Σε προηγούμενο σημείωμα με τίτλο «Δεν είναι θέμα κομμάτων αλλά προσώπων. Το παράδειγμα της Κίνας» η στήλη ξεκίνησε ένα αφιέρωμα με στόχο την ανάδειξη του σύγχρονου ελληνικού παραδόξου: Της ταυτόχρονης απαξίωσης όχι μόνο των πολιτικών κομμάτων, αλλά και των πολιτικών συλλήβδην. Με βάση το λογικό αποτέλεσμα ότι αφού νέοι πολιτικοί σχηματισμοί δεν στηρίζονται από τον λαό η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού θα προέλθει από τα υπάρχοντα κόμματα, αναφερθήκαμε στο παράδειγμα της Κίνας μιας χώρας που διοικούμενη από το ίδιο κόμμα έχει αλλάξει δραματικά τις πρακτικές της. Σήμερα θα ασχοληθούμε με το παράδειγμα του ΠΑΣΟΚ.
Από τους μεγάλους ηγέτες της μεταπολιτευτικής εποχής, ο Ανδρέας Παπανδρέου ξεχώριζε για δύο χαρακτηριστικά: Το πρώτο ήταν η επιστημονική και επαγγελματική του κατάρτιση, καθώς πριν επιστρέψει στην Ελλάδα ήταν ήδη φτασμένος καθηγητής στην Αμερική. Το δεύτερο ήταν πως αν και «πορφυρογέννητος» ήταν εξ αρχής όχι μονάχα αυτόφωτος, αλλά και ανεξάρτητος. Πράγματι, ποτέ δεν έχασε ευκαιρία να ασκήσει σκληρή κριτική όχι μόνο στην Ένωση Κεντρώων, αλλά και στον ίδιο του τον πατέρα.
Ο Ανδρέας αν και επιφανές μέλος του Αμερικανικού κατεστημένου και παντρεμένος με Αμερικανίδα χρησιμοποίησε την Αμερική αλλά και το σύνολο του Δυτικού κόσμου σα «σάκο του μποξ» καθιστώντας την τότε ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ το «ίδιο συνδικάτο», κατηγορώντας για τα Ελληνικά δεινά την «Ευρώπη των μονοπωλίων». Κορωνίδα της αντιδυτικής του ρητορείας η απαίτηση για άμεση απομάκρυνση των «βάσεων του θανάτου». Στον οικονομικό τομέα ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε εκατοντάδες χιλιάδες διορισμούς γιγαντώνοντας το κράτος και φυσικά το δημόσιο χρέος. Αν και τη δεύτερη τετραετία του υπήρξε για ένα διάστημα πιο μετρημένος αναθέτοντας την οικονομική πολιτική στον Κώστα Σημίτη, εντέλει έμεινε το Τσοβόλα δώστα όλα…
Αντίθετα με την Παπανδρεϊκή ρητορεία βέβαια, ο Ανδρέας όχι μόνο έμεινε στο ΝΑΤΟ και την ΕΟΚ, που πια δεν ήταν συνδικάτο, αλλά έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια σειρά ευρωπαϊκών παρεμβάσεων, όπως τα Μεσογειακά Προγράμματα. Οι δε βάσεις των Αμερικανών έμειναν… παραμένοντας. Στον οικονομικό τομέα, προφητική αποδείχτηκε η φράση του στο υπουργικό συμβούλιο του Δεκεμβρίου 1993, «Eίτε το Έθνος θα εξαφανίσει το Χρέος, είτε το Χρέος θα αφανίσει το Έθνος…». Αργότερα το ΠΑΣΟΚ με την ηγεσία του Κώστα Σημίτη επίσημα αναγνώρισε τις ΗΠΑ σαν… συμπαραστάτρια δύναμη και έβαλε την Ελλάδα στον κλειστό πυρήνα της Ευρώπης, το ευρώ.
Σήμερα μπορεί το ΠΑΣΟΚ να πληρώνει τα… προπατορικά αμαρτήματα μαζεμένα, δύσκολα όμως θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτό είναι και δίκαιο, ειδικά τη στιγμή που η μισή κυβέρνηση αποτελείται από πρώην στελέχη του. Ο μετασχηματισμός του ΠΑΣΟΚ (ή ΚΙΝΑΛ αν προτιμάτε) και η ανανέωση του με νέα και άφθαρτα πρόσωπα πιθανότατα θα του επιτρέψει την ανάκτηση των ηνίων του χώρου της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.