Η συγκρότηση νομισματικής ένωσης χωρίς να προηγηθεί πολιτική ένωση είναι μία πρωτόγνωρη εμπειρία στην ιστορία της ανθρωπότητος. Δεν υπάρχει παρόμοιο προηγούμενο.
Το νόμισμα μαζί με την σημαία είναι τα ορατά σημεία της κυριαρχίας του κράτους.
Αυτή η παγκόσμια πρωτοτυπία οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι, η προσπάθεια ενοποιήσεως της Ευρώπης με τις τρεις Ευρωπαϊκές Κοινότητες στην δεκαετία του΄50, έγινε με πρωτοβουλία <εκ των κάτω>, δηλαδή με την οικονομική συνεργασία των λαών σε συγκεκριμένους τομείς, έτσι ώστε να δημιουργηθούν <κοινά οικονομικά συμφέροντα> μεταξύ των λαών της Ευρώπης.
Το ενιαίο ή κοινό νόμισμα επενοήθη για να διευκολυνθεί ακόμα περισσότερο το εμπόριο εντός της Ε.Ε., καθότι έχοντας κοινό μέσο πληρωμής, οι εντός της Ε.Ε. εμπορικές συναλλαγές απαλλάσσονται από την αστάθεια των διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Όμως, γνωρίζουν οι οικονομολόγοι ότι, χώρες που έχουν έλλειμμα προϋπολογισμού και εμπορικό έλλειμμα, ΔΕΝ ενδείκνυται να συμμετάσχουν σε νομισματική ένωση. Με μαθηματική ακρίβεια οδηγούνται σε μείζονα οικονομικά αδιέξοδα. Και τούτο διότι:
1.Η χώρα που έχει το δικό της νόμισμα, μπορεί να καλύψει το έλλειμμα προϋπολογισμού της με εσωτερικό δανεισμό, δηλαδή να δανεισθεί στο δικό της νόμισμα.
Αντιθέτως, μία χώρα που ανήκει σε νομισματική ένωση, όπως είναι η Ευρωζώνη, και έχει το κοινό ή ενιαίο νόμισμα της νομισματικής ένωσης, έχει μόνο μία δυνατότητα προκειμένου να καλύψει τον ελλειμματικό προϋπολογισμό της: να δανεισθεί στο κοινό ή ενιαίο νόμισμα της νομισματικής ένωσης, δηλαδή σε Ευρώ.
2. Εάν μία χώρα που έχει το δικό της νόμισμα, συναντήσει δυσκολίες στον εσωτερικό δανεισμό, μπορεί να τυπώσει χρήμα. Την σημαντική αυτή δυνατότητα δεν έχει η χώρα που ανήκει σε νομισματική ένωση και έχει το κοινό ή ενιαίο νόμισμα αυτής, όπως είναι το Ευρώ.
Η μόνη δυνατότης που της απομένει για να ισοσκελίσει τον ελλειμματικό προϋπολογισμό της χωρίς να δανεισθεί στο κοινό ή ενιαίο νόμισμα της νομισματική ένωσης, στην οποία ανήκει, δηλαδή σε Ευρώ, είναι να μειώσει τις κρατικές δαπάνες και να αυξήσει τα έσοδα του κράτους.
Ακριβώς αυτή είναι η λογική των Μνημονίων. Επέβαλλαν μείωση των κρατικών δαπανών (απολύσεις υπαλλήλων, κατάργηση ή σοβαρό περιορισμό των κρατικών χρηματοδοτήσεων, γι΄αυτό και η συνεπακόλουθη υποβάθμιση της παιδείας και των υπηρεσιών υγείας, περικοπή αμυντικών δαπανών κτλ.), και αύξηση των δημοσίων εσόδων. Το τελευταίο αυτό μεταφράζεται σε αύξηση της φορολογίας και επειδή τα έσοδα από την αύξηση της φορολογίας δεν θεωρούνται αρκετά, επιβάλλεται η ιδιωτικοποίηση των πάντων!…..για να εισρεύσει <άφθονο χρήμα> στα δημόσια ταμεία…………
Βέβαια, η πολιτική της <επιβολής> των ιδιωτικοποιήσεων συνδέεται με μία καθοριστική υστεροβουλία.
Στις ιδιωτικοποιήσεις που επιβάλλει το ΔΝΤ (κυρίως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής), προωθούνται αμερικανικές εταιρείες.
Στις ιδιωτικοποιήσεις που ζητούνται από την Ελλάδα, θα προωθηθούν γερμανικές εταιρείες! Περί αυτού δεν νομίζω να αμφιβάλλει κανείς!!!
3. Η χώρα που έχει το δικό της νόμισμα, έχει και την δυνατότητα να κάνει κάποια προϊόντα της ανταγωνιστικά ή κάποιες υπηρεσίες της, ως λ.χ. τον τουρισμό, πιο ελκυστικές ρυθμίζοντας <τεχνηέντως> την αξία του νομίσματος της. Η <ολίσθηση> του νομίσματος έναντι των ισχυρών νομισμάτων στην αρχή κάθε τουριστικής περιόδου, είναι μία τέτοια ευρέως διαδεδομένη πρακτική.
Η χώρα που ανήκει σε νομισματική ένωση και χρησιμοποιεί το κοινό ή ενιαίο νόμισμα αυτής, όπως είναι το Ευρώ, στερείται αυτής της <δυνατότητας ευελιξίας>.
4. Για μία χώρα που ανήκει σε νομισματική ένωση και χρησιμοποιεί το κοινό ή ενιαίο νόμισμα αυτής, όπως είναι το Ευρώ, αλλά συγχρόνως έχει ελλειμματικό προϋπολογισμό και εμπορικό έλλειμμα, είναι όχι απλώς δύσκολο, αλλά ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΑΝΕΦΙΚΤΟ :
α) να επιτύχει ανάπτυξη αυξάνοντας την βιομηχανική και αγροτική παραγωγή της, και
β) να αντιμετωπίσει επιτυχώς το πρόβλημα της απασχόλησης.
5. Η χρήση του κοινού ή ενιαίου νομίσματος μιάς νομισματικής ένωσης, όπως είναι το Ευρώ, προσιδιάζει πλήρως σε χώρες ,οι οποίες έχουν:
α. ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, ακόμα καλύτερα μάλιστα εάν έχουν πλεονασματικό προϋπολογισμό,
β. ισοσκελισμένο εμπορικό ισοζύγιο πληρωμών, ακόμα καλύτερα μάλιστα εάν έχουν πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο πληρωμών.
Για χώρες, όμως, όπως η Ελλάδα, η χρήση του κοινού ή ενιαίου νομίσματος της Ευρωζώνης, είναι μάλλον επιβλαβής παρά επωφελής!
Όταν η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωζώνη το 2002, ήταν <κοινό μυστικό> ότι δεν πληρούσε τα κριτήρια που προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ του 1992 (ιδιαίτερα το 60% του ΑΕΠ για το δημόσιο χρέος και το 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα προϋπολογισμού) και ότι έγινε δεκτή στην Ευρωζώνη με <πολιτική βούληση> της Γερμανίας με την συναίνεση και της Γαλλίας.
Έγιναν και οι δέουσες λογιστικές ταχυδακτυλουργίες……ώστε <το κρέας να βαπτισθεί ψάρι>.
Η είσοδος στην Ευρωζώνη θεωρήθηκε τότε μία προσωπική επιτυχία του τότε πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη. Πράγματι, ήταν μία <πολιτική> επιτυχία του κ. Κώστα Σημίτη. Όχι όμως και <οικονομική> επιτυχία.
Δεν ήταν το επιστέγασμα μιάς πολιτικής οικονομικής αναπτύξεως με αύξηση της βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής, δηλαδή με την παραγωγή εθνικού πλούτου και την ανάπτυξη εξαγωγικού εμπορίου.
Η πολυδιαφημισθείσα τότε <Δυνατή Ελλάδα!!!> ήταν η <φούσκα του Χρηματιστηρίου>, μία αμφιλεγόμενη διαδικασία με την οποία ΔΕΝ παρήχθη πλούτος. Απλώς ο πλούτος ή ένα τμήμα αυτού άλλαξε χέρια!
Η Ελλάδα βιώνει τώρα αυτή την πολύ επώδυνη εμπειρία, που είναι απότοκη της μη εκπληρώσεως των προϋποθέσεων δομήσεως της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), διότι η οικονομία, όπως και η φύση, εκδικείται, όταν βιάζεται!
Η έξοδος από το Ευρώ θα μπορούσε να είναι μία πραγματική λύτρωση, μία σωτηρία, ΕΦΟΣΟΝ, ένεκα του οικονομικά ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, που θα εδημιουργείτο από την θέση σε κυκλοφορία του εγχωρίου νομίσματος,
α. θα άνοιγε ο δρόμος σε παραγωγικές επενδύσεις, και
β. στον τουρισμό, η χώρα θα γινόταν ελκυστική ένεκα προσιτών τιμών.
Όπως έδειξε και η εμπειρία της περασμένης Κυριακής, είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα να εξωθηθεί σε έξοδο από το Ευρώ. Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να είναι προετοιμασμένες για το ενδεχόμενο αυτό!
ΝΑ ΜΗ ΤΡΕΦΟΥΜΕ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ! Όπως προκύπτει από τις τελευταίες εξελίξεις, μέσα στο Ευρώ την Ελλάδα περιμένει μία μακρά περίοδος περαιτέρω φτωχοποίησης και κοινωνικής εξαθλίωσης.
Το χειρότερο είναι ότι η διάρκεια αυτής της άκρως δυσμενούς χρονικής περιόδου δεν μπορεί να προβλεφθεί.
Ο Δρ. Βύρων Ματαράγκας είναι Διεθνολόγος.