Με αφορμή την πρόταση του δημοτικού συμβούλου Χανίων , Γεωργίου Σγουρου , για την επανατοποθέτηση του αγάλματος της Ελευθερίας , κάνω αναφορά στο ξεχασμένο άγαλμα της Ελευθερίας για να κατανοήσομε την παρουσία των τμημάτων ενός αγάλματος που συναντάμε όταν βρεθούμε στον χώρο των ταφών των Βενιζέλων .
Σήμερα μόνο απομεινάρια του, συναντά ο επισκέπτης .
Το « Άγαλμα της Ελευθερίας » , ήταν ύψους 17μ. , τοποθετημένο σε κλιμακωτό βάθρο που κατέληγε στην κορυφή του σε σχήμα οβίδας που σκάζει κι η ελευθερία έβγαινε μέσα από τη φωτιά ,φορούσε αρχαϊκή περικεφαλαία και κρατούσε ασπίδα στο αριστερό χέρι και δόρυ στο δεξί.
Ήταν στραμμένο δυτικά για να αγναντεύει την πόλη των Χανίων.
Το άγαλμα είχε φιλοτεχνηθεί από τον γλυπτή Θ. Θωμόπουλο , καθηγητή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών.
Η ιδέα για την δημιουργία του αγάλματος ξεκίνησε μετά την απομάκρυνση του Τουρκικού στρατού από την Κρήτη για να συμβολίζει τους αγώνες των Κρητικών για την Ελευθερία.
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν το 1937 , το άγαλμα τοποθετήθηκε στον Προφήτη Ηλία στο Ακρωτήρι , κοντά στον τάφο του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Από σχόλια εφημερίδων εκείνης της εποχής διαβάζομε ότι σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως η αισθητική του αγάλματος , για το υπερφυσικό μέγεθος του και την παραστατική του αδρότητα.
Κατά την προσωπική μου άποψη θεωρώ δικαιολογημένο και το μεγάλο μέγεθος της παράστασης αυτής αφού παριστούσε την ιδέα της ελευθερίας της Κρήτης , η οποία ξεπετάχτηκε από τις φλόγες και το αίμα και τις θυσίες τόσων αιώνων αλλά και τον αγριότητα στην έκφραση της Ελευθερίας .
Το άγαλμα αυτό έγινε σύμβολο για τα Χανιά για 30 και πλέον χρόνια .
Το 1968 κατά την διάρκεια μιας δυνατής θεομηνίας που έπληξε την πόλη μας, κεραυνός έπεσε στο κεφάλι του αγάλματος το οποία και απέκοψε καθώς και μέρος του δεξιού βραχίονα στο οποίο κρατούσε το δόρυ.
Το γεγονός αυτό είχε προκαλέσει μεγάλη συγκίνηση .
Μετά το ατυχές αυτό περιστατικό ο ΕΟΤ ξήλωσε το άγαλμα .
Τα κομμάτια του ήταν αφημένα στον χώρο για χρόνια από τα οποία κάποια χάθηκαν.
Έγιναν εκτενείς έρευνες για την εξεύρεση των χαμένων τμημάτων για να μπορέσουν να το ανασυνθέσουν αλλά απέσβησαν άκαρπες .
Πριν από χρόνια , την δεκαετία του ’80 , το Δημοτικό συμβούλιο Χανίων είχε αποφασίσει την κατασκευή νέου αγάλματος.
Οι οποίες προσπάθειες έγιναν κατά το παρελθόν έχουν πέσει έως σήμερα στο κενό.
Ενώνω την φωνή μου με όσους πιστεύουν στην αποκατάσταση αυτού του μνημείου που συμβολίζει την ελευθερία και θυμίζει μια φωτεινή περίοδο αγώνων για τον τόπο μας.
- Η Αννα Χαριτακη είναι Αρχιτεκτων Μηχανικός