Πριν από δύο ημέρες, συμπληρώθηκε ακριβώς ένας χρόνος από την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών στις συναλλαγές που διαμόρφωσαν νέες, αρνητικές, συνθήκες στην οικονομία, στην λειτουργία των επιχειρήσεων αλλά και στις συναλλαγές των πολιτών.
Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας, με αφορμή την “μαύρη επέτειο”, όπως την χαρακτηρίζει από την επιβολή των «capital controls» στην ελληνική αγορά, έδωσε στην δημοσιότητα στοιχεία (βλέπε παρακάτω) για τις επιπτώσεις των κεφαλαιακών περιορισμών στην οικονομία οι οποίες συνοψίζονται σε χιλιάδες λουκέτα, πτώση της ανταγωνιστικότητας, μείωση των εξαγωγών, αλλά και σε φρένο στην επιστροφή καταθέσεων.
Η Χανιώτικη αγορά δεν έμεινε ανεπηρέαστη όπως ήταν φυσικό από την επιβολή των capital control ενώ στο χρόνο που μεσολάβησε, οι νέες ρυθμίσεις σε φορολογία και ασφαλιστικό, διαμόρφωσαν νέο αρνητικό κλίμα, δυσχεραίνοντας τις προβλέψεις για οικονομική ανάκαμψη στον επιχειρηματικό και εμπορικό κόσμο.
Το επόμενο χρονικό διάστημα, το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων, πρόκειται να προχωρήσει σε έρευνα όσον αφορά τις επιπτώσεις των capital control στην χανιώτικη αγορά, δημοσιοποιώντας συγκεκριμένα στοιχεία, όμως οι πρώτες εκτιμήσεις, συνηγορούν με τις διαπιστώσεις που ισχύουν σε πανελλαδικό επίπεδο, ότι δηλαδή οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι εξαγωγείς δέχτηκαν ισχυρό πλήγμα από το καθεστώς κεφαλαιακών περιορισμών.
Ο πρόεδρος του ΕΒΕΧ κ. Γιάννης Μαργαρώνης, μιλώντας στο Flashnews.gr, έκανε μια αποτίμηση του ενός χρόνου capital control στην αγορά των Χανίων, ενώ επεσήμανε ότι το μίγμα οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται που χαρακτηρίζεται από υπερφολόγηση κινείται προς λάθος κατεύθυνση από εκείνη που θα επέτρεπε την ανάκαμψη της αγοράς.
“Τα capital control δημιούργησαν πάρα πολλά προβλήματα κυρίως σε εξαγωγείς και εισαγωγείς. Επιχειρήσεις που έπρεπε να προμηθευτούν υλικά από το εξωτερικό, αντιμετώπισαν τεράστιο πρόβλημα. Επίσης μεγάλο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί σε όλες τις συναλλαγές που αφορούν το εξωτερικό. Ταυτόχρονα, πέρασε πολύ μεγάλο διάστημα, μέχρι να ομαλοποιηθεί η αγορά και να βγουν οι χρεωστικές κάρτες, τα pos κτλ, στο οποίο ο κόσμος δεν μπορούσε να κινηθεί, γιατί είχε μέχρι 420 ευρώ μετρητά την εβδομάδα”, σημειώνει ο κ. Μαργαρώνης προσθέτοντας
“Επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα για τις επιχειρήσεις είναι ότι ενώ όλες οι συναλλαγές πλέον, γίνονται ηλεκτρονικά, την ίδια ώρα δεν έχει δημιουργηθεί ένας ακατάσχετος λογαριασμός για τις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι οποιοδήποτε οικονομικό πρόβλημα αντιμετωπίζουν με την εφορία, το ΦΠΑ, το φόρο εισοδήματος ή οτιδήποτε, κινδυνεύουν να κατάσχονται οι λογαριασμοί που μπαίνουν τα χρήματα της είσπραξης και δεν μπορούν να κινηθούν αλλιώς, ενώ υπάρχουν ρυθμίσεις. Η δήλωση του ακατάσχετου λογαριασμού υπάρχει μόνο για μισθωτούς, συνταξιούχους και εργαζόμενους γενικότερα. Δεν υπάρχει για τον επιχειρηματία και ελεύθερους επαγγελματίες ακατάσχετος.
Όλα αυτά είναι τροχοπέδη και για τις επιχειρήσεις που ήδη δραστηριοποιούνται στο ελληνικό χώρο αλλά πολύ περισσότερο για επενδύσεις που ζητάμε να γίνουν. Πώς θα έρθει μια επιχείρηση ειδικά, από το εξωτερικό όταν ξέρει οτι δεν μπορεί να μετακινήσει κεφάλαια. Είναι τεράστιο το πρόβλημα και δεν βλέπουμε και λύσεις με αυτό. Γενικά υπάρχει πολύ μεγάλη ανωμαλία σε ότι αφορά πληρωμές τιμολογίων και πρόσφατα το αντιμετώπισα προσωπικά ως Οικονομικός Επόπτης σε ευρωπαϊκά νησιωτικά επιμελητήρια. Για να πληρωθεί η συμμετοχή στο ευρωεπιμελητήριο που είναι 5000 ευρώ το χρόνο, έγινε πολύ μεγάλη διαδικασία. Έχει γίνει μια χαλάρωση από την πρώτη ημέρα που εφαρμόστηκαν αλλά παρόλα αυτά υπάρχουν τεράστια προβλήματα”.
Πόσο καθοριστική όμως ήταν η επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών στην λειτουργία των επιχειρήσεων, ειδικά εκείνων που ήδη αντιμετώπιζαν προβλήματα λόγω της οικονομικής κρίσης;
Ο κ. Μαργαρώνης επισημαίνει ότι πολλοί επιχειρηματίες έχασαν αγορές στο εξωτερικό καθώς δεν μπορούσαν να τηρήσουν τα συμβόλαιά τους ενώ για όλες τις επιχειρήσεις η επιβολή των capital controls ανέτρεψε τον προγραμματισμό για την πληρωμή του κόστους λειτουργίας τους, με ότι αυτό συνεπάγεται.
«Κάθε επιχείρηση έχει έναν προγραμματισμό για το πώς θα πληρώσει το κόστος. Όταν δεν μπορεί να πληρώσει τις υποχρεώσεις της, διότι μπαίνουν σε προτεραιότητα άλλες πληρωμές, κινδυνεύει να κλείσει. Το πρώτο χρονικό διάστημα επίσης, τουλάχιστον για ένα τρίμηνο, επιχειρήσεις πάθανε ζημιές τις όποιες δεν μπορώ να τις εκτιμήσω, καθώς δεν μπορούσαν να εκτελωνίσουν προϊόντα που χαθήκαν, γύρισαν πίσω.
Επίσης χαθήκαν πάρα πολλές αγορές στο εξωτερικό με επιχειρήσεις με τις οποίες συνάπτονται συμβόλαια. Αν εγώ δεν τηρήσω το συμβόλαιο με τον ξένο θα με κόψει. Θα σταματήσω να υπάρχω μαζί του σαν αγορά. Σκεφτείτε ένας επιχειρηματίας που εξάγει λάδι για παράδειγμα, ο οποίος έχει κάνει αγώνα 4-5 χρόνια για να ανοίξει και να μπει σε μια αγορά, αν δεν μπορεί να εκτελέσει το συμβόλαιο, αναγκαστικά φεύγει από την αγορά και τη θέση του παίρνει άλλος, από άλλη χώρα»..
Όσον αφορά τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και την τοποθέτηση μηχανημάτων pos στα καταστήματα των Χανίων ο κ. Μαργαρώνης σημειώνει ότι οι επιχειρήσεις έχουν ανταποκριθεί θετικά.
«Αναγκαστικά χρησιμοποιούνται. Αυτό που είχαμε ζητήσει σαν Επιμελητήριο Χανίων και δεν λάβαμε καμία απάντηση από τις τράπεζες, ήταν μια συνολική προσφορά για τα μέλη μας, ωστόσο καμία τράπεζα δεν απάντησε. Κάναμε μια τοπική διαπραγμάτευση για την οποία δεν πήραμε απάντηση και έτσι κάθε επιχειρηματίας πρέπει μόνος του να διαπραγματευτεί με την κάθε τράπεζα ανάλογα με τον τζίρο που κάνει. Τα ποσοστά είναι περίπου στο 0,8 η προμήθεια, και κάποιες τράπεζες τα δίνουν δωρεάν, κάποιες με ενοίκιο. Είναι απαραίτητα, δεν μπορεί να λειτουργήσει επιχείρηση χωρίς αυτά».
Η χανιώτικη αγορά φαίνεται να προσαρμόζεται θετικά σε αυτές τις αλλαγές, όμως την ίδια ώρα, οι ρυθμίσεις του νέου ασφαλιστικού και η αύξηση του ΦΠΑ, φαίνεται ότι έχουν διαμορφώσει μια νέα νοοτροπία στην αγορά όσον αφορά την μη έκδοση αποδείξεων.
Συναλλαγές με «μαύρο χρήμα» λόγω ασφαλιστικού και αύξησης ΦΠΑ
Την ίδια ώρα όμως που η χανιώτικη αγορά φαίνεται να προσαρμόζεται θετικά σε αυτές τις αλλαγές, οι ρυθμίσεις του νέου ασφαλιστικού και η αύξηση του ΦΠΑ, έχουν οδηγήσει πολλούς εμπόρους και επιχειρηματίες στο να μην κόβουν αποδείξεις και να δημιουργείται ένας κύκλος μαύρου χρήματος ως άμυνα στα νέα φορολογικά μέτρα.
«Αυτό που ξέραμε είναι ότι τα προηγούμενα τρία χρόνια, υπήρξε μια αλλαγή νοοτροπίας όσον αφορά στο να κόβονται αποδείξεις. Είχε αρχίσει να διαμορφώνεται φορολογική συνείδηση, διότι όπως ξέρουμε υπάρχουν επαγγελματίες που υποχρεωτικά και αναγκαστικά κόβουν αποδείξεις, λόγω της φύσης του επαγγέλματος του και άλλοι οι οποίοι φοροδιαφεύγουν. Δεν ελέγχονται, αυτό είναι θέμα ελεγκτικού μηχανισμού και διασταύρωσης στοιχείων.
Με το που έγιναν αυξήσεις του ΦΠΑ, από 13 στο 24 κυρίως, είναι πάρα πολύ δύσκολο για μια επιχείρηση αν θέλει να επιβιώσει να πρέπει να ανταποκριθεί σε όλη την παροχή αποδείξεων. Και εκεί ξεκινάνε τα προβλήματα. Όταν φτάνει η φορολογία να είναι στο 65%, είναι τραγικό. Άρα μια επιχείρηση θα πρέπει να δει πώς θα αμυνθεί. Ένας τρόπος άμυνας, κακός βέβαια, αλλά δεν φταίει ο επιχειρηματίας αλλά το κράτος, είναι η μη έκδοση θεωρημένων αποδείξεων. Βέβαια έχουν ενταθεί οι έλεγχοι κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Όμως αυτό που έχουμε δει στο πρώτο πεντάμηνο που υπάρχουν στοιχεία, είναι ότι τα φορολογικά έσοδα παραμένουν το ίδιο. Αυτό σημαίνει ότι είναι μια αποτυχημένη συνταγή και το αναδείξαμε και στην ευρωπαϊκή οικονομική επιτροπή που ζητήσαμε δημόσια ακρόαση σαν δίκτυο ευρωπαϊκών νησιωτικών επιμελητηρίων και στο ευρωκοινοβούλιο και στον αρμόδιο επίτροπο οι οποίοι μας απάντησαν ότι εμείς δεν έχουμε κανένα λόγο, είναι θέμα της κυβέρνησής σας, δεν επιβάλουμε τι μέτρα θα πάρουμε, τι μέτρα θα μπουν. Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να μην υπάρχουν ελλείμματα και από εκεί και πέρα η κάθε κυβέρνηση διαλέγει το μίγμα πολιτικής που θα ακολουθήσει. Αυτό το λέω γιατί κάποιοι λένε ότι όλα μας τα επιβάλουν οι ξένοι. Δεν τα επιβάλουν οι ξένοι, οι ξένοι απλά λένε μην έχετε ελλείμματα, μηδενίστε τα ελλείμματά σας, ισορροπήστε τα ισοζύγιά σας. Αυτή τη στιγμή αποδεικνύεται ότι το μίγμα πολιτικής είναι λάθος» επισημαίνει ο πρόεδρος του ΕΒΕΧ κ. Μαργαρώνης.
Η ΕΣΕΕ για τη «μαύρη επέτειο» από την επιβολή των «capital controls» στην ελληνική αγορά
Η ΕΣΕΕ υπενθυμίζει ότι στις 28/6 κλείνουμε ακριβώς ένα χρόνο με «capital controls», δηλαδή με μία ακόμα θηλιά στον λαιμό της επιχειρηματικότητας, που ευτυχώς έχει χαλαρώσει, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει, να ενοχλεί να περιορίζει την εμπορική δραστηριότητα και να τρομάζει τους προμηθευτές μας στο εξωτερικό.
Τα λουκέτα σε αυτό το διάστημα είναι τα γνωστά 15.409 από την αρχή του 2016 και συνολικά 25.990 μέχρι σήμερα, από την επιβολή των capital controls. Το ανησυχητικό δεν είναι, όμως, μόνο τα λουκέτα, αλλά και η μείωση της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων κατά περίπου 3.000, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Από τις 15.379 νέες επιχειρήσεις πέρυσι, φέτος ενεγράφησαν στο ΓΕ.ΜΗ 12.486 νέες επιχειρήσεις, έναντι των 18.030 το 2014 και των 20.024 το 2013. Η πτώση των εξαγωγών κατά -11,7%, η ύφεση στο -1,3%, η αποεπένδυση -2,7%, η χρηματοδότηση -1,9%, η κατανάλωση -4,3% και η μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος στο 89,7 είναι τα αποτελέσματα των capital controls. Η απώλεια έξι θέσεων στη 56η θέση στην ανταγωνιστικότητα μεταξύ 61 χωρών, είναι επίσης αποτέλεσμα των capital controls. Ανάπτυξη με capital controls δεν θα έρθει στην αγορά, ούτε βεβαίως και νέο χρήμα στις ελληνικές τράπεζες, όπου οι καταθέσεις έχουν μειωθεί στα 121,5 δις ευρώ. Το όραμα της «δίκαιης» ανάπτυξης δεν θα προκύψει, όσο δεν υπάρχει δίκαιη φορολογία, χρηματοδότηση, απασχόληση, δημόσια διοίκηση, πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, ρευστότητα και δίκαιο επιχειρηματικό περιβάλλον στην ελληνική αγορά.
Τα capital controls ήρθαν πέρυσι στις 28 Ιουνίου δυστυχώς για να μείνουν, άγνωστο πόσο. Ένα χρόνο μετά, άπαντες οφείλουν να αναγνωρίσουν την ψυχραιμία και την ευελιξία που έδειξαν οι μικρομεσαίοι της αγοράς στην αντιμετώπιση του αρχικού σοκ, αλλά και στη μετέπειτα διαχείρισή τους, παρά τα τεράστια προβλήματα που δημιούργησαν. Το μόνο ίσως «θετικό» που μπορεί κανείς να πει ότι επέβαλαν τα capital controls είναι η κατακόρυφη αύξηση της χρήσης πλαστικού χρήματος και ηλεκτρονικών πληρωμών, επιβεβαιώνοντας πόσο γρήγορα οι Έλληνες μαθαίνουμε και προσαρμοζόμαστε. Φυσικά τα capital controls, όπως επηρεάζουν ολόκληρη την οικονομία έτσι δημιουργούν προβλήματα στις εισαγωγές και γενικότερα στις πληρωμές του ηλεκτρονικού εμπορίου για αγορές προϊόντων από το εξωτερικό. Η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα που επαναφέρει το waiver για την πιστοληπτική διαβάθμιση των ελληνικών ομολόγων είναι μια θετική ένδειξη για την αποκατάσταση της σταθερότητας και εμπιστοσύνης, ώστε να συμμετάσχει η χώρα μας τους επόμενους μήνες στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης QE της Ε.Κ.Τ. για την ουσιαστική ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
Ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης δήλωσε για τη μαύρη επέτειο:
«…Η επιβολή των capital controls είναι ενοχλητική για την επιχειρηματικότητα. Ας ελπίσουμε, ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι κεφαλαιακοί περιορισμοί θα συνεχίσουν σταδιακά να χαλαρώνουν και μέχρι το τέλος του 2016 η παρουσία τους θα είναι διακριτική, μέχρι βεβαίως να αρθούν οριστικά. Ας ευχηθούμε ότι δεν θα υπάρξουν το 2017, δεύτερα γενέθλια για τα «άδικα» και αντιαναπτυξιακά «capital controls»…»
