“Ο Λεκανίδης ήρθε στο χωριό” – Στα Σφακιά ακόμα θυμούνται τον “πραματευτής” τους – Ένα ραντεβού που δίνεται εδώ και δεκαετίες στα χωριά

Όσοι μεγάλωσαν σε χωριό ή πήγαιναν τα καλοκαίρια στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς, θα θυμούνται αυτούς τους ευδιάθετους συνήθως, ανθρώπους που με τα αυτοκίνητά και την ντουντούκα τους γυρνούσαν από τόπο σε τόπο για να πουλήσουν την πραμάτεια τους.

Με μικρά ή μεγαλύτερα φορτηγάκια, σίγουρα όμως ταλαιπωρημένα, έκαναν εντυπωσιακή είσοδο στο χωριό, συχνά μετά μουσικής, προσκαλώντας τον κόσμο να “σιμώσει” για να αγοράσει όλα τα καλούδια: ντομάτες, πατάτες, φασολάκια, τυριά, ψάρια, αλλά και ρούχα και είδη για το σπίτι. 

Με μιας, έδιναν ζωή στο χωριό,  ενώ οι κάτοικοι, που περίμεναν πως και πως τον “έμπορα”, έβγαιναν από τα σπίτια τους, τον καλωσόριζαν όπως θα έκαναν σε έναν αγαπημένο τους συγγενή και γρήγορα κοιτούσαν μέσα στο φορτηγάκι για να δουν τι καλό κρατάει σήμερα ο πλανόδιος “φίλος” τους.

Το όλο αλισβερίσι μετατρέπονταν σε γιορτή όπου εκτός από τα ψώνια, οι κάτοικοι έβρισκαν την ευκαιρία να μάθουν τα νέα της ημέρας, να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν φήμες και κουτσομπολιά, να συμφωνήσουν στο τέλος πάνω από το  “υγεία πάνω από όλα”, προτού ο έμπορας φύγει για το επόμενο χωριό, ανανεώνοντας το “ραντεβού” για την επόμενη εβδομάδα.

Το ραντεβού αυτό με τον έμπορα ήταν καθορισμένο και αδιαπραγμάτευτο: Αν καθυστερούσε, αμέσως υπήρχε ανησυχία για το αν “έπαθε τίποτα”, ή η υποψία οτι “δεν θα έρθει σήμερα”. Και από την άλλη μεριά όμως, όταν ένας κάτοικος δεν έδινε το παρών στην μάζωξη γύρω από το φορτηγάκι, αμέσως υπήρχαν ψίθυροι με υποθέσεις για το αν  “αρρώστησε” ή στην χειρότερη περίπτωση σήμαινε την διάδοση ενός κακού μαντάτου για τον συγχωριανό τους.

Οι πλανόδιοι “μπακάληδες” του σήμερα 

Όλη αυτή η “ιεροτελεστία”, συνεχίζεται σε κάποια χωριά ακόμα και σήμερα όπου έμποροι γυρνούν από περιοχή σε περιοχή και εξυπηρετούν κυρίως ηλικιωμένους, που δεν μπορούν να προμηθευτούν με άλλο τρόπο προϊόντα, αλλά και νεότερους που έχουν μετακομίσει στο “απροετοίμαστο” από την άποψη της “αγοράς” χωριό, που εκτός από ένα καφενείο και ένα μικρό μπακάλικο δεν διαθέτει άλλα μαγαζιά.

Ο Λευτέρης,  από 13 ετών, θυμάται τον εαυτό του στο κάθισμα του συνοδηγού,  να γυρνάει με τον πατέρα του σε χωριά, σε όλο το νομό Χανίων,  με το φορτηγό γεμάτο από τελάρα με λαχανικά εποχής.

Σήμερα, ο ίδιος ακολουθεί τα χνάρια του πατέρα του, που για περίπου 40 χρόνια, στην αρχή ως ψαράς και στη συνέχεια ως έμπορος λαχανικών, έδινε το παρών σε χωριά ακόμα και για να εξυπηρετήσει έναν κάτοικο.

Ο 33χρονος σήμερα Λευτέρης, θυμάται το δρομολόγιο για το χωριό “Κουμούλη”, στα Ροδοπού, όπου πήγαινε για έναν κάτοικο 86 ετών ο οποίος στο τέλος δεν μπορούσε να βγει ούτε από το σπίτι του για να ψωνίσει. 

(η Σμαράγδη, 91 ετών, περιμένει πως και πως στο Κυρτωμάδω, τον Λευτέρη και τον πατέρα του)

“Πηγαίναμε εμείς για αυτόν τον ένα κάτοικο. Πολλές φορές έχει γίνει αυτό. Τόσα χρόνια οι κάτοικοι μας περιμένουν, μας εμπιστεύονται, μπαίνουμε στα σπίτια τους και τους δίνουμε τα ψώνια”.

Ακόμα και τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά λέει ο Λευτέρης το δρομολόγιο στα χωριά δεν άλλαζε και ο ίδιος πήγαινε στο καθιερωμένο ραντεβού της εβδομάδας γιατί δεν γίνεται διαφορετικά.

“Οι άνθρωποι μας περιμένουν και δεν γίνεται να μην πάμε. Οι κάτοικοι το περιμένουν πως και πως. Φέτος βγήκα και Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά. Εξυπηρετώ ανθρώπους που αγαπώ τόσα χρόνια, μεγάλωσα μαζί τους, οι φιλίες είναι αναμενόμενες”, λέει ο Λευτέρης δείχνοντας οτι για αυτόν δεν είναι ένα απλό επάγγελμα αλλα πολλά παραπάνω.

Αλλά και σαν δουλειά, είναι κάτι που του αρέσει γιατί όπως λέει “Γνωρίζεις κόσμο, αλλάζεις περιβάλλον, δεν είσαι κλεισμένος σε ένα γραφείο, δεν μπορώ έγώ έτσι κρούβομαι”

Στα Σφακιά ακόμα θυμούνται τον “Λεκανίδη”

Σήμερα οι κάτοικοι των Σφακίων ακόμα θυμούνται και μιλούν για τον “Λεκανίδη”, τον έμπορα που έφτανε στα Σφακιά από τον Αλίκαμπο Αποκορώνου.

Την δεκαετία του ’60 μάλιστα ο Λεκανίδης έκανε τη διαδρομή με γαϊδουράκι, φέρνοντας διαφόρων λογιών προϊόντα ενώ δέχονταν και παραγγελίες από τους κατοίκους για πράματα που δεν συμπεριλαμβάνονταν στο καλάθι του αλλά που μπορούσε να βρει στη διαδρομή του.

Μπαίνοντας στα χωριά των Σφακίων οι κάτοικοι φώναζαν “Ήρθε ο Λουκανίδης”. Σήμερα, ηλικιωμένοι κάτοικοι θυμούνται ότι όταν πέθανε, πάρα πολλοί Σφακιανοί, πήγαν όπως μπορούσαν, στο χωριό του Λεκανίδη για να τον αποχαιρετίσουν και να παρευρεθούν στην κηδεία του δικού τους πραματευτή. 

Και σε αυτήν την περίπτωση, ο γιος του Λεκανίδη συνεχίζει την παράδοση και ασκεί το ίδιο επάγγελμα, γυρνώντας με πιο νέο και μεγάλο φορτηγάκι τα χωριά για να πουλήσει τα προϊόντα του.

Από το Ηράκλειο  έρχεται στα Χανιά μια φορά την εβδομάδα  με τυροκομικά προϊόντα

Τον ίδιο τρόπο διάθεσης των προϊόντων έχουν βρει ακόμα και καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα δικής τους παραγωγής, που εκτός από την πώληση στο μαγαζί, διαθέτουν αυτοκίνητο με έναν υπάλληλο που κάνει αυτήν την δουλειά.

Όπως γνωστό τυροκομείο του Ηρακλείου που προωθεί τα προϊόντα του, τυροκομικά αλλά και αλλαντικά μέσα από πλανόδιο πωλητή ο οποίος φτάνει στα Χανιά κάθε Πέμπτη. Το φορτηγάκι φορτωμένο “βγαίνει για δουλειά” 6 ημέρες την εβδομάδα και γυρνάει όσα περισσότερα χωριά της Κρήτης είναι εφικτό.

Όπως φαίνεται, το συγκεκριμένο επάγγελμα, αν και έχει γνωρίσει κρίση, δύσκολα θα σταματήσει να υπάρχει, γιατί είναι καλά ριζωμένο στην “παράδοση των χωριών” και ευτυχώς ακόμα περνάει από γενιά σε γενιά

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook