Με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, ανοιξε σήμερα η αυλαία των πανελλαδικών εξετάσεων για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων και σε όλα τα εξεταστικά κέντρα της Κρήτης η διαδικασία κύλησε ομαλά και χωρίς προβλήματα.
Ακολουθεί ένα σύντομο σχόλιο για τα θέματα (δείτε τα εδώ) και οι απαντήσεις των θεμάτων με το συνεργαζόμενο με το Flashnews.gr φροντιστήριο, ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ
Σχόλια για την Νεοελληνική γλώσσα
Το κείμενο είναι κλασικά «φιλολογικό». Αναφέρεται κυρίως σε γλωσσικές ερμηνείες και όχι σε ευρύτερα κοινωνικά θέματα.
Οι ασκήσεις είναι απαιτητικές διαβαθμισμένες δυσκολίας.
Το εκθεσιακό θέμα είναι συναρτημένο με το κείμενο, αλλά πάντως από τα διδασκόμενα. Έχει σημεία που θα δυσκολέψουν τους υποψήφιους και θα διευκολύνουν τη βαθμολόγηση. Γενικολογίες δεν χωρούν.
Απαντήσεις στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας από το Φροντιστήριο «Διαλεκτική»
Α. Περίληψη
Το κείμενο αναφέρεται στις έννοιες της παιδείας και της εκπαίδευσης. (Θεματικό κέντρο) Αρχικά επικεντρώνεται στην «παιδεία» εξηγώντας ότι η λέξη στην αρχαιότητα καλύπτει ανάλογα με τη χρήση της ένα ευρύ φάσμα σημασιών. Όμως αυτό που σήμερα ονομάζουμε «παιδεία» συσχετίζεται με τον αρχαίο όρο «εκπαίδευση». (1) Έτσι τονίζει τις διαφορές των εννοιών , παρά τη συχνή εναλλακτική χρήση τους, η οποία δεν επιτρέπει την ανάδειξη των νοημάτων τους. (2) Ωστόσο κοινό γνώρισμα θεωρεί τη βαθμιαία διαδικασία μάθησης μέσα στα πλαίσια πρωτίστως δημόσιων εκπαιδευτικών φορέων. (3)Τέλος επισημαίνει ότι η εκπαίδευση έχει πρακτικό και υποχρεωτικό χαρακτήρα, σε αντίθεση με την πιο ελεύθερη και προαιρετική έννοια της παιδείας. (4) (Λέξεις 100)
Β1. Α Λ, β Λ, γ Σ, δ Λ, ε Σ
Β2. α)Πρόκειται για ανάπτυξη παραγράφου με σύγκριση και αντίθεση.
Οι έννοιες που αντιδιαστέλλονται είναι η παιδεία και η εκπαίδευση . Ενδεικτικές λέξεις: διαφορές, περισσότερο, αντίθετα, καθώς και τα αντώνυμα ελεύθερη – εντεταλμένη, προαιρετική – υποχρεωτική.
Β) ωστόσο – αντίθεση, επομένως – συμπέρασμα, προκειμένου – σκοπός, που πάει να πει – επεξήγηση, διευκρίνιση, κυρίως – έμφαση.
Β3 α) Στην απάντηση πρέπει να καταγραφούν ακέραιες οι προτάσεις.
Ανιχνεύονται – εντοπίζονται, συνάπτεται – συνδέεται, συνυφαίνεται, εμφανίζεται – παρουσιάζεται, συντελεστών – παραγόντων , προφανείς – έκδηλες, πρόδηλες.
Β) αναβαθμίζεται – υποβαθμίζεται , μεταγενέστερη – προγενέστερη, επιτρέπουν – απαγορεύουν, ιδιωτική – δημόσια, διαφορές – ομοιότητες.
Β4. Εναλλάσσονται , ανιχνεύονται.
Β) Ως προς το ύφος : η παθητική σύνταξη προσδίδει αντικειμενικότητα και ουδετερότητα, δίνει έμφαση στην πράξη – ρήμα και χρησιμοποιείται όπως εδώ, όταν δεν χρειάζεται να επισημανθεί το ποιητικό αίτιο. Ταιριάζει με το επιστημονικό ύφος και δίνει επισημότητα στο λόγο.
Γ. Επικοινωνιακό πλαίσιο άρθρου :
Απαιτείται τίτλος και χρήσιμη είναι η σύνδεση με την επικαιρότητα, ίσως στην εισαγωγική παράγραφο, προλογική
Κύρια σημεία ανάλυσης :
Α) Το σχολείο οφείλει να προσφέρει παιδεία και όχι τυποποιημένη εκπαίδευση:
Ανθρωπιστική παιδεία, γενική μόρφωση, ηθική ευαισθητοποίηση και ηθικές ανθρωπιστικές αρετές. Ευαισθητοποίηση για οικουμενικά προβλήματα και για τη διαμόρφωση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Δημοκρατική αγωγή, προετοιμασία του πολίτη για την κοινωνία και την ενεργό δράση του στη δημοκρατία. Ενεργοποίηση για εξυγίανση των θεσμών και επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων.
Κριτική σκέψη, έλεγχος των πληροφοριών και της κοινωνικής πραγματικότητας για την αποφυγή της χειραγώγησης από επιτήδειους πολιτικούς (λαϊκισμός) , οικονομικούς παράγοντες (καταναλωτισμός), παραπλανητικά ψευδοείδωλα. Αξιοποίηση των επιτευγμάτων της τεχνολογίας και του πολιτισμού για το κοινό καλό.
Β) Τρόποι με τους οποίους οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση του παιδευτικού ρόλου του σχολείου:
Όχι απλή μετάδοση γνώσεων, αλλά καλλιέργεια της φιλομάθειας και της κριτικής σκέψης. Χρησιμοποίηση όλων των μέσων για την πνευματική ανάπτυξη των μαθητών, ενδιαφέρον για όλα τα παιδιά και για το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία.
Διάλογος, επικοινωνία, δάσκαλος – εμψυχωτής, ηθικό πρότυπο, ενεργός πολίτης, καθοδηγητής και συναγωνιστής για το κοινό καλό.
Τρόποι με τους οποίους οι μαθητές μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση του παιδευτικού ρόλου του σχολείου:
Θετική διάθεση συνεργασίας με όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Οι μαθητές ατομικά και συλλογικά μέσα από θεσμοθετημένες διαδικασίες μπορούν να διοργανώσουν πολιτιστικές και κοινωνικές δράσεις και παρεμβάσεις. Χωρίς προκαταλήψεις και στείρα αντιδραστικότητα απαιτείται σύμπνοια και αγώνας όλων για την υπέρβαση των προβλημάτων της παιδείας και της κοινωνίας.
Επίλογος : ανάγκη οι μαθητές να αγαπήσουν το σχολείο και οι δάσκαλοι να παίξουν το σωστό ρόλο τους. «Δάσκαλος γίνε αν ήρωας είσαι…» έγραφε ο Παλαμάς.
Επιμέλεια απαντήσεων : Στέλλα Αλιγιζάκη, Γιώργος Μουντογιαννάκης, Μαριλένα Καρτσωνάκη, φιλόλογοι
