Η Ελλάδα χαρακτήρισε τα πρόσφατα επεισόδια στον Έβρο ως «Ασύμμετρη Απειλή», δηλαδή ασυμμετρία μέσων που χρησιμοποιούνται και αποτελεσμάτων που προκαλούνται. Η Τουρκία κατευθύνει παράνομους μετανάστες, ως τακτικό όπλο της αναθεωρητικής της στρατηγικής, με σκοπό την παραβίαση της Ελληνικής Συνοριογραμμής. Στοχεύει στην ψυχολογική αποδυνάμωση της Ελληνικής Κοινωνίας και στην οργανωτική αποσύνθεση της Ελλάδας ως «κράτους-στόχου»
Είναι εμφανές επίσης πως η Τουρκία επιδιώκει περιφερειακή ηγεμονία στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο. Εισβάλει σε Συρία, Ιράκ, και επεμβαίνει στη Λιβύη. Επιμένει στα «τετελεσμένα» και επιδιώκει να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά στην Κύπρο. Διενεργεί παράνομες έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο και εκτοξεύει δηλώσεις για αναθεώρηση συνθηκών όπως αυτή της Λωζάννης.
Το μνημόνιο με την Λιβύη επιχειρεί να ακυρώσει την Ελληνική ΑΟΖ. Η Τουρκία απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα εάν αυτή εφαρμόσει το διεθνές δίκαιο επεκτείνοντας τα χωρικά της ύδατα και τον εθνικό της εναέριο χώρο στα 12 μίλια. Οι Τουρκικές στοχεύσεις είναι δεδομένο ότι κινούνται σε βάση μακρόπνοου σχεδιασμού. Το ερώτημα σήμερα είναι κατά πόσο οι Τουρκικές πρακτικές εντάσσονται στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδιασμών των υπερδυνάμεων και άλλων εμπλεκόμενων κρατών και αν αυτό διαμορφώνει επιπλέον αρνητικούς συσχετισμούς σε βάρος μας.
Ο πόλεμος αποτελεί εξέλιξη που ξεκινά από προθέσεις και κλιμακώνεται με απειλές, κρίσεις χαμηλής έντασης και έτσι καταλήγει τελικά σε ένοπλη σύρραξη. Τίθεται λοιπόν εύλογα το ερώτημα: είμαστε άραγε ήδη «σε τροχιά πολέμου με την Τουρκία;» Η Ελλάδα βρίσκεται σε θέση άμυνας. Το ενδεχόμενο πολέμου με την Τουρκία και η αποτυχία αποτροπής του αποτελεί απειλή απέναντι στην κυριαρχία της και στοιχίζει με απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.
Ψίθυροι και κραυγές για «συνεκμετάλλευση» και φρούδες ελπίδες ότι θα «αποφύγουμε» τον πόλεμο με λογικές «παραχωρήσεις» δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Υποχωρητικές λογικές κατευνασμού είναι αναποτελεσματικές, οδηγούν σε αδιέξοδα και αυξάνουν τις πιθανότητες ένοπλης σύρραξης. Η Τουρκική απειλή χαρακτηρίζεται ως «απέραντη απειλή», δεν έχει σαφή προσδιορισμό και όριο και ταυτόχρονα δεν περιορίζεται σ’ έναν μόνο στόχο. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι αυτές που εξασφαλίζουν τη γενική αποτροπή. Όταν όμως ο αντίπαλος σχεδιάζει επίθεση, απαιτείται άμεση κινητοποίηση ώστε ως αμυνόμενοι να είμαστε πάντα σε θέση ανταπόδοσης για να αποτρέψουμε την πραγματοποίηση της.
Είναι σωστή η διεθνοποίηση του προβλήματος, καθώς και η επίκληση της ταύτισης ελληνικών εθνικών συνόρων με τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Παρόλα αυτά, δεν επιτρέπονται όμως αυταπάτες και εφησυχασμός για την αποτροπή της τουρκικής απειλής από την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ή την ανάσχεση του εφοδιασμού της Τουρκίας με πολεμικό υλικό από ευρωπαϊκές ή άλλες χώρες.
Η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει τις άμυνες της ανάλογα, ώστε να επιτύχει την μεγαλύτερη δυνατή εξασφάλιση ελέγχου μιας κλιμάκωσης και να οργανωθεί απέναντι στο ενδεχόμενο Ελληνοτουρκικού πολέμου, εάν η Τουρκία επιλέξει ανοικτή σύγκρουση.
Η Ελλάδα χρειάζεται ολοκληρωμένη στρατηγική με σαφή γνώση των δεδομένων, και ξεκάθαρες εναλλακτικές τακτικές για να αντιμετωπιστούν πιθανές μελλοντικές ενέργειες ή δράσεις της Τουρκίας σε βάρος μας. Τα Υπουργεία Άμυνας, Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη καθώς και οι υπηρεσίες πληροφοριών οφείλουν ανά πάσα στιγμή να είναι σε ετοιμότητα με σχέδια που θα καλύπτουν κάθε ενδεχόμενο.
Πιστεύω πως οι Τουρκικές ενέργειες υπερκέρασαν στην πράξη την αποτελεσματικότητα της όποιας αποτροπής εφαρμόσαμε μέχρι σήμερα. Πολύ φοβάμαι ότι βρισκόμαστε στο ξεκίνημα μιας κρίσης που ενδέχεται να κλιμακωθεί στο μέτωπο του Έβρου, στη συνέχεια να εξελιχθεί σε δυναμική αμφισβήτηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι ευρύτερη εθνική συνεννόηση για μια νέα επίκαιρη εθνική στρατηγική αποτροπής της κλιμακούμενης τουρκικής επιθετικότητας και διασφάλισης της ειρήνης στην περιοχή μας.
Σήφης Βαλυράκης
Πρώην Υπουργός