Ο κόσμος της οικονομίας και των χρηματοοικονομικών έζησε ,την ίδια περίπου  περίοδο ,πρίν λίγα χρόνια, δύο δυσάρεστες καταστάσεις : το θάνατο του Νομπελίστα Τζον Νας και της συζύγου του και  τις  εμπλοκές στις διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Πιστωτών,

Μια αμοιβαία επωφελής έκβαση θα ανακούφιζε τους ταλαιπωρημένους Έλληνες πολίτες που έχουν πληγεί από την ανεργία, τη συρρίκνωση των εισοδημάτων και την εξάπλωση της φτώχειας. Θα ενίσχυε επίσης την αξιοπιστία, την ακεραιότητα και την ευρωστία της Ευρωζώνης ως μιας βιώσιμης οικονομικής, χρηματοπιστωτικής και πολιτικής οντότητας. Και θα εξάλειφε μία από τις αβεβαιότητες που εμποδίζουν την παγκόσμια οικονομία να επιτύχει ρυθμό ανάπτυξης, ανάλογο των δυνατοτήτων της.

Εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να υπάρχουν πολλά που να συνδέουν τις δύο δυσμενείς  εξελίξεις .

Ωστόσο, η Θεωρία Παιγνίων, στην οποία ο Τζον Νας πρωτοπόρησε -συμπεριλαμβανομένης της έννοιας του συνεργατικού παιγνίου- μπορεί να ρίξει φως στο τι συμβαίνει στην Ελλάδα και να βοηθήσει να καταλάβουμε γιατί το δράμα ήταν δύσκολο  να έχει κάποια ευτυχή κατάληξη στο άμεσο μέλλον. Σε ένα παιχνίδι συνεργασίας, οι παίκτες συντονίζονται για να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που πιθανώς θα επιτυγχάνονταν απουσία συντονισμού. Ωστόσο, εάν το παιχνίδι δεν παίζεται συνεργατικά, το αποτέλεσμα είναι ατυχές για όλους τους παίκτες.

Αυτή η απλή ιδέα περιγράφει με ακρίβεια το παρατεταμένο ελληνικό δράμα.

Πίστευε ο Γιάνης  ότι αν ένα μεγάλο  φορτηγό (η Ευρωπαϊκή Ένωση)και ένα Φιατάκι (η Ελλάδα),κινούνται αντίθετα  στον ίδιο δρόμο, μπροστά στον κίνδυνο σύγκρουσης τους  ,το φορτηγό και όχι το Φιατάκι  θα αλλάξει πρώτο  πορεία ,για να αποφύγει την μεγαλύτερη  ζημία που θα υποστεί ,από την πιθανή σύγκρουση.…

Με την αυταπάτη αυτή παρουσιάστηκε προκλητικός στις διαπραγματεύσεις. προκαλώντας τελικά αντίθετα αποτελέσματα και τεράστιο κόστος για την χώρα.

-Ο  Αμερικανός   Τζον Νας , μια από τις σπουδαιότερες ιδιοφυΐες των μαθηματικών, έφυγε από την ζωή σε ηλικία 86 ετών. Η ιστορία του Τζον Νας έγινε παγκοσμίως γνωστή το 2001, όταν αποτέλεσε την έμπνευση για την ταινία «Ένας Υπέροχος Άνθρωπος», με πρωταγωνιστή τον Ράσελ Κρόου.

 Όπως μετέδωσαν  αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, ο 86χρονος Τζον Νας σκοτώθηκε σε τροχαίο, ενώ στο αυτοκίνητο επέβαινε και έχασε επίσης τη ζωή της η σύζυγός του, Αλίσια.

O,πρώην, υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας  στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και βασικός διαπραγματευτής με τους πιστωτές μας Γιάνης Βαρουφάκης , με μία ανάρτηση στο twitter, «αποχαιρέτησε»  τότε τον διάσημο – για τη θεωρία παιγνίων – μαθηματικό,αναφέροντας ότι :  «Εμπνεύστηκα διαβάζοντας της δουλειά σου. Η συνάντηση και η δουλειά μαζί σου ήταν ένα κέρδος που δεν περίμενα. Αντίο Τζόνι Νας», γράφει χαρακτηριστικά ο κ. Βαρουφάκης.

-Δεν είμαστε βέβαιοι το πότε και πού συναντήθηκε και  εμπνεύσθηκε ο ιδιόρρυθμος Γιάνης,  με   τον μακαρίτη πλέον Τζον Νας.

Όμως έπρεπε να γνωρίζει ότι  υπήρξε μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην θεωρία του Νας  ,που δεν είναι άλλη από την λύση του  ομώνυμου γρίφου  του , από ένα Κρητικόπουλο ,τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη.

Αρα αγνοώντας την εξέλιξη αυτή ήταν επόμενο η διαπραγμάτευση που επιχείρησε με τους εταίρους να καταλήξει σε ναυάγιο .καθώς χρησιμοποίησε λάθος και ξεπερασμένο εργαλείο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όπως φάνηκε από την πρόσφατη επίσκεψή του στο Ηράκλειο, επιμένει ακόμη στην  αποτυχημένη μέθοδό του εκείνη, παίζοντας στα ζάρια το μέλλον της χώρας , μέθοδο την οποία ,με πάθος, συνεχίζει να υπερασπίζεται   με αδιόρθωτη εμμονή…

Πόσο όμως ασφαλής είναι μια τέτοια πρόβλεψη;

 Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης στην ηλικία μόλις των 27 ετών διορίστηκε Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης γνωστό ευρύτερα ως Μ.Ι.Τ, ενώ  στα 30 του είχε  ήδη μία παγκοσμίου βεληνεκούς αναγνώριση καθότι κατόρθωσε να λύσει τον γρίφο του Τζον Φορμπς Νας (John Forbes Nash) που απασχολούσε τους επιστήμονες για 60 και πλέον χρόνια.

Σε συνέντευξη του ο ίδιος ο Κ.Δ. τόνισε:

«Ο Τζον Νας  το 1950 απέδειξε ένα σημαντικό μαθηματικό θεώρημα το οποίο προσπαθεί να προβλέψει τι περιμένουμε να γίνει σε αυτά που στα οικονομικά ονομάζονται παίγνια» και εξήγησε πως «παίγνιο είναι ένα μαθηματικό μοντέλο μιας σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπων. Μπορεί να είναι λόγου χάριν το πόκερ, αλλά και ολόκληρη η Αγορά ή μια δημοπρασία( η  το Εurogroup!   θα προσθέταμε εμείς).

 Σε κάθε παίγνιο έχουμε πολλούς ανθρώπους, ο καθένας με ένα δικό του σκοπό που θέλει να βελτιστοποιήσει. Ωστόσο, η επιδίωξη  του ενός επηρεάζει τη επιδίωξη  του άλλου και εκεί μπλέκει το πράγμα. Σκεφθείτε μια επιτροπή που προσπαθεί να λάβει μία απόφαση. Το κάθε μέλος της επιτροπής έχει τους δικούς του σκοπούς, π.χ. ο ένας μπορεί να θέλει νοσοκομείο, ο άλλος πάρκο, ένας τρίτος το νοσοκομείο να είναι πιο κοντά σε κάποια περιοχή,η υπηρετεί πολιτικές μη άλλες σκοπιμότητες, κ.ο.κ. Ο καθένας έχει ιδιαίτερους σκοπούς που θέλει να επιτύχει, ωστόσο πρέπει να ληφθεί μια κοινή απόφαση.

Συνεπώς ο καθένας με στρατηγικό τρόπο θα προσπαθήσει να σπρώξει την απόφαση προς την κατεύθυνση που τον συμφέρει. Τα παίγνια προσπαθούν να μοντελοποιήσουν τέτοιες στρατηγικές αλληλεπιδράσεις.

Ο Nash, λοιπόν, προσπάθησε να καταλάβει αν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα γίνει σε μια σύγκρουση πριν αυτή λάβει χώρα.

 Εδωσε λοιπόν έναν κομψό μαθηματικό ορισμό, που τώρα ονομάζεται ισορροπία Nash, για το τι πρόκειται να συμβεί σ’ ένα παίγνιο ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του. Ωστόσο, δεν μας έδωσε αλγόριθμο που να βρίσκει το τι μέλλει να γίνει. Δηλαδή ο Nash έδωσε μια μαθηματική εικασία για το τι γίνεται στα παίγνια, αλλά δεν έδωσε υπολογιστικό εργαλείο με το οποίο να μπορούμε να προβλέπουμε εκ των προτέρων τι πρόκειται να γίνει.

Από το 1950 λοιπόν που ο Nash έδειξε το θεώρημά του, προσπαθούσαν οι οικονομολόγοι να βρουν ένα αλγόριθμο υπολογισμού ισορροπιών Nash. Αυτό που εμείς αποδείξαμε είναι κάτι που μάλλον δεν περίμενε η επιστημονική κοινότητα. Οτι τέτοιος αλγόριθμος δεν υπάρχει!».

Για κάποιον εγγενή λόγο που έχει να κάνει με τη δομή των μαθηματικών δεν πρόκειται ποτέ να βρούμε αλγόριθμο που να προβλέπει τι θα γίνει σε μία σύγκρουση» και συμπλήρωσε πως «όσο κι αν ψάξει κανείς ποτέ δεν θα βρεθεί τέτοιος αλγόριθμος, οπότε η ισορροπία Nash είναι το λάθος εργαλείο για να μελετά κανείς ένα παίγνιο»,τόνισε ο Κωνστατίνος Δασκαλάκης.

Πώς είναι δυνατόν να βρεθεί ένα αλγόριθμος ο οποίος να μπορεί να προβλέψει τον ανθρώπινο νου ή πώς θα διανύσει η ανθρώπινη διάνοια τις διάφορες εκβάσεις και εκφάνσεις μιας συζήτησης;

Σωστά, πολύ σωστά, υπάρχει αυτό το φιλοσοφικό  ερώτημα , που ρωτάει πώς μπορούν τα μαθηματικά να προβλέψουν τι γίνεται στο μυαλό μας, με τα 86 δισεκατομμύρια νευρώνες και πώς αλληλεπιδρούμε με στρατηγικό τρόπο με άλλους παίκτες. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι ακόμα κι όλες αυτές οι παράμετροι να είχαν μπει στη μοντελοποίηση ενός παιχνιδιού, ακόμα και τότε δεν θα ήταν δυνατόν να υπάρξει     ασφαλής πρόβλεψη».

 Σημείωσε ακόμα, ότι «με τις σημερινές γνώσεις που έχομε στη νευροεπιστήμη δεν καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος(και ιδιαίτερα του Σόιμπλε θα προσθέταμε πάλι εμείς), αλλά δεν αποκλείεται στο μέλλον να μπορούμε να καταλάβουμε το τι γίνεται μέσα σ’ ένα μυαλό». Και συμπλήρωσε ότι «για τα άλλα όργανα ξέρουμε σε ικανοποιητικό βαθμό το τι συμβαίνει, όπως για την καρδιά λόγου χάριν. Βέβαια η καρδιά είναι ένα απλό υδραυλικό σύστημα. Δεν είναι σαν τον εγκέφαλο…».

Αν λοιπόν ο Γιάνης Β. είχε συναντήσει και εμπνευσθεί  από τον Κων. Δασκαλάκη, θα ταλαιπωρούσε λιγότερο ένα λαό ολόκληρο ,χρησιμοποιώντας λάθος εργαλεί, φέρνοντας τον στο χείλος του γκρεμνού και δεν θα φόρτωνε την αδύναμη ελληνική οικονομία με πιο υπέρογκα βάρη ,αναγκάζοντας τον πρώην  σύντροφό του Πρωθυπουργό να τον παύσει ,μετά πολλών επαίνων…..

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook