Δημοσίευμα της εφημερίδας Handelsblatt (23.09.11) αναφέρει ότι ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ Μπερντ Ραφελχύσεν στην ετήσια έκθεσή του για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών της Γερμανίας, υπολογίζει ότι το συνολικό χρέος είναι υπερτριπλάσιο από το επίσημο χρέος της χώρας.

Στον υπολογισμό του ο καθηγητής Ραφελχύσεν αθροίζει στα δύο τρισ. ευρώ του δημόσιου χρέους και άλλα πέντε τρισ. του λεγόμενου «συγκαλυμμένου» χρέους των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και σύνταξης.

Το «συγκαλυμμένο» χρέος προκύπτει από την υπόθεση που κάνει ο ίδιος για τη μελλοντική εξέλιξη των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδοτικών ταμείων και τα κενά χρηματοδότησης που θα παρουσιάσουν εξαιτίας της δημογραφικής εξέλιξης.

Αυτός ο τρόπος υπολογισμού με την άθροιση του πραγματικού και υποτιθέμενου χρέους είναι αμφιλεγόμενος μεταξύ των οικονομολόγων και δεν ακολουθείται στον προσδιορισμό του δημόσιου χρέους.