή στον Ελληνικό Ενδεικτικό Κατάλογο βρίσκονται η Σπιναλόγκα που αποτελεί  και τον πλέον ώριμο φάκελο υποψηφιότητας, το φαράγγι της Σαμαριάς, η σειριακή εγγραφή πέντε μινωικών ανακτόρων (Κνωσσός, Φαιστός, Ζάκρος, Μάλλια, Κυδωνία), το θέατρο της αρχαίας Απτέρας σε σειριακή εγγραφή με άλλα αρχαία θέατρα του ελλαδικού χώρου, και τα τείχη Χανίων και Ηρακλείου σε σειριακή εγγραφή με άλλες ελληνικές μεσαιωνικές οχυρώσεις.

Η κ Αναστασία Τζιγκουνάκη, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, ανέπτυξε τη διεθνή πολιτική της UNESCO σχετικά με την εγγραφή νέων μνημείων και ανέλυσε τις προϋποθέσεις για την εγγραφή καθώς και τη διαδικασία. Επεσήμανε ότι πλέον η τάση είναι να εγγράφονται μνημεία σειριακά, ομαδοποιημένα δηλαδή ανά αντικείμενο σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές ώστε να δημιουργούν διακρατικό δίκτυο.  

Ο Δημήτρης Μιχελογιάννης, Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης ανέπτυξε τις προσδοκίες ανάπτυξης από την εγγραφή μνημείων της Kρήτης στην UNESCO και παρουσίασε τις ενέργειες της Περιφέρειας προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο αρχιτέκτων Οδυσσέας Σγουρός με έναν ιδιαίτερα ποιητικό τρόπο αναφέρθηκε στην Σπιναλόγκα και τους λόγους για τους οποίους εκλαμβάνεται ως οικουμενικό μνημείο.  

Η κ. Λη Μηναίδη, αναπλ. Γενική Γραμματέας του Οργανισμού Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και πρώην Αντιδήμαρχος Ρόδου  ανέπτυξε τις επιπτώσεις που είχε για την πόλη και τους κατοίκους της η ένταξή της στον κατάλογο πόλεων της UNESCO και επεσήμανε ότι η ένταξη δεν αποτελεί λύση των προβλημάτων αλλά διαρκή εγρήγορση για την αδιάλειπτη επίλυσή τους, καθώς ο κίνδυνος διαγραφής της πόλης είναι υπαρκτός.

Η κ Τένια Ρηγάκου,  Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας. Υπεύθυνη του Γραφείου Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας – Μνημείο UNESCO ομοίως ανέπτυξε τις επιπτώσεις του χαρακτηρισμού της Κέρκυρας κυρίως στον τομέα του τουρισμού και της κοινωνικής διαστρωμάτωσης στην παλιά  πόλη. Κοινό πρόβλημα και στις δύο πόλεις, Ρόδο και Κέρκυρα, παραμένει το κυκλοφοριακό, η στάθμευση και ασφαλώς η διαχείριση του δημοσίου χώρου σε σχέση με τα τραπεζοκαθίσματα, ακριβώς δηλαδή τα ίδια ζητήματα που αποτελούν μείζονα προβλήματα και των Χανίων. 

Ο δήμαρχος Χανίων κ. Τάσος Βάμβουκας  παρουσίασε τις ενέργειες που η νέα δημοτική αρχή έχει ήδη δρομολογήσει για να ενισχύσει τις υποψηφιότητες των χανιώτικων μνημείων στην UNESCO, και ειδικότερα αναφέρθηκε στην ανάπλαση του ενετικού λιμένος, την βελτίωση του κυκλοφοριακού και της στάθμευσης, την αντιμετώπιση του ζητήματος των τραπεζοκαθισμάτων, θέματα που αποτελούν προτεραιότητές του και παράλληλα με τη βελτίωση των συνθηκών στην πόλη ενισχύουν και τις πιθανότητες εγγραφής στην UNESCO. 

Συμπερασματικά

Όλοι ανεξαιρέτως προβληματίστηκαν για την απουσία μνημείων της Κρήτης από τον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO,  αναρωτήθηκαν για τους λόγους αυτής της απουσίας και τόνισαν την ανάγκη συντονισμού των προσπαθειών για την άρση της.

Από τις εισηγήσεις φάνηκε ότι το ζήτημα της σύνταξης των φακέλων υποψηφιότητας απαιτεί διεπιστημονική συνεργασία, είναι το πιο δύσκολο στάδιο της προσπάθειας, που περιλαμβάνει αποκαταστάσεις και ανάδειξη μνημείων,  εκτεταμένες αστικές αναπλάσεις, νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία και το  ιδιαίτερα κρίσιμο   διαχειριστικό σχέδιο. Θετική εκτιμάται η κοινή προσπάθεια όλων των νομών της Κρήτης για ένταξη μνημείων όπως επιβάλει η σειριακή εγγραφή τους.  Θετική επίσης είναι η πρόθεση των φορέων ( ΤΕΕ, Αρχαιολογική Υπηρεσία, Σύλλογοι Αρχιτεκτόνων)  να στηρίξουν την προσπάθεια σε επιμέρους στάδια της προετοιμασίας, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο.

Είναι προφανές ότι το βάρος της προετοιμασίας επωμίζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση.  Το σημαντικότερο όμως όλων εξακολουθεί να είναι η ανάγκη ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τον πολιτιστική κληρονομιά κάτι που επιβάλει συστηματική εκπαίδευση.

 Το τοπίο ξεκαθαρίζει και τώρα πια με πολλή δουλειά και ισχυρή θέληση οι εξελίξεις θα είναι θετικές. 

Το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία και με άλλους εμπλεκομένους φορείς αλλά και πολίτες θα συμβάλει στις προσπάθειες αυτές με ενημερωτικές εκδηλώσεις που στόχο έχουν την ευαισθητοποίηση φορέων και κοινού.

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook