Τον τελευταίο καιρό, ολοένα περισσότεροι «κουφοί» εχθροί της ακοής μας βρίσκουν τον δρόμο προς τα φώτα της δημοσιότητας.
Την αρχή έκαναν τα καμπριολέ αυτοκίνητα, με δύο μελέτες την τελευταία διετία να προειδοποιούν πως οι οδηγοί τους κινδυνεύουν όταν τους «χτυπάει» ο αέρας σε ταχύτητες από 85 χιλιόμετρα και πάνω.
Την σκυτάλη πήρε στη συνέχεια το παθητικό κάπνισμα, το οποίο διαπιστώθηκε πως αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης της ακοής κατά 35%.
Συμβαίνει κάτι που πρέπει να ξέρουμε;
«Το αυτί είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο όργανο και πολύ πιο ευάλωτο στις βλάβες απ’ ό,τι νομίζει ο πολύς κόσμος», λέει στην εφημερίδα «Daily Mail» ο δρ Ντέιβιντ ΜακΆλπιν, καθηγητής Ακουστικής Νευροεπιστήμης και διευθυντής στο Ίδρυμα Αυτιών του University College του Λονδίνου.
Όπως εξηγεί, διάφοροι – και συχνά απρόσμενοι – εξωγενείς παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν την επονομαζόμενη νευροααισθητήρια βαρηκοΐα ή κώφωση, η οποία συνήθως προκαλείται από βλάβη των αισθητήριων κυττάρων του κοχλία.
Ο κοχλίας είναι μια δομή βαθιά μέσα στο αυτί, που είναι υπεύθυνη για την μετατροπή των μηχανικών δονήσεων του ήχου σε ηλεκτρικά σήματα, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονται στον εγκέφαλο για να γίνουν αντιληπτά.
Όταν ο κοχλίας υφίσταται βλάβες, ουσιαστικά πλήττεται η κεντρική οδός της ακοής – και εάν οι βλάβες δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, η απώλεια της ακοής μπορεί να είναι μόνιμη.
Να λοιπόν μερικοί από τους άγνωστους παράγοντες που μπορεί να πλήξουν παροδικά ή μόνιμα την ακοή μασ, όπως τους παρουσίασε σε άρθρο του ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ.
* Παθητικό κάπνισμα. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα διαπίστωσαν πως οι παθητικοί καπνιστές έχουν κατά 35% περισσότερες πιθανότητες από τους πρώην καπνιστές να παρουσιάζουν διαταραχή της ακοής – και μάλιστα σε σημείο να αδυνατούν να κάνουν μια συζήτηση όταν γύρω τους υπάρχει θόρυβος.
Όπως έγραψαν στην επιθεώρηση «Tobacco Control», μια πιθανή εξήγηση για την φθορά της ακοής θα μπορούσε να είναι η διαταραχή της ροής του αίματος στα μικροσκοπικά αγγεία του αυτιού, με συνέπεια να μην τροφοδοτείται με το οξυγόνο που χρειάζεται για να λειτουργεί σωστά.
* Καμπριολέ αυτοκίνητα. Είναι καλά γνωστό πως η συστηματική έκθεση για πολλή ώρα σε ήχους άνω των 85 ντεσιμπέλ μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην ακοή.
Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν στα ιατρικά περιοδικά «Journal of Laryngology and Otology» και ««Otolaryngology – Head and Neck Surgery» έδειξαν πως όταν η ταχύτητα ενός κάμπριο αυτοκινήτου υπερβαίνει τα 85 χιλιόμετρα την ώρα, οι επιβαίνοντες εκτίθενται σε ήχους έως 100 ντεσιμπέλ.
* Ιώσεις. Πολλοί ιοί – από τον ιό της μηνιγγίτιδας και της πολιομυελίτιδας έως εκείνους της κοινής γρίπης, του κρυολογήματος και του έρπητα – μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη ή παροδική κώφωση ή βαρηκοΐα, κατά τον κ. Δημήτρη Κανδηλώρο, καθηγητή Ωτορινολαρυγγολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το φαινόμενο αυτό είναι αρκετά συχνό, μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και χαρακτηρίζεται από την απώλεια της ακοής μέσα σε μόλις τρεις ημέρες. Η βλάβη αφορά συνήθως το ένα αυτί, μπορεί να συνοδεύεται από έντονο βουητό και ίσως ίλιγγο, αποτελεί επείγον περιστατικό και είναι μόνιμη στις μισές περιπτώσεις.
* Φάρμακα για την στύση. Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν στα επιστημονικά περιοδικά «Archives of Otolaryngology – Head & Neck Surgery» και «The Laryngoscope» έδειξαν πως σε μερικούς ευαίσθητους άντρες, τα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσουν αιφνίδια απώλεια της ακοής.
Από τα εκατομμύρια άντρες παγκοσμίως που έχουν πάρει κάποιο από αυτά τα φάρμακα, 47 σε Ευρώπη, Βόρεια και Νότια Αμερική, Αυστραλία και Ανατολική Ασία παρουσίασαν σοβαρή απώλεια της ακοής. Υπάρχουν επίσης 240 περιστατικά, τα οποία ενδέχεται να σχετίζονται με τα εν λόγω φάρμακα.
Οι ερευνητές εκτιμούν πως επειδή τα φάρμακα αυτά διεγείρουν την ροή του αίματος, αιματώνεται το αυτί περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει, κατά τον καθηγητή Τζέραλντ ΜακΓκουϊν, από την Σχολή Δημοσίας Υγείας του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα.
* Εγκεφαλικό. Όταν το εγκεφαλικό επεισόδιο εκδηλώνεται στον πρόσθιο κροταφικό λοβό του εγκεφάλου (στην περιοχή του που σε αδρές γραμμές βρίσκεται πίσω από το μέτωπο και προς τους κροτάφους), μπορεί να προκληθεί βλάβη της ακοής επειδή διακόπτεται η παροχή αίματος στο έσω ους, κατά τον καθηγητή ΜακΆλπιν.
* Δυσλεξία. Προ μηνών δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Science» μελέτη του φημισμένου πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστώνης που έδειξε πως η δυσλεξία δεν είναι μόνο πρόβλημα ανάγνωσης, αλλά αφορά και την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται τους ήχους.
Οι εθελοντές που συμμετείχαν δυσκολεύονταν να αναγνωρίσουν φωνές και να τις ταιριάξουν με τα σωστά πρόσωπα.
* Χημειοθεραπεία. Οι πάσχοντες από καρκίνο που κάνουν θεραπεία με κάποιο από τα φάρμακα της οικογένειας των πλατινών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο βλάβης της ακοής.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Υγείας & Επιστήμης του Όρεγκον διαπίστωσαν πως το 61% των ασθενών τους που έπαιρναν πλατίνες παρουσίασαν απώλεια της ακοής περίπου τέσσερις μήνες μετά τη θεραπεία – ίσως γιατί τα φάρμακα προκαλούν βλάβη στα τριχοειδή κύτταρα του έσω ωτός, τα οποία δονούνται σε αντίδραση στα κύματα του ήχου, κατά τον καθηγητή ΜακΆλπιν.
* Τροφική αλλεργία. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Τζώρτζταουν έδειξε πως το 78% όσων πάσχουν από μέση ωτίτιδα, υποφέρουν από αλλεργία σε κάποιο τρόφιμο.
Η συσχέτιση των δύο ίσως οφείλεται στο ότι η υπεραντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλεί την αλλεργία, γεμίζει με υγρό τον χώρο πίσω από το τύμπανο του αυτιού – και αν το υγρό λιμνάσει, μπορεί να εκδηλωθεί ωτίτιδα και ακολούθως βλάβη της ακοής, κατά τον δρα Τζωρτζ Μάρτι, από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Λέστερ, στη Βρετανία.
* Αντιβιοτικά. Μελέτη του Ιδρύματος Υγείας του Παιδιού στο Λονδίνο έδειξε πως τα παιδιά με μια συγκεκριμένη γενετική μεταλλαγή, είναι επιρρεπή στην απώλεια της ακοής έπειτα από την λήψη αντιβιοτικών, όπως η στρεπτομυκίνη και οι αμινογλυκοσίδες (χορηγούνται σε περίπτωση σοβαρών λοιμώξεων, όπως η φυματίωση και η σηψαιμία).
Στη μεταλλαγή αυτή αποδίδεται το 5% των κρουσμάτων κώφωσης στα παιδιά, αλλά μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα ακοής και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
* Χρόνια νοσήματα. Ο διαβήτης, οι διαταραχές στη λειτουργία του θυρεοειδούς και η νεφρική ανεπάρκεια πλήττουν την ακοή, κατά τον κ. Κανδηλώρο. Είναι χαρακτηριστικό πως το 70% των ατόμων με νεφρική ανεπάρκεια έχουν βαρηκοΐα. Τα καλά νέα είναι πως σε πολλές περιπτώσεις υποστρέφεται, όταν αποκαθίσταται η νεφρική λειτουργία.