Οι συμβάσεις που υπέγραψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος Γ.Σταθάκης με την Exon Mobil μπορούν να μεταμορφώσουν την Κρήτη τα επόμενα χρόνια – Τα οφέλη που προβλέπονται
Την περασμένη Πέμπτη υπεγράφησαν οι συμβάσεις για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης», φέρνοντας την Κρήτη στο προσκήνιο των ενεργειακών εξελίξεων, καλλιεργώντας ταυτόχρονα προσδοκίες για “μεταμόρφωση” του νησιού από τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν.
Το ελληνικό δημόσιο, προσπάθησε μέσα από τις λεπτομερείς συμβάσεις να διασφαλίσει στο έπαρκο τα συμφέροντά του και οι υπογραφές του Υπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Σταθάκη και του διευθύνοντα σύμβουλου της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Γιάννη Μπασιά (οι δύο που υπέγραψαν για λογαριασμό του δημοσίου), εγγυώνται οτι οι οικονομικοί και περιβαλλοντικοί όροι της ενεργειακής συμφωνίας θα εφαρμοστούν στο ακέραιο.
Η “προίκα” που αφήνει η συμφωνία μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του πετρελαϊκού κολοσσού της Exon Mobil θα είναι τεράστια για την Κρήτη, ανεξαρτήτου των ευρημάτων ενώ τα οικονομικά οφέλη για το δημόσια “διατρέχουν” κάθε φάση της ενεργειακής επένδυσης, από τη φάση της έρευνας μέχρι και της εκμετάλλευσης.
Μάλιστα, όπως σημείωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης, ένα μέρος των χρημάτων του ελληνικού δημοσιου, θα κατανέμονται κατευθείαν στην Περιφέρεια Κρήτης που ταυτόχρονα θα έχει ένα μόνιμο θεσμό περιβαλλοντικής επιτήρησης των δραστηριοτήτων. Δίνεται έτσι η ευκαιρία στην Κρήτη να πετύχει δυσθεώρητη οικονομική ανάπτυξη με όρους βιωσιμότητας, συμβατή με το περιβάλλον.
Πριν καν ξεκινήσουν οι έρευνες, η προοπτική και μόνο της επένδυσης – μαμούθ προκάλεσε την ίδρυση του Ινστιτούτου Έρευνας Υδρογονανθράκων σε συνεργασία του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Κρήτης και αυτό είναι μόνο η αρχή αφού όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, από το real estate μέχρι τα τρόφιμα, τις επικοινωνίες, τις μεταφορές, τις κατασκευές, το λογισμικό κλπ. αναμένεται να δημιουργηθούν ευκαιρίες ικανές να απογειώσουν την Κρήτη.
(το βίντεο από την υπογραφή των συμβάσεων)
Η ερευνητική περίοδος διαρκεί 8 χρόνια (με δυνατότητα παράτασης), διάστημα στο οποίο προβλέπεται υποχρεωτικά η διεξαγωγή σεισμικών και γεωχημικών ερευνών καθώς και μιας γεώτρησης βάθους 4.000 μέτρων (συμπεριλαμβανομένου του βάθους νερού).
Σχετικά με τα ανταποδοτικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία, ο Υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης έχει αναφέρει ότι υπάρχει ένα οριοθετημένο πλαίσιο το οποίο ενσωματώνεται σε όλες τις συμβάσεις και στην Κρήτη και προβλέπει:
- Οι ανάδοχοι υποχρεούνται στην καταβολή τιμήματος ήδη από την υπογραφή της σύμβασης
- Κατά τις τρεις φάσεις της έρευνας, που διαρκεί 7-8 χρόνια, καταβάλλεται στρεμματική αποζημίωσ
- Όταν υπάρξει παραγωγή, τα κέρδη του αναδόχου θα επιβαρύνονται με φόρο 20% υπέρ του Δημοσίου και 5% υπέρ των Περιφερειών
- Το Δημόσιο θα λαμβάνει τα προβλεπόμενα σταθερά μισθώματα επί του τζίρου της εκμετάλλευσης
- Οι πόροι αυτοί, θα προσανατολιστούν στο Ταμείο των Γενεών για την ενίσχυση του ασφαλιστικού συστήματος.
Οικονομικό όφελος Δημοσίου
Κατά την έναρξη κάθε φάσης ο ανάδοχος καταθέτει εγγυητικές επιστολές όπως σε κάθε πιθανή παράταση.
Τόσο κατά τη φάση έρευνας όσο και κατά τη φάση εκμετάλλευσης, ο ανάδοχος υποχρεούται να εκπαιδεύσει και να παρέχει τεχνική υποστήριξη στο προσωπικό του Δημοσίου και της ΕΔΕΥ. Για το σκοπό αυτό καταβάλλει το ποσό των 140.000 ευρώ ετησίως για κάθε εκμετάλλευση.
Το Ελληνικό Δημόσιο θα εισπράξει σε κάθε φάση:
κατά τη φάση έρευνας:
-1.500.000 ευρώ με την υπογραφή της Σύμβασης (Signature Bonus)
oι στρεμματικές αποζημιώσεις (surface fees) περί τα 2.500.000 ευρώ κατά τις τρεις φάσεις έρευνας (σε διάρκεια 8 ετών)
κατά τη φάση εκμετάλλευσης:
καθ’ όλη τη διάρκεια αποδίδονται στο Δημόσιο μισθώματα (royalties)
καταβάλλονται 200 ευρώ / km2 της περιοχής εκμετάλλευσης ανά έτος
επιπλέον ποσά ανάλογα με την παραγωγή μετρούμενη σε βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου (μπόνους παραγωγής)
Ανάπτυξη με περιβαλλοντική συμμόρφωση
Σε σχέση με τι περιβάλλον προβλέπεται:
· Υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε κάθε φάση.
· η δημιουργία διακριτής Μονάδας Περιβάλλοντος η οποία λειτουργεί με ευθύνη των εταιρειών. Στόχος της είναι η ολοκληρωμένη μέριμνα για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον κάθε περιοχής. Επιπλέον, η Μονάδα Περιβάλλοντος θα αποτελεί το σύνδεσμο επί όλων των περιβαλλοντικών θεμάτων με τις τοπικές κοινωνίες, με τα σχετικά με τους υδρογονάνθρακες και το περιβάλλον τα παρατηρητήρια και με τις αρμόδιες υπηρεσίες της δημόσιας διοίκησης.
·Οι σεισμικές έρευνες, θα διεξάγονται υπό λεπτομερές πλέγμα μέτρων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος το οποίο θα περιγραφεί σε κατάλληλο Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης (ΠΣΔ ή Environmental Action Plan – EAP). Η αποδοχή του ΠΣΔ, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του και κατά συνέπεια για την έναρξη των ερευνών πραγματοποιείται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
· Απαιτείται πλήρης ανταπόκριση σε δεσμεύσεις και κατευθύνσεις διακρατικών συμβάσεων που έχει συνυπογράψει η Ελλάδα, όπως ιδίως η ACCOBAMS (Μεγάλα Κητώδη).
·Συντάσσεται Περιβαλλοντική έκθεση βάσης η οποία συνυποβάλλεται μαζί με το Ετήσιο πρόγραμμα εργασιών
· Σε κάθε εκμετάλλευση προβλέπεται η ύπαρξη του Παρατηρητηρίου ΥΑ στο οποίο συμμετέχουν άτομα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τοπικούς παράγοντες (Ν 4602/2019).
