Υποθέσεις κακοδιαχείρισης και διαφθοράς στο Δημόσιο, φαινόμενα ατιμωρησίας και επιεικών ποινών σε σοβαρές πειθαρχικές υποθέσεις, περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση για το έτος 2014 που υπέβαλε ο Γενικός Επιθεωρητής ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής στον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και στην Πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Στην έκθεση ο κ. Ρακιντζής επισημαίνει ότι κατά το έτος 2014 δεν θεσμοθετήθηκαν κάποια μέτρα που θα βοηθούσαν πολύ προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς. Το 2014 κοινοποιήθηκαν στο γραφείο του Γενικού Επιθεωρητή ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης 2203 πειθαρχικές αποφάσεις που εξέδωσαν τα αρµόδια όργανα του στενού δηµόσιου τοµέα και 765 αποφάσεις φορέων του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα. Ο ΓΕ∆∆ υπέβαλε 149 ενστάσεις κατά οριστικών αποφάσεων και άσκησε 3 προσφυγές κατά τελεσίδικης πειθαρχικής απόφασης. Πρόκειται για φαινόμενα ατιμωρησίας και επιεικών ποινών σε σοβαρές πειθαρχικές υποθέσεις.
Στην έκθεση του κ. Ρακιντζή περιλαμβάνεται και το αποτέλεσμα έρευνας που αφορά σε καταγγελία για πολεοδομική παράβαση στα Χανιά ενώ ταυτόχρονα δύο από τις 149 ενστάσεις που υπέβαλε κατά οριστικών αποφάσεων, αφορούν στην Κρήτη.
Πιο συγκεκριμένα, στην έκθεση αναφέρονται περιπτώσεις παρέμβασης του ΓΕΔΔ για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων των πολιτών και την καταπολέμηση φαινομένων διαφθοράς και κακοδιοίκησης που αναπτύσσονται σε χαμηλό οργανωτικά επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, ο Γενικός Επιθεωρήτης Διοίκησης εξετάζει πληθώρα καταγγελιών, ανώνυμων ή επώνυμων και σε πολλές περιπτώσεις προβαίνει και σε αυτεπάγγελτους ελέγχους για τη διερεύνηση πράξεων και παραλείψεων οργάνων του δημοσίου που ασχολούνται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας και τη διαχείριση της δημόσιας γης.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο έλεγχος που έγινε σε παραλία των Χανίων και όπως καταγράφεται στην έκθεση:
Ενστάσεις σε δύο υποθέσεις δημοσίων υπαλλήλων σε φορείς της Κρήτης
Σε 149 περιπτώσεις ο Λέανδρος Ρακιντζής υπέβαλλε ενστάσεις κατά των οριστικών αποφάσεων ενώ δύο από αυτές αφορούν στην Κρήτη.
Η πρώτη αφορά υπόθεση με καθηγητή Γυμνασίου στο Ρέθυμνο που προχώρησε σε πλαστογράφηση εγγράφου και η δεύτερη σε υπάλληλο του Πανεπιστημίου Κρήτης ο οποίος ως προϊστάμενος του αρμόδιου τμήματος, παραλάμβανε μετρητά προκειμένου να προβεί στην πληρωμή υπαλλήλων, τις οποίες δεν πραγματοποιούσε ενώ αντίθετα τακτοποιούσε προσωπικές του οφειλές
Συγκεκριμένα, οι δύο υποθέσεις, όπως καταγράφονται στην σχετική έκθεση έχουν ως εξής:
Υπόθεση εκπαιδευτικού στο Ρέθυμνο
Υπόθεση υπαλλήλου του Πανεπιστημίου Κρήτης
Περίληψη Εισαγωγής του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης
Με την παρούσα έκθεση αποτυπώνεται εμπεριστατωμένα η δραστηριότητα και το έργο του του ΓΕΔΔ και των ελεγκτικών μηχανισμών της Δημοσίας Διοίκησης κατά το έτος 2014, που παρακολουθούνται και αξιολογούνται απ’ αυτόν, και προβάλλονται οι δυσλειτουργίες και τα προβλήματα, που ταλανίζουν την Δημοσία Διοίκηση, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην επίλυσή τους.
Και το έτος 2014 δεν θεσμοθετήθηκαν κάποια μέτρα που θα βοηθούσαν πολύ προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς, όπως:
1. η θέσπιση κωλύματος εντοπιότητας για υπαλλήλους ή λειτουργούς σε κρίσιμους ή ιδιαίτερους τομείς του κράτους όπως δικαιοσύνη, αστυνομία, λιμενικό σώμα, εφορία/κτηματικές υπηρεσίες, πολεοδομία, επιθεώρηση κλπ., με αποτέλεσμα οι εντόπιοι πολίτες να έχουν ευμενέστερη μεταχείριση απ’ τους ετερόχθονες,
2. η κατανομή των αρμοδιοτήτων και του ανθρώπινου δυναμικού ανά φορέα ή υπηρεσία σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες και με ορθολογικά κριτήρια (νέα οργανογράμματα με οργανωτική ανάπτυξη που περιλαμβάνει σχεδιασμό και περιγραφή θέσεων εργασίας),
3. η θέσπιση εσωτερικής κινητικότητας του ανθρώπινου δυναμικού, με εναλλαγή στις θέσεις ευθύνης, και με την προϋπόθεση ότι αυτή γίνεται αξιοκρατικά για την καλύτερη λειτουργία της υπηρεσίας και κατά την δικαστική αντιμετώπιση του θέματος να εξετάζεται και το δημόσιο συμφέρον,
4. η ιδιωτικοποίηση εκείνων των τομέων του Δημοσίου, που δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο αυτού ως imperium, χωρίς όμως το κράτος να απολέσει σε καμία περίπτωση τον ελεγκτικό ή ρυθμιστικό του ρόλο,
5. η ουσιαστική αξιολόγηση των δημοσίων φορέων και του ανθρώπινου δυναμικού τους, βάσει στόχων που θα τεθούν ως μέρος των στρατηγικών προγραμμάτων που θα καταρτιστούν, από αξιολογητές αναγνωρισμένου κύρους και αμεροληψίας,
6. η μείωση της γραφειοκρατίας με την συνεχή απλούστευση των διαδικασιών και επέκταση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που ήδη άρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά. Χρήσιμο θα ήταν το κράτος να αποκτήσει επιτέλους εμπιστοσύνη στους πολίτες και όχι, στην προσπάθεια του να προστατευθεί, να ορθώνει διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια,
7. η συνεχής ενίσχυση της διαφάνειας της διοικητικής δράσης και μάλιστα ηλεκτρονικά, δια του επιτυχούς προγράμματος «Διαύγεια»,
8. ο αυτοπεριορισμός των συνδικαλιστών στα αμιγώς συνδικαλιστικά τους καθήκοντα,
9. η ενίσχυση των μηχανισμών και συστημάτων ελέγχου και αυτοελέγχου τόσο στην κεντρική όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση, με ουσιαστικότερο και αποτελεσματικότερο έλεγχο από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στους ΟΤΑ και στα εξαρτώμενα από αυτούς νομικά πρόσωπα, όπως και η επαρκής χρηματοδότηση των απασχολούμενων εκτός έδρας επιθεωρητών,
10. η τοποθέτηση των υπαλλήλων σε άλλη Υπηρεσία, όταν αυτοί προάγονται, διότι πολλές φορές αδυνατούν να επιβληθούν σε πρώην ισόβαθμους συναδέλφους,
11. το Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ καταβάλλουν βάσει δικαστικών αποφάσεων σε τρίτους για αποζημιώσεις τεράστια ποσά για πράξεις ή παραλείψεις από δόλο ή από βαρεία αμέλεια των υπαλλήλων τους κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία προβλέπεται κατ’ αναγωγή ο καταλογισμός των καταβληθέντων ποσών στους υπαιτίους υπαλλήλους, αλλά αυτό σπανίως πραγματοποιείται και πρέπει να ενεργοποιηθεί,
12. ως μόνη διέξοδος από την οικονομική και συνακόλουθα δημοσιονομική και κοινωνική κρίση απομένει η οικονομική ανάπτυξη της χώρας , που απαιτεί λήψη μέτρων συνολικά και την κατάλληλη στιγμή και όχι ετεροχρονισμένα, με οικονομικά και όχι πολιτικά κριτήρια και, εφόσον συντρέξουν και άλλες συνθήκες (όπως εργασιακή και κοινωνική ειρήνη, ασφάλεια δικαίου, σε βάθος χρόνου σταθερή φορολογική πολιτική, υγιής συνδικαλισμός, αναπτυξιακά κίνητρα με συνταγματικές εγγυήσεις, πάταξη της φοροδιαφυγής, υγιής ανταγωνισμός και κυρίως πάταξη της γραφειοκρατίας). Τα μέτρα αυτά απαιτούν ισχυρή πολιτική πρωτοβουλία και συνεχή πολιτική βούληση. Η πάταξη της γραφειοκρατίας και η ασφάλεια δικαίου μπορεί να επιτευχθούν με το ισχύον νομικό καθεστώς, μόνο εφόσον εκκαθαρισθεί η πολυνομία δια της κωδικοποιήσεως των νόμων, περιορισθεί η νομοθέτηση δια τροπολογιών και επισπευσθεί η λειτουργία της δικαιοσύνης, ώστε η απόδοση της δικαιοσύνης να γίνεται εντός ευλόγων ορίων και όχι απλώς ανεκτών.
13. ως πολύ επιμορφωτικό και διαφωτιστικό για τους πολίτες μέτρο, προτείνεται να υποχρεωθούν νομοθετικά οι ΟΤΑ να επεξηγούν δια βραχέων στις πινακίδες των οδών την αιτία της ονοματοδοσίας, ώστε να διαιωνίζεται η ιστορική μνήμη. Με την συνένωση λόγω Καλλικράτη, παρατηρείται, επίσης, το φαινόμενο εντός του ιδίου δήμου να έχουμε οδούς με την ίδια ονομασία και πρέπει, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, κάποιες να μετονομασθούν.
Ομοίως, οι μεγάλες λεωφόροι που αλλάζουν αρίθμηση σύμφωνα με τα όρια των επί μέρους δήμων, πρέπει να αποκτήσουν ενιαία αρίθμηση και ονομασία, όπως π.χ. η Λεωφόρος Κηφισίας.
Εν κατακλείδι, είναι ζωτικό ζήτημα να ανακαλύψουμε και στη χώρα μας όλοι -πολίτες, υπάλληλοι, διοικητικά όργανα και συνδικαλιστικοί φορείς- τις δύο αυτονόητες και θεμελιώδεις έννοιες πάνω στις οποίες στηρίζεται κάθε οργανωμένη κοινωνία και κάθε σοβαρό κράτος:
α) την έννοια της ατομικής ευθύνης, αυτής που δεν θα μας επιτρέπει να κρυβόμαστε πίσω από τους άλλους, που δεν συγχέεται με τις ευθύνες των άλλων, αυτής που εξατομικεύει σε καθένα μας τη φράση του Καζαντζάκη “εσύ θα σώσεις τον κόσμο κι αν δεν σωθεί, εσύ θα φταις” και
β) την έννοια του δημοσίου συμφέροντος, στο οποίο εμπεριέχεται η καλή λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, που αίρεται πάνω από κάθε ατομικό, τοπικό, κομματικό ή άλλο συμφέρον.
