Για τον Καρ, Ιστορία είναι «ένας διάλογος δίχως τέλος μεταξύ παρόντος και παρελθόντος». Για τους μαθητές – υποψήφιους γνωρίζουμε ότι συνήθως ιστορία είναι ένα αφήγημα, που μαθαίνουν μηχανιστικά και ανακαλούν ευκαιριακά ανάλογα με τυποποιημένες ερωτήσεις εκ των προτέρων διδαγμένες. Όμως για την ολοκληρωμένη κατανόηση, που μπορεί να διασφαλίσει άριστη επίδοση στο διαγώνισμα των Πανελλαδικών δεν αρκεί η παπαγαλία ούτε η τυποποιημένη μελέτη.

Αυτό εύκολα το καταλαβαίνουμε αν δούμε προσεκτικά τα εξεταζόμενα θέματα: το διαγώνισμα της ιστορίας χωρίζεται σε δύο μέρη  βαθμολογούμενα ισότιμα από 50 μόρια το καθένα.  

α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται ερωτήσεις γνώσεων: η Α1 ζητά συνήθως ιστορικούς όρους, είναι δηλαδή ερώτηση αντικειμενικού τύπου. Ακολουθεί η Α2  ερώτηση σύντομης απάντησης της μορφής σωστού – λάθους ή αντιστοίχισης. Ειδικά στο σωστό – λάθος πρέπει να προσεχθεί κάθε λεπτομέρεια. Το μέρος Β περιλαμβάνει ερωτήσεις ανάπτυξης, συνήθως 2 , που μπορούν όμως να έχουν σκέλη ή υποερωτήματα. Όλα τα παραπάνω  απλώς προϋποθέτουν καλή γνώση της ύλης, προσοχή και παρατηρητικότητα στη διατύπωση των θεμάτων, για να αποφευχθεί η σύγχυση και σαφή κατανόηση των ορίων των απαντήσεων ανάλογα με τις ζητούμενες ερωτήσεις. Η εξάσκηση κυρίως αναφέρεται στη συγκέντρωση του μαθητή, έτσι ώστε να μην παρασυρθεί από επιπολαιότητα και απροσεξία  και στη σωστή οριοθέτηση των απαντήσεων. 

β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο τουλάχιστον θέματα που αναφέρονται σε ιστορικά ζητήματα και τα οποία ο μαθητής πρέπει να επεξεργαστεί και να απαντήσει συνδυάζοντας ιστορικές γνώσεις προερχόμνες από το βιβλίιο του και πληροφορίες των ιστορικών παραθεμάτων ή των άλλων πηγών που ζητούνται. Προφανώς η καλή επεξεργασία αυτού του μέρους προϋποθέτει αφομοίωση των διδαχθέντων, κατανόηση των κειμένων  που δίνονται, κριτική και συνδυαστική ικανότητα από μέρους του μαθητή, καθώς και ικανότητα στο χειρισμό του λόγου για την επιτυχημένη παρουσίαση των απαντήσεων. Η σαφήνεια της απάντησης, η αναδιατύπωση των πληροφοριών των κειμένων απαιτούν ικανότητα στη διαχείριση της ελληνικής γλώσσας και όχι μόνο ιστορικές γνώσεις. Η πιθανότητα να ζητηθούν σε αυτό το μέρος μη κειμενικές “πηγές”, πίνακες, χάρτες, φωτογραφίες, γελοιογραφίες ή άλλες απεικονίσεις δεν είναι μεγάλη. Όμως, οι μαθητές πρέπει να έχουν εξασκηθεί, αφού άλλωστε τέτοιου είδους ιστορικό υλικό υπάρχει και στο σχολικό βιβλίο. Η αλήθεια είναι ότι στα εξεταστικά θέματα συνηθέστερες είναι οι κειμενικές πηγές και κατά δεύτερο λόγο οι πίνακες.  

Προφανώς η ιστορία σε μεγάλο βαθμό απαιτεί να γνωρίζει καλά ο μαθητής τη διδαχθείσα και εξεταζόμενη ύλη. Όμως, όπως φάνηκε και από τα παραπάνω, δεν αρκεί να τη γνωρίζει απλώς μηχανιστικά, “παπαγαλίστικα”. Μια τέτοια εκμάθηση καλύπτει ένα μέρος του διαγωνίσματος. Οι καλές επιδόσεις – και πολύ περισσότερο οι άριστες – απαιτούν καλή ιστορική συγκρότηση, συνδυαστική ικανότητα και προ παντός καλή σχέση με τη γλώσσα τόσο για την κατανόηση των κειμένων όσο και για την προσωπική σύνθεση της απάντησης των πηγών από τον ίδιο το μαθητή. 

Σε κάθε περίπτωση όλοι γνωρίζουμε ότι η επιτυχία σε όλα τα μαθήματα συνδέεται με την καλή γνώση και επιτήδεια διαχείριση της γραπτής νεοελληνικής γλώσσας. Αυτό ασφαλώς ισχύει και για την ιστορία, για την οποία όμως η σωστή προετοιμασία απαιτεί επίσης πολύμορφη εξάσκηση σε κάθε είδους θέματα και όχι απλή αποστήθιση, όπως πολλοί πιστεύουν.  

Για τις ημέρες αυτές ευχόμαστε στους μαθητές καλό διάβασμα και καλή τύχη!

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook