Με δωρεά της επαρχίας Βένετο Ιταλίας και Προγραμματική Σύμβαση ΥΠΠΟ – Περιφέρειας Κρήτης και Δήμου Καντάνου – Σελίνου

Στην ανάδειξη και πολιτιστική αξιοποίηση του ενετικού φρουρίου «Καστέλο – Σέλινο», που βρίσκεται στην καρδιά της Παλαιόχωρας, προχωρούν από κοινού το υπουργείο Πολιτισμού, η Περιφέρεια Κρήτης και ο δήμος Κανδάνου – Σελίνου.

Η εξέλιξη αυτή δρομολογήθηκε μετά την δωρεά 90.000 ευρώ απο την Περιφέρεια Veneto της Ιταλίας και την απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, σύμφωνα με την οποία οι τρεις εμπλεκόμενοι φορείς προχωρούν στη σύναψη προγραμματικής σύμβασης.

Η σύµβαση προβλέπει τη συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας, που είχε πραγµατοποιηθεί παλαιότερα από την 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, την καταγραφή, συντήρηση και φωτογράφιση των κεραµικών και άλλων αντικειμένων που θα προκύψουν από την παρούσα δραστηριότητα, αλλά και αυτών που ήδη έχουν αποκαλυφθεί.

Η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας θα φέρει σταδιακά στο φως ένα ακόµα τµήµα των υπολειμμάτων των κτισμάτων που βρίσκονταν στο εσωτερικό του φρουρίου καθώς και περισσότερα κεραµικά και άλλα.

Η συντήρηση, καταγραφή καθώς και η ανάδειξη των ευρημάτων θα καταδείξει τη σπουδαιότητα της θέσης του φρουρίου, καθώς και του οικισµού γενικότερα της Παλαιόχωρας, την περίοδο της βενετοκρατίας. 

Ταυτόχρονα, θα βοηθήσει στην προβολή του πολιτισμού της περιοχής, καθώς και στην τουριστική αξιοποίηση του χώρου.

Αναλυτικότερα, με βάση το περιεχόμενο της σύμβασης θα γίνει απομάκρυνση των φερτών υλικών και θα πραγματοποιηθούν καθαρισμοί. 

Η σύμβαση προβλέπει ακόμα ανασκαφική έρευνα, αποτύπωση και σχεδίαση της ανασκαφής, συντήρηση καταγραφή και φωτογράφηση ευρημάτων.

Φορέας υλοποίησης του έργου είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων και ο προϋπολογισμός του 90.000 ευρώ.

Το Castel Selino

Το Castel Selino, ερείπιο σήμερα πάνω στο λόφο Φορτέτζα, νότια της Παλαιόχωρας. Η έρευνα tα τελευταία χρόνια έχει αποδώσει σημαντικά στοιχεία για το φρούριο, αλλά και μια ανέλπιστη ποσότητα σε κινητά ευρήματα, ιδίως κεραμικά.
Η περιοχή του Σελίνου ήταν μια από τις τέσσερις καστελλανίες, στις οποίες διαιρέθηκε το διαμέρισμα των Χανίων, όταν μετά τα μέσα του 13ου αιώνα εδραιώθηκαν οι βενετοί στη Δυτική Κρήτη. Σκοπός των φρουρίων αυτών ήταν να υπάρχουν μικρά διοικητικά και στρατιωτικά κέντρα, για να ελέγχουν τις επιμέρους περιοχές, η προστασία των κατακτητών και ο έλεγχος επίκαιρων στρατηγικών σημείων από τον κίνδυνο εισβολής.

Η μορφή του Castel Selino μας είναι γνωστή από τις ακριβείς απεικονίσεις των Angelo degli Oddi (1601), Francesco Basilicata (1618), χειρόγραφο ανώνυμου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Χανίων (περί το 1620), Giorgio Corner (1625), Raffaello Monanni (1631), Marco Boschini (1651) καθώς και από περιγραφές διαφόρων βενετών αξιωματούχων. Οι απεικονίσεις του Monanni και του ανώνυμου δείχνουν και τον οικισμό, που περιβάλλει από βορρά και ανατολή. Το φρούριο ακολουθεί την παλαιότερη οχυρωματική αρχιτεκτονική με ορθογώνιους πύργους και ευθύγραμμα τείχη (cortine) με οδοντωτές πολεμίστρες. Η θέση του σε σχετικά επίπεδο χώρο επιβάλλει ένα σχήμα περίπου ορθογώνιο, όπως τα φρούρια της Ιεράπετρας, της Πεδιάδας, του Μεραμβέλου και του Φραγκοκάστελλου, με τη διαφορά ότι η βορειοδυτική πλευρά προεξέχει λόγω του απότομου εδάφους. Εσωτερικά των τειχών ήταν κτισμένα διώροφα κτήρια, που συνδέονταν με τον περίδρομο για την άμυνα και στον περίκλειστο χώρο ήταν ο ναός, το διοικητήριο, κατοικίες της Φρουράς, αποθήκες και υπόγειες δεξαμενές νερού.

Η ανασκαφική έρευνα επιβεβαίωσε σε μεγάλο βαθμό την ακρίβεια των σχεδίων ως προς τη μορφή του φρουρίου και τη θέση των κτισμάτων. Ερευνήθηκε το μεγαλύτερο μέρος του τείχους και των πύργων, αποκαλύφθηκε ο αρχικά τοιχογραφημένος ναός, που πατεί πάνω σε θολωτή δεξαμενή, θεμέλια τοίχων. Στο νότιο τμήμα του φρουρίου οι επεμβάσεις της τουρκοκρατίας, αρκετά πρόχειρες, καλύπτουν την αρχική κατασκευή.

Από την ανασκαφική έρευνα προέκυψαν σημαντικά ευρήματα, που διαφωτίζουν μία αρκετά ταραγμένη περίοδο της Κρήτης, ιδίως στα χρόνια πριν από την τουρκική κατάκτηση. Ένας μεγάλος αριθμός από θραύσματα αγγείων (όστρακα), έδωσε ήδη μετά από τον καθαρισμό και τη συντήρηση σημαντικές ομάδες ντόπιας κεραμικής, ή εισηγμένης κυρίως από τη Βενετία για τον εξοπλισμό του φρουρίου. Τμήματα όπλων και πυρομαχικών, νομίσματα, εξαρτήματα ρουχισμού, αντικείμενα ψυχαγωγίας και υπολείμματα τροφίμων δίδουν τη δυνατότητα να συνάγουμε σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή, την άμυνα και τη διακίνηση αγαθών στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, Η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας του μνημείου αυτού, αναμένεται να διευκρινίσει αρκετά θέματα ακόμη.

Ειδικότερα το Castel Selino είχε σκοπό να ελέγξει τους ανυπότακτους περίοικους και το θαλάσσιο δρόμο προς την Αφρική. Συγκριτικά με άλλα οχυρά η αξία του ήταν μικρή. Κτίστηκε το 1279 με τη φροντίδα του Δούκα της Κρήτης Marino Gradenigo πάνω σε ένα φυσικά οχυρό βραχώδες ύψωμα, κοντά σε ένα μικρό λιμάνι, με πεδίο ελέγχου και τις κατάλληλες για απόβαση, ή προμήθεια νερού παραλίες του Βλιθιά και της Κουντούρας. Καταστράφηκε από τους επαναστάτες και ξανακτίσθηκε το 1325, παρά τις αντιδράσεις των ντόπιων. Με την προέλαση των Τούρκων, η σημασία του μεγαλώνει, αν και η κατάληψη του έχει μόνο τοπική σημασία. Το 1539 πολιορκήθηκε από τον κουρσάρο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα, οι πολιορκημένοι ωστόσο σώθηκαν, κλεισμένοι σε μια υπόγεια δεξαμενή. Εκτεταμένες επισκευές έγιναν και το 1595. Κατελήφθη από τους Τούρκους το 1653 και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και ερειπώθηκε. Μόλις το 1867, στο πλαίσιο κατασκευής ενός φρουρίων για τον έλεγχο τη από τον τουρκικό στρατό, κατασκευάστηκε ένα μάλλον ασήμαντο οχύρωμα πάνω στα θεμέλια του παλιού. Ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για αμυντικούς σκοπούς και κατά τη γερμανική κατοχή.

(Η ιστορία του κάστρου απο το palaiochora.com. Φωτο σκίτσου του κάστρου Μιχάλης Ανδριανάκης)

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook