«Αποτέλεσμα οι φωτογραφίες από τα χαλάσματα που άφησε πίσω της η κακοκαιρία, οι οποίες δείχνουν δρόμους καμωμένους από ελάχιστη άσφαλτο και μπόλικο χώμα. Δεν χρειάζονταν βέβαια η καταστροφές, αυτά τα βλέπουμε ειδικά στο επαρχιακό οδικό δίκτυο συνεχώς, έργα να φτιάχνονται και σε ελάχιστο χρόνο να… εξαϋλώνονται, δρόμοι τη μια μέρα να ασφαλτοστρώνονται και την άλλη να γεμίζουν τρύπες… Το σύστημα «δουλεύει» με τον τρόπο αυτόν χρόνια, καιρός όμως είναι να αλλάξει. Φανταστείτε για παράδειγμα τι θα συνέβαινε αν αντί οι κατασκευαστές εκτός από την κατασκευή είχαν και την υποχρέωση της συντήρησης του έργου για τα επόμενα δέκα π.χ. χρόνια, στα οποία θα απλώνονταν και η εξόφληση τους. Πιστεύεται θα είχαμε εικόνες σαν την άσφαλτο – τσιγαρόχαρτο του Κουρταλιώτικου Φαραγγιού;» (Κ.Ε.27/2/2019)
Η παραπάνω πρόταση την επαύριο των μεγάλων καταστροφών, «γεννήθηκε» έχοντας στο μυαλό μου αφ ενός την εικόνα των έργων που βλέπω στο εξωτερικό αλλά και αυτών που κατασκευάστηκαν στην πατρίδα μας με τη μέθοδο κατασκευής – παραχώρησης. Αντιπαρερχόμενος τις παραδοχές ότι οι κατασκευαστές στο εξωτερικό είναι αποτελεσματικότεροι ή ότι οι Έλληνες είναι επιλεκτικά αποτελεσματικοί, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι τελικά φταίχτης είναι η διαδικασία, το όλο σύστημα με το οποίο έχουν κατασκευαστεί τα περισσότερα δημόσια έργα στη χώρα μας. Αυτό δεν είναι μόνο δική μου εκτίμηση, ανάλογες εκτιμήσεις έχει κάνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάνω απ όλα όμως είναι μία εκτίμηση λογική.
Ας δούμε κάπως χονδρικά τη διαδικασία. Οι αρμόδιες υπηρεσίες καθορίζουν τις προδιαγραφές και κοστολογούν ένα συγκεκριμένο έργο, προκηρύσσετε ο διαγωνισμός και όσοι έχουν το δικαίωμα καταθέτουν την προσφορά τους. Όταν λοιπόν υπάρχουν εκπτώσεις που υπερβαίνουν το λελογισμένο επιχειρηματικό κέρδος τότε κάτι δεν πάει καλά και πρέπει να το ξαναδούμε. Για παράδειγμα, μπορεί μία εργολαβική εταιρία να έχει ανακαλύψει μία καινοτόμο διαδικασία η οποία να παράγει το ίδιο αποτέλεσμα με χαμηλότερο κόστος. Τότε όμως η καινοτόμος αυτή εταιρία θα κέρδιζε με άνεση όλους τους διαγωνισμούς κάτι όμως που δεν συμβαίνει, άρα η λύση πρέπει να αναζητηθεί αλλού. Μπορεί για παράδειγμα η αρμόδια υπηρεσία ενός δήμου, περιφέρειας κτλ για οποιονδήποτε λόγο να κοστολογεί τα έργα λάθος, σε πολύ υψηλότερη τιμή από την δίκαιη, εξηγώντας με τον τρόπο αυτόν τις γιγάντιες εκπτώσεις. Από τη στιγμή όμως που το φαινόμενο είναι γενικευμένο, δεν μπορεί να είναι ούτε αυτό. Μπορεί τέλος να πάσχει το σύστημα ελέγχου και παραλαβής των έργων, οι υπηρεσίες για διάφορους λόγους να αδυνατούν να ελέγξουν εάν το έργο που παραλαμβάνουν ανταποκρίνεται στις οριζόμενες προδιαγραφές.
Μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, όσο ψάχνεις βρίσκεις, το θέμα είναι εμείς να βρούμε έναν τρόπο να γίνονται τα πράγματα σωστά, από τον σχεδιασμό έως την παραλαβή ενός έργου. Και στο Ρέθεμνος για παράδειγμα, κάποιοι δρόμοι κατέρρευσαν η πόλη όμως δεν πνίγηκε…
Κώστας Ν. Πολυχρονάκης
Director of Operations