Σήμερα το μόνο εμβόλιο για τη φυματίωση, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium tuberculosis και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σκοτώνει 1,7 εκατομμύρια άτομα ετησίως, είναι το αποκαλούμενο BCG. Ωστόσο το εμβόλιο αυτό δεν είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικό – στοιχεία δείχνουν πως εμφανίζει εύρος αποτελεσματικότητας της τάξεως του 0%-80% σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Παράλληλα με δεδομένο ότι περιέχει ζώντα βακτήρια, η χορήγησή του συνδέεται με κινδύνους σε ό,τι αφορά τους ασθενείς με HIV οι οποίοι αποτελούν και άκρως ευάλωτη ομάδα απέναντι στη φυματίωση.
«Εξολόθρευση» του βακτηρίου
Οι ερευνητές από τη Νέα Υόρκη μελετούσαν μια ομάδα γονιδίων που ονομάζεται esx-3. Παραλλαγές των γονιδίων αυτής της ομάδας εντοπίζονται σε όλα τα στελέχη του Mycobacterium και τα βοηθούν να ξεφεύγουν από τις άμυνες του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος.
Το Mycobacterium tuberculosis δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς την «ασπίδα» των γονιδίων esx-3 ωστόσο το συγγενές του βακτήριο Mycobacterium smegmatis μπορεί.
Οι επιστήμονες «έσβησαν» τα γονίδια από το M. smegmatis και στη συνέχεια ενέχυσαν μια θανατηφόρα δόση του βακτηρίου στα ποντίκια. Μέσα σε τρεις ημέρες ο οργανισμός των ζώων είχε εξαφανίσει το βακτήριο τόσο στους πνεύμονες όσο και στους νεφρούς.
Στη συνέχεια η ερευνητική ομάδα εισήγαγε γονίδια esx-3 τα οποία ανήκαν στο Μ. tuberculosis στο M.smegmatis – το τροποποιημένο εμβόλιο που δημιουργήθηκε ονομάστηκε Ikeplus. Όπως προέκυψε, μετά την έγχυση του Ikeplus ο οργανισμός των πειραματοζώων ήταν και πάλι σε θέση να εξολοθρεύσει τα τροποποιημένα βακτήρια.
Επιμήκυνση της ζωής
Συγκεκριμένα μολυσμένα με φυματίωση ζώα τα οποία δεν έλαβαν εμβόλιο επιβίωσαν για 54 ημέρες κατά μέσο όρο. Οσα εμβολιάστηκαν με το συμβατικό εμβόλιο BCG έζησαν επί 65 ημέρες κατά μέσο όρο ενώ τα ποντίκια που έλαβαν το νέο τροποποιημένο εμβόλιο επιβίωσαν επί 135 ημέρες κατά μέσο όρο. Μάλιστα ορισμένα από τα ζώα έζησαν για περισσότερες από 200 ημέρες και στον οργανισμό τους οι ειδικοί δεν εντόπισαν ούτε ένα φονικό βακτήριο της φυματίωσης.
Ο επικεφαλής των ερευνητών καθηγητής Γουίλιαμ Τζέικομπς τόνισε ότι «κάναμε πραγματικότητα ένα όνειρο ετών, καταφέραμε δηλαδή να παράσχουμε μεγαλύτερη προστασία και ανοσία ενάντια στα βακτήρια της φυματίωσης σε σύγκριση με αυτήν που παρέχει το BCG».
Ο καθηγητής προσέθεσε ωστόσο ότι μικρό ποσοστό των πειραματοζώων το οποίο δεν ξεπερνούσε το 20% έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που μαρτυρεί ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την τελειοποίηση του εμβολίου. Σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με τον καθηγητή Τζέικομπς «το Ikeplus είναι διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο έχει αναπτυχθεί ή αναπτύσσεται ενάντια στη φυματίωση και αποτελεί ένα καινούργιο χρήσιμο όπλο στο οπλοστάσιό μας».