Ένα μοναδικό στην Κρήτη γεωλογικό φαινόμενo
Η ανακοίνωση του Ορειβατικού συλλόγου:
“Την Κυριακή 19 Ιανουαρίου φίλοι και μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου μοιράστηκαν μια ακόμα ξεχωριστή πεζοπορία, με την Κρητική φύση και πάλι να μας μαγεύει με τις απρόσμενες ομορφιές που απλόχερα χαρίζει σε όσους τις αναζητούν…
Αυτή την Κυριακή η ‘έκπληξη’ βρίσκονταν κοντά στη Σητεία, στο καταπράσινο φαράγγι των Αγίων Πάντων. Το εκπληκτικής ομορφιάς φαράγγι ξεκινά κοντά στη Σκοπή Σητείας και καταλήγει στην ομώνυμη παραλία, κοντά στο μοναστήρι της Φανερωμένης-Σητείας. Τους βροχερούς χειμώνες στην κοίτη του τρέχει ο ποταμός Σκαφιδαράς, ενώ ολοχρονίς υπάρχει τρεχούμενο νερό σε δύο πηγές μέσα στο φαράγγι: στο Κουτσουνάρι, με το νερό να αναβλύζει από ψηλό βράχο (δημιουργώντας αυτό που στο Κρητικό ιδίωμα ονομάζεται «κουτσουνάρι») και στη Χωστή Βρύση, με το νερό να πηγάζει μέσα σε ένα σπήλαιο.
Από τις πιο πράσινες περιπατητικές διαδρομές ολόκληρης της ανατολικής Κρήτης, το φαράγγι εντυπωσιάζει με τα τοιχώματα του σε χρώμα λευκό ή υποκίτρινο, με αλλόκοτους σχεδόν εξωπραγματικούς σχηματισμούς. Τα πετρώματα πότε μοιάζουν με τεράστια μανιτάρια, άλλοτε με περίτεχνες κολώνες κολλημένες σε ατελείωτες σειρές και μερικές φορές με αλλεπάλληλες στρώσεις από κρέμα σαντιγί που αρχίζει να λιώνει!
Από γεωλογικής πλευράς, το ‘θαύμα’ αυτό της φύσης (μοναδικό στην Κρήτη), εξηγείται με μια πρωτάκουστη για τους περισσότερους από εμάς, λέξη: μάργα. Η μάργα είναι ιζηματογενής σχηματισμός, που χημικά και ορυκτολογικά κυμαίνεται μεταξύ ασβεστόλιθου και αργίλου. Η εύκολη διάβρωση της από το νερό δημιουργεί αυτά τα απίστευτα σχήματα, αυτό το γεωλογικό φαινόμενο που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι είναι έργο του χρόνου και των στοιχείων της φύσης και όχι καλλιτεχνικό δημιούργημα κάποιου ιδιόρρυθμου γλύπτη!
Ανυποψίαστοι για το …θέαμα που μας περίμενε, αφήσαμε τα αυτοκίνητά μας σε αρκετή απόσταση από την Σκοπή, κοντά στη γέφυρα που σχηματίζει η καινούρια εθνική οδός. Με μουντό, συννεφιασμένο ουρανό περπατήσαμε κατηφορικά σε επαρχιακό δρόμο ανάμεσα από λιόδεντρα και αγροτόσπιτα μέχρι την είσοδο του φαραγγιού. Στην αρχή το φαράγγι είναι πλατύ, όσο όμως προχωράμε στενεύει και τα τοιχώματα διαρκώς ψηλώνουν, όλο και πιο εντυπωσιακά με τον αστραφτερό άσπρο ασβεστόλιθο να αντανακλά τις λιγοστές ακτίνες του ήλιου. Ξεχωριστά εντυπωσιακή και η οργιώδης βλάστηση, με τις μυρτιές να ξεχωρίζουν πανύψηλες και φορτωμένες νόστιμα μύρτιλα, ανάμεσα σε χαρουπιές, φουντωτά πλατάνια και ζωηρόχρωμες πικροδάφνες.
Διασχίσαμε το φαράγγι ακολουθώντας το μονοπάτι που ξεδιπλώνεται ψηλότερα από την κοίτη, καθώς –μετά τις έντονες βροχοπτώσεις του τελευταίου μήνα- στο ποτάμι υπήρχε άφθονο νερό. Κάναμε μια πρώτη στάση στη ‘Χωστή Βρύση’ και ποζάραμε για την ομαδική φωτογραφία. Διαπιστώσαμε ότι –σε σχέση με προηγούμενα χρόνια- το νερό αναβλύζει σε μικρότερη ποσότητα και συνεχίσαμε κατηφορικά, με τα εντυπωσιακά ασβεστολιθικά πετρώματα να μαγνητίζουν το βλέμμα μας.
Προσπαθούμε μάταια να ‘φυλακίσουμε’ την ξεχωριστή τους ομορφιά σε πολυάριθμες φωτογραφίες και συνεχίζουμε από μονοπάτι μέχρι την δεύτερη πηγή στο ‘Κουτσουνάρι’, όπου και κάναμε στάση για ανάπαυση. Χαλαρώνουμε στον μικρό χώρο αναψυχής, απολαμβάνοντας τον κελαριστό ήχο του νερού, που τρέχει άφθονο από ψηλά, δικαιώνοντας το όνομα της πηγής. Εδώ λέγεται ότι ερχόταν ο Βιτσέντζος Κορνάρος, για να εμπνευστεί και να γράψει το έμμετρο ερωτικό ποίημα ‘Ερωτόκριτος’. Στην περιοχή γύρω από την πηγή υπάρχουν ακόμη οργωμένα και περιτοιχισμένα χωράφια, ενώ σε όλο το μήκος του φαραγγιού διακρίνεις σημάδια αλλοτινών καιρών με χερσωμένες ‘πεζούλες’ με γερούς πετρόκτιστους προστατευτικούς τράφους, φυτεμένες με εγκαταλελειμμένα πια αμπέλια. Πιο ψηλά απροσπέλαστα σπήλαια με σκουρόχρωμα μυστηριώδη ‘ανοίγματα’, σε προ(σ)καλούν να τολμήσεις να τα εξερευνήσεις.
Προχωρούμε θαυμάζοντας την σπάνια ομορφιά των πετρωμάτων, που καθρεφτίζεται σε μεγάλες νερολακούβες, που φιλοξενούν τα βροχόνερα των τελευταίων ημερών. Την ομορφιά τους συναγωνίζεται ένα καταπράσινο χαλί κεντημένο με πολυάριθμες μωβ και φούξια ανεμώνες, που φιλόξενα η χειμωνιάτικη φύση απλώνει κάτω από τα πόδια μας.
Περνάμε από το κατάλευκο ξωκλήσι των Αγίων Πάντων με τον όμορφο περίβολο και συνεχίζουμε μέχρι την παραλία στο Λυβικό πέλαγος. Οι βραχομορφές που σχηματίζονται στην έξοδο του φαραγγιού, είναι απίστευτης ομορφιάς. Οι εναλλαγές ψαμμιτών (που διαβρώνονται δύσκολα) με μάργες (που διαβρώνονται ευκολότερα) συνθέτουν ένα αλλόκοσμο, εξωτικό τοπίο. Ο δυνατός αέρας και το ασταμάτητο ψιλοβρόχι δεν μας εμποδίζει να μαγευτούμε από το υπέροχο θέαμα: τα πετρώματα, αψηφώντας όλους τους νόμους της βαρύτητας μοιάζουν με αναποδογυρισμένες ομπρέλες ή με παραμυθένια κιονόκρανα! Δύσκολα ο μη ειδικός μπορεί να κατανοήσει ότι η φαντασμαγορική εικόνα που αντικρίζει είναι δημιούργημα της φύσης, η οποία απλά χρειάστηκε δισεκατομμύρια χρόνια για να συγκεντρώσει στο βάθος των ωκεανών τα αιωρούμενα μικροσκοπικά υπολείμματα από σκελετούς ή κελύφη υδρόβιων οργανισμών και να σχηματίσει αυτά τα πετρώματα.
Καταλήγουμε στην παραλία των Αγίων Πάντων, μια στενή ‘γλώσσα’ θαλασσινού νερού που έχει διαβρώσει τον ασβεστόλιθο δημιουργώντας μια γραφική παραλία, με ένα τεράστιο βράχο στη δεξιά της μεριά να δαμάζει την ορμή των κυμάτων. Συνεχίζουμε αριστερά από αγροτικό δρόμο μέχρι το μοναστήρι της Φανερωμένης. Η μονή (ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και ανακαινίσθηκε το 1620) είναι κτισμένη σε ειδυλλιακό τοπίο στο ακρωτήριο του Τράχηλα, με ανεμπόδιστη θέα προς την θάλασσα. Σε αλλοτινούς καιρούς ερημίτες της μονής μόναζαν μέσα στο φαράγγι σε απρόσιτα σπήλαια.
Με τη βροχή να πέφτει χωρίς διακοπή, αποφασίζουμε να αλλάξουμε την προγραμματισμένη διαδρομή και να επιστρέψουμε στην αφετηρία από διαφορετικό μονοπάτι. Κατευθυνόμαστε στο κοντινό φαράγγι, που ακολουθεί πορεία σχεδόν παράλληλη με το φαράγγι των Αγίων Πάντων και από κατηφορικό μονοπάτι καταλήγουμε στην κοίτη του. Αν και άγνωστο, το φαράγγι κερδίζει αμέσως τις εντυπώσεις με την καταπράσινη φύση, τα επιβλητικά υπόλευκα βράχια στα πρανή και την γάργαρη πηγή του. Ακολουθούμε μονοπάτι με απότομη ανηφορική κλίση, που μας οδηγεί έξω από το φαράγγι και ανηφορίζουμε προς το βουνό από αγροτικούς δρόμους, ανάμεσα από φρεσκοπλυμένα από την βροχή λιόδεντρα.
Η βροχή συνεχίζεται αδιάκοπα, η χειμωνιάτικη όμως φύση μας αποζημιώνει με πολύχρωμα μπουκέτα από αγριολούλουδα, μοσχοβολιστά μανουσάκια, κατακόκκινες παπαρούνες και αμέτρητες ανεμώνες. Ο συνοδοιπόρος μας Θανάσης φροντίζει να μην βγούμε εκτός χρονοδιαγράμματος και ‘επιστρατεύει’ τηλεφωνικά κάμποσους ντόπιους να μας παραλάβουν με τα αυτοκίνητα τους. Η πολυμελής ομάδα μας επιστρέφει ‘καροτσάδα’ στην αφετηρία, με την αίσθηση ότι επιστρέφουμε μετά από μακρινό ταξίδι σε εξωτικούς τόπους. Με αλησμόνητες εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς καταλήγουμε (δια τα περαιτέρω) σε καφενείο στα Έξω Μουλιανά . Σε 6 ώρες διανύσαμε περισσότερα από 19χλμ, ακολουθώντας μια υπέροχη διαδρομή, μοναδική στο νησί μας”.
