«Οι Τούρκοι θέλουν μερίδιο από ότι βρεθεί σε Αιγαίο και Μεσόγειο, αυτό είναι βέβαιο και δεν έχει απλά να κάνει με τον Ερντογάν (μάλλον όταν φύγει θα τον πεθυμήσουμε). Βοήθεια στη λύση καλό θα είναι να μην περιμένουμε από ξένους, ούτε καν από τους εταίρους. Μας αρέσει δε μας αρέσει για να απολαύσουμε το «βούτυρο» των ενεργειακών πόρων, πρέπει πρώτα να εξασφαλίσουμε τα «κανόνια» (Κ.Ε. 22/11/2019). Πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι της στήλης ο σουλτάνος Ταγίπ έστειλε το μήνυμα: Δεν μένω στην απέξω!
Ο πρώην Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί θα μείνει στη μνήμη μας για τα δύο μεγάλα του λάθη, τη συμφωνία της Ντοβίλ και την επίθεση της Γαλλίας (υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ) στην Λιβύη. Το πρώτο λίγο έλειψε να διαλύσει το ευρώ και εκτόξευσε το κόστος για τις υπερχρεωμένες χώρες, το δεύτερο το πληρώνει ο Λιβυκός λαός που βρίσκεται σε εμφύλιο από τον θάνατο του Καντάφι το 2011 (συντόμως θα κληθούμε να πληρώσουμε και εμείς). Η συμφωνία της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης με την Τουρκία, αν και αναμενόμενη, μας βάζει σε μπελάδες άσχετα με το τι λέει ο των Εξωτερικών μας υπουργός.
Στη Λιβύη υπάρχουν δύο αντίπαλα στρατόπεδα-κυβερνήσεις, του Φαγέζ αλ Σαράζ που ελέγχει την Τρίπολη και τη γύρω περιοχή και του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ ο οποίος ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της Λιβύης. Και οι δύο στηρίζονται από το εξωτερικό, ως εκ τούτου είναι «υποχρεωμένοι» στους προστάτες τους. Ο Σαράζ είναι κυριολεκτικά «δέσμιος» του θελήματος της Τουρκίας εξού και η «συμφωνία» η οποία φυσικά αποσκοπεί να πάρει η Τουρκία μερίδιο από ότι βρεθεί στην ανατολική Μεσόγειο. Τώρα, το σημαντικό για εμάς είναι να αποφασίσουμε τι θα γίνει την κρίσιμη στιγμή που ο Ερντογάν επικαλούμενος το «δίκαιο» που παράγει ο καθορισμός ΑΟΖ με την… Λιβύη (αυτό είναι το επόμενο βήμα) στείλει στην… Ιεράπετρα τα τρυπάνια του, γιατί ας μη γελιόμαστε, είναι ικανός. Θα στείλουμε φρεγάτες να διώξουν τα τουρκικά πλοία ακόμα κι αυτά συνοδεύονται από τον τουρκικό στόλο; Δύσκολα ερωτήματα για μια κυβέρνηση που πασχίζει να «αναστήσει» μια οικονομία σε καταστολή.
Υπάρχει φυσικά η διέξοδος που η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. επιτρέπει και αυτή αφορά κυρίως στην πίεση στη Λιβύη πριν υπογράψει. Όπως ο καθηγητής κ. Άγγελος Συρίγος εξηγεί, «το κακό είναι ότι, αν και παράνομη, αφ’ ης στιγμής υπογραφεί, μια τέτοια συμφωνία μπορεί να ανατραπεί μόνον με υπαναχώρηση της Λιβύης ή με προσφυγή σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο». Δηλαδή μπλέξαμε.
Επιστρέφοντας στην εισαγωγή, η Τουρκία έχει αποφασίσει να πάρει αυτό που θεωρεί ότι δικαιούται. Ο νεανικός πληθυσμός της, η μεγάλη της αγορά και ο τεράστιος στρατός της (με το επίσης τεράστιο εξοπλιστικό πρόγραμμα) της δίνει αυτοπεποίθηση για κινήσεις έως πρότινος αδιανόητες. Χρειάζεται προσοχή.
Κώστας Ν. Πολυχρονάκης
Director of Operations