Δραματική είναι η κατάσταση στο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια της Λέσβου, με διεθνείς οργανισμούς, μη κυβερνητικές οργανώσεις αλλά και διεθνή μέσα ενημέρωσης καθημερινά να φέρνουν στο φως εικόνες ντροπής, αναδεικνύοντας τα προβλήματα των χιλιάδων εγκλωβισμένων ατόμων.
Όλα αυτά, ενώ οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, εκτοξεύοντας τον αριθμό αιτούντων άσυλο στο νησί σε πάνω από 11.000.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, στην ευρύτερη περιοχή της Μυτιλήνης διαμένουν συνολικά 11.053 αιτούντες άσυλο. Από αυτούς 8.912 διαμένουν στον καταυλισμό της Μόριας σε υποδομές στέγασης για 3.100 άτομα, 1.185 διαμένουν στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ και οι υπόλοιποι σε άλλες μικρότερες δομές.
«Αν οι μεταναστευτικές ροές συνεχιστούν με αυτό το ρυθμό, τότε δεν θα μπορέσουμε να τα βγάλουμε πέρα και να διατηρήσουμε τον έλεγχο» λέει στην Καθημερινή ο προϊστάμενος του Γραφείου Ασύλου στη Λέσβο.
Από την πλευρά του ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας, σε συνέντευξη σε ραδιοφωνικό σταθμό τη Δευτέρα δήλωσε πως «η κατάσταση στη Μόρια είναι οριακή. Το πράγμα όσον αφορά τη Λέσβο κι όλα τα νησιά είναι ότι εξαρτόμαστε από τις ροές». Σύμφωνα με τον ίδιο από τον Ιούνιο μέχρι και τη Δευτέρα είχαν φύγει 3.600 άνθρωποι από το ΚΥΤ της Μόριας, ενώ την ίδια χρονική περίοδο ήρθαν 5.700.
«Άρα, αυτή τη στιγμή, από τους 8.500 ανθρώπους που είναι στο ΚΥΤ της Μόριας, το 70% είναι τρεις μήνες στη Λέσβο».
Υπενθυμίζεται επίσης πως την περασμένη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξή του στο Euronews είχε δηλώσει πως «αδυνατούμε να ανταπεξέλθουμε στις ανάγκες της Μόριας».
Δήμαρχος Λέσβου: Στη Μόρια γίνονται όργια
«Η κατάσταση είναι δραματική. Φωνάζω εδώ και δύο χρόνια. Αν θέλουν να μετατρέψουν τη Μυτιλήνη σε φυλακή αυτό δεν είναι εφικτό. Συνεχώς παίρνουμε υποσχέσεις για αποσυμφόρηση αλλά τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο» είπε στο «ΘΕΜΑ 104,6» ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός.
Σύμφωνα με τον ίδιο η τελευταία απάντηση που πήρε από το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής που έχει την ευθύνη λειτουργίας της Μόριας ήταν ότι «προσπαθούν να δώσουν μια λύση αλλά αυτοί που έρχονται είναι περισσότεροι από αυτούς που φεύγουν». «Αυτό δεν ικανοποιεί την τοπική κοινωνία που διάκειται ευμενώς προς την κυβερνητική πολιτική» πρόσθεσε.
Τόνισε, δε, ότι έχει καταθέσει μηνύσεις κατά παντός υπευθύνου «επειδή γίνονται τα όργια στη Μόρια διακίνηση ναρκωτικών, εμπόριο λευκής σάρκας και βιασμοί».
Αναφερόμενος, μάλιστα, στο βίντεο-γροθιά του Al Jazeera για όσα συμβαίνουν στη Μόρια, ο Σπύρος Γαληνός σημείωσε ότι «δεν δικαιούται κανείς να πέφτει από τα σύννεφα».
Παράλληλα κατήγγειλε ότι «έχουν αφήσει ανεξέλεγκτα ακραία στοιχεία τα οποία βυσοδομούν, συκοφαντούν, υβρίζουν και σε βάρος μου επειδή είμαι το εμπόδιο για να επικρατήσει ο φασισμός».
«Κατηγορώ την κυβέρνηση γιατί δεν θωρακίζει εγκαίρως την τοπική κοινωνία και παράλληλα δεν φροντίζει να βελτιωθούν οι όροι λειτουργίας της δομής της Μόριας» είπε ο κ. Γαληνός και υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί να επικαλούνται τη συμφωνία Ελλάδας-Τουρκίας για το ένα πράγμα (σ.σ. την αποσυμφόρηση μέσω μετακινήσεων στην ηπειρωτική Ελλάδα). Η συμφωνία προβλέπει και τις επαναπροωθήσεις με την ταχύτερη εξέταση των αιτημάτων χορήγησης ασύλου».
Κατά τον δήμαρχο Λέσβου «αν λειτουργήσει ο όρος της συμφωνίας και γίνουν μαζεμένες επαναπροωθήσεις, αυτό θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για όσους θέλουν να έρθουν».
Απόπειρες αυτοκτονίας ανηλίκων – Έλλειψη ασφάλειας και υγιεινής
Τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση που επικρατεί στη Μόρια κρούουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα τονίζοντας πως ο καταυλισμός βρίσκεται σε «κατάσταση πρωτοφανούς έκτακτης ανάγκης» όσον αφορά στη σωματική και ψυχική υγεία χιλιάδων ανδρών, γυναικών και παιδιών.
Οι πρόσφυγες συνωστίζονται σε άθλιες συνθήκες και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απευθύνουν έκκληση για την επείγουσα μεταφορά όλων των ευάλωτων ατόμων, ειδικά των παιδιών, σε ασφαλή στέγη στην ηπειρωτική χώρα ή/και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πολιτική της υπερσυγκέντρωσης των μεταναστών και των προσφύγων στα ελληνικά νησιά έχει οδηγήσει στον επ’ αόριστον εγκλωβισμό περισσότερων από 9.000 ανθρώπων (το 1/3 είναι παιδιά) στον καταυλισμό της Μόριας, που έχει μέγιστη χωρητικότητα 3.000 ατόμων.
Κάθε εβδομάδα, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βλέπουν περιστατικά εφήβων που έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας ή έχουν αυτοτραυματιστεί. Προσφέρουν, επίσης, βοήθεια σε σοβαρά περιστατικά βίας και αυτοτραυματισμούς. Η έλλειψη πρόσβασης σε επείγουσα ιατρική φροντίδα, δείχνει τα σημαντικά κενά που υπάρχουν στην προστασία των παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων.
Από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο, στο πλαίσιο δραστηριότητας ψυχικής υγείας για παιδιά (6-18 ετών), οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα διαπίστωσαν ότι σχεδόν το 1/4 των παιδιών (18 από τα 74) είχαν αυτοτραυματιστεί ή είχαν κάνει απόπειρα ή είχαν σκέψεις αυτοκτονίας. Άλλοι ανήλικοι ασθενείς παρουσιάζουν επιλεκτική βωβότητα, κρίσεις πανικού, άγχος, εκρήξεις επιθετικότητας και συνεχείς εφιάλτες.
«Αυτά τα παιδιά προέρχονται από χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο, που έχουν υποστεί ακραία επίπεδα βίας και ψυχικού τραύματος. Αντί να λάβουν φροντίδα και προστασία στην Ευρώπη, βιώνουν διαρκή φόβο, στρες και επεισόδια νέας βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας» λέει ο Ντέκλαν Μπάρι, παιδίατρος και ιατρικός συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα.
«Επιπλέον, το περιβάλλον χαρακτηρίζεται από έλλειψη ασφάλειας και υγιεινής, με αποτέλεσμα να βλέπουμε πολλά περιστατικά υποτροπιάζουσας διάρροιας και δερματικών λοιμώξεων σε παιδιά όλων των ηλικιών. Με τέτοια υπερσυγκέντρωση και απουσία υγιεινής, ο κίνδυνος επιδημιών είναι πολύ μεγάλος».
Μόνο τις δύο πρώτες εβδομάδες του Σεπτεμβρίου, έφτασαν στη Λέσβο περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι, οι οποίοι, δεν έχουν στέγη, δεν έχουν αρκετό φαγητό και η πρόσβασή τους σε ιατρική φροντίδα είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν περιθάλψει πολλά παιδιά για τα οποία το τοπικό νοσοκομείο έκρινε ότι χρειάζονται φροντίδα στην Αθήνα.
Ωστόσο, εξαιτίας της έλλειψης στέγης στην ηπειρωτική χώρα, τα παιδιά αυτά είναι αναγκασμένα να ζουν σε ένα περιβάλλον όπου τα ιατρικά προβλήματα και η ψυχική υγεία τους επιδεινώνονται.
«Εδώ και τρία χρόνια είμαστε μάρτυρες των άθλιων συνθηκών κάτω από τις οποίες ζουν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν εγκλωβιστεί στη Μόρια. Απευθύνουμε ακόμη μια φορά έκκληση στις ελληνικές αρχές και την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να εφαρμόσουν βιώσιμες λύσεις για να σταματήσει αυτή η τραγική κατάσταση. Είναι καιρός πια να δοθεί τέλος στις απάνθρωπες συνέπειες της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Είναι ώρα για άμεση μετεγκατάσταση των πλέον ευάλωτων προσφύγων σε ασφαλείς συνθήκες σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη» τονίζει ο Απόστολος Βεΐζης, διευθυντής προγραμμάτων του ελληνικού τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται έξω από τον καταυλισμό της Μόριας εστιάζοντας στην παιδιατρική φροντίδα και τη φροντίδα ψυχικής υγείας για ανήλικους, καθώς και στη φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας από τα τέλη του 2017. Ακόμη, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν μια κλινική ψυχικής υγείας στη Μυτιλήνη από τον Οκτώβριο του 2016.