Η ιστορική απόφαση της πλήρους άρσης των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας έναντι του Ιράν ‘σφράγισε’ τις εξελίξεις του περασμένου 24ωρου στις αγορές του Κόλπου και προκαλεί εντονότατο προβληματισμό για το πώς θα κινηθούν οι αγορές σε Ασία, Ευρώπη και Αμερική στις επόμενες ώρες. Κι αν η προϊστορία θέλει τη συγκεκριμένη Δευτέρα κάθε Γενάρη να είναι η πλέον μελαγχολική της χρονιάς παγκοσμίως, αναλυτές και επενδυτές αγωνιούν εδώ και κάποιες ώρες μήπως ειδικά αυτή η Δευτέρα αποδειχθεί όχι… ‘blue’ αλλά ‘black’!
Για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το εύρος του προβληματισμού των αναλυτών αναφορικά με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο συνδυασμός του χειρότερου ξεκινήματος χρονιάς στην πρόσφατη ιστορία των διεθνών χρηματιστηρίων (αυτό δηλαδή που ζούμε από την Πρωτοχρονιά και μετά) με την συνεχιζόμενη καταβαράθρωση των τιμών του πετρελαίου που αναμένεται να επιταχυνθεί μετά και την άρση του αποκλεισμού του ιρανικού πετρελαίου, οι περισσότεροι οίκοι έσπευσαν τις προηγούμενες ώρες να δημοσιοποιήσουν reports – καμπανάκια κινδύνου για τους πελάτες τους με ανοικτές θέσεις στις χρηματαγορές. Πιο δηκτική όλων η ελβετική UBS που ξεκάθαρα προειδοποιεί ενόψει του ανοίγματος – αύριο – των αγορών: “Επενδυτές προσοχή αγοράστε χρυσό, έρχεται πτώση 30% στις μετοχές, ο 7ετής ανοδικός κύκλος στις αγορές έκλεισε…”
Ανάλογες δυσοίωνες προβλέψεις για την πορεία των αγορών, ήδη από την συνεδρίαση που θα ανοίξει το πρωινό της Δευτέρας, έχουν προς το παρόν δημοσιοποιήσει οι αναλυτές των Morgan Stanley, Goldman Sachs, Bank of America-Merrill Lynch, BlackRock, Societe Generale, Standard Chartered, αλλά και οι χρήστες της πλατφόρμας ηλεκτρονικών συναλλαγών του Bloomberg που έντρομοι παρακολούθησαν νωρίτερα την Κυριακή τις αγορές των αποκαλούμενων “πετρελαϊκών μοναρχιών” του Κόλπου να σημειώνουν μεγαλειώδη “βουτιά”, στον απόηχο πάντα της συμφωνίας ΗΠΑ – Ιράν για άρση των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης. Για την ιστορία ο Γενικός Δείκτης της Σαουδικής Αραβίας Tadawul βούλιαξε κατά 7,2% αγγίζοντας χαμηλά του 2011 ενώ ο δείκτης ADX στο Αμπου Ντάμπι εισήλθε και επίσημα σε bear market με απώλειες άνω του 5,4%.
Άπαντες οι “δυτικοί” αναλυτές συνδέουν τις δυσοίωνες εκτιμήσεις τους με την πορεία των τιμών του πετρελαίου:
Μέχρι να ανοίξει τη Δευτέρα η Ασία οι τιμές τόσο το μπρεντ, όσο και του αργού υποχώρησαν εκ νέου κάτω από τα 30 δολάρια το βαρέλι. Τιμή που εφόσον “μπουν” στην αγορά και τα ιρανικά αποθέματα θα μοιάζει ακόμα και καλή, εφόσον οι πιέσεις στην προσφορά σε συνδυασμό με την πτωτική ζήτηση αλλά και τον σχετικά ήπιο χειμώνα σε αρκετές αγορές, δείχνουν το δρόμο για τιμές στα 20 δολάρια ή και χαμηλότερα.
Σταχυολογήστε αναλύσεις και προβλέψεις: Η HSBC στο τμήμα αναλύσεων της Σιγκαπούρης εκτιμά πως τα 30 με 35 δολάρια θα είναι “ταβάνι” για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια.
Σε έκθεσή της η Morgan Stanley, υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται καν το ιρανικό πετρέλαιο για να μείνουν καθηλωμένες οι τιμές. Φτάνει από μόνη της η περαιτέρω ενίσχυση του δολαρίου, ή μια πιθανή επιθετική υποτίμηση του κινεζικού γιουάν κατά 15%, για να οδηγήσουν τις τιμές του πετρελαίου κοντά στα επίπεδα των 20 δολαρίων ανά βαρέλι.
Η Goldman Sachs σε σημείωμά της προς τους πελάτες της αναφέρει ότι η αυξανόμενη προσφορά πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά θα μπορούσε να στείλει τις τιμές του αργού πετρελαίου στα χαμηλά των 20 δολαρίων το βαρέλι, που θα έχει ως συνέπεια οι περισσότερες εταιρείες διύλισης να σταματήσουν την παραγωγή.
Η Bank of America-Merrill Lynch αναθεωρεί πτωτικά τις εκτιμήσεις της για την μέση τιμή του brend φέτος στα 46 δολάρια ανά βαρέλι (από 50 προηγουμένως) και του αμερικανικού αργού στα 45 δολάρια ανά βαρέλι (από 48), σημειώνοντας παράλληλα πως δεν έχει συμπεριλάβει στο σενάριό της τον παράγοντα “Ιράν”.
Η Societe Generale χαμήλωσε τον πήχη στα 42,50 δολάρια ανά βαρέλι για το μπρεντ φέτος (από 53,75 προηγουμένως) και στα 40,50 δολάρια ανά βαρέλι για το αμερικανικό αργό (από 49,75). Συμπληρώνει όμως πως εφόσον επαληθευθούν οι φόβοι για αύξηση της προσφοράς λόγω ιρανικού πετρελαίου, τότε δεν αποκλείεται να επιβεβαιωθούν οι τελευταίες προβλέψεις που κάνουν λόγο για διαμόρφωση της τιμής του πετρελαίου στα 25 ή στα 20 δολάρια το βαρέλι.
Αμέσως, μετά την επίσημη ανακοίνωση της ιστορικής συμφωνίας με το Ιράν, ο ίδιος ο πρόεδρος της BlackRock, Larry Fink, σημείωσε ότι το πετρέλαιο μπορεί να δοκιμάσει ακόμη και την περιοχή των 25 δολαρίων το βαρέλι, ενώ προέβλεψε και περαιτέρω πτώση στις αμερικανικές αγορές της τάξης του 10%.
Τέλος, πτώση της τιμής του πετρελαίου στα 10 δολάρια το βαρέλι προβλέπει και η Standard Chartered, η οποία αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της για το αργό πετρέλαιο, επισημαίνοντας μάλιστα ότι στον ορίζοντα “δεν φαίνεται να υπάρχει πάτος”. Συμφωνεί με αυτό και ο πρόεδρος του McGraw Hill Financial Institute, John Kingston ο οποίος προβλέπει πως οι τιμές του πετρελαίου θα υποχωρήσουν περαιτέρω και πως το πρώτο εξάμηνο του 2016 φαίνεται «πολύ άσχημο» για τις διεθνείς αγορές…
Μια ακόμα παράμετρος που καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος που μπορεί να επιφέρει στην παγκόσμια οικονομία και στις αγορές η αλλαγή των γεωπολιτικών ισορροπιών με επίκεντρο το Ιράν, είναι αυτή που συνδέει τη ροή των διεθνών επενδύσεων με την τιμή του μαύρου χρυσού. Σε μια πολύ εμπεριστατωμένη μελέτη της η εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie, σημειώνει πως η “βουτιά” των τιμών του πετρελαίου διεθνώς έχει προκαλέσει την αναβολή επενδύσεων συνολικής αξίας 380 δισ. δολαρίων στον τομέα της ενέργειας.
Η εταιρεία έχει εστιάσει σε τουλάχιστον 68 μεγάλα επενδυτικά έργα στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν σταματήσει λόγω της μεγάλης υποχώρησης στις τιμές του μαύρου χρυσού. Μιλάει επίσης για κοιτάσματα 27 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου που πλέον δεν είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμα λόγω των χαμηλών τιμών και τονίζει πως οι περισσότερες από τις αναβληθείσες επενδύσεις στην ενέργεια βρίσκονται στον Καναδά, στην Αγκόλα, στο Καζακστάν, στη Νιγηρία, στη Νορβηγία και στις ΗΠΑ.
Κάτι που εκ των πραγμάτων επιφέρει ένα ακόμα βάρος στους ώμους των διοικούντων την αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα που έχει χαράξει μια αλλαγή στην μέχρι πρότινος “επιθετική” νομισματική πολιτική της, χωρίς όμως να έχει συνδυάσει τον τελευταίο “μαύρο κύκνο” που λέγεται πετρέλαιο…
Το ίδιο ισχύει και για την Ευρώπη, και φυσικά και για τις ευρωπαϊκές μετοχές. Οι οποίες θεωρητικά βρίσκονταν μέχρι πρότινος στη λίστα των “επιθυμητών” σχεδόν σε όλους τους μεγάλους οίκους, πλην όμως τώρα – όπως τονίζουν και οι ερωτηθέντες σχετικά από το Βloomberg – “η πτώση στο πετρέλαιο και τα εμπορεύματα, η μείωση της υποστήριξης από τη Fed, η εύθραυστη ανάκαμψη της Ευρώπης και οι φόβοι για την επιβράδυνση της Κίνας, θέτουν σε κίνδυνο έναν από τους εναπομείναντες καταλύτες για τις μετοχές, κάνοντας τις προηγούμενες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη των κερδών πολύ υψηλές για φέτος…”
Προς επίρρωση αυτών, σύμφωνα με τηCitigroup την τελευταία εβδομάδα “οι υποβαθμίσεις των προβλέψεων για τα κέρδη των μεγαλύτερων διεθνών επιχειρήσεων από τους αναλυτές ξεπέρασαν σε αριθμό τις αυξήσεις”, ενώ και οι επενδυτές απέσυραν περίπου 12 δισ. δολάρια την περασμένη εβδομάδα από το σύνολο των διεθνών χρηματαγορών!
Η Δευτέρα ξημερώνει. Και το τελευταίο report που κυκλοφόρησε, αυτό της JPMorgan, γράφει χαρακτηριστικά: “Αυτή η εποχή μπορεί να μην καθησυχάσει τον κόσμο…”