Σχόλια για την παράσταση «Come back ή αλλιώς η δική μας Ιθάκη»
Από την 1η έως την 5η Αυγούστου παρουσιάστηκε στα Χανιά σε ένα ειδυλλιακό πραγματικά χώρο η παράσταση “Come back ή αλλιώς η δική μας Ιθάκη”. Ο χώρος αυτός, Προμαχώνα San Salvatore , συνδεδεμένος με τις μνήμες διαφορετικών χρήσεων από την εποχή του Ξενία έως την κατεδάφισή του και την προσπάθεια ανάδειξής του οχυρωματικού μνημείου σε χώρο φιλοξενίας εκδηλώσεων από μόνος του εκπέμπει μηνύματα πολιτισμού και συγκίνηση τουλάχιστον στους μεγαλύτερης ηλικίας Χανιώτες.
Στο χώρο αυτό στήθηκε η παράσταση μιας καταπληκτικής έμπνευσης συνάντησης ταλαντούχων ανθρώπων της πόλης μας που βρίσκουν κατά καιρούς το δρόμο της πρόσκαιρης στάσης στο γενέθλιο τόπο για ανάνηψη και καλλιτεχνική έμπνευση δική τους, για παρηγοριά και ανανεώση της αγαπητικής σχέσης τους με όλους εμάς τους μόνιμα εδώ κατοικούντες, φίλους, δασκάλους, συγγενείς και σε κάθε περίπτωση θαυμαστές τους. Το βίντεο και οι φωτογραφίες της προβολής της εκδήλωσης, δημιουργίες της Χρύσα Κατερουδάκη ήταν αρκετά ελκυστικές για την προσέλκυση φίλων και θεατών.
Ο φωτισμός, η αυθεντικότητα του λιτά και ανεπιτήδευτα διαμορφωμένου σκηνικού χώρου, η τραχύτητα των φθαρμένων μνημείων των ερειπίων της βενετσιάνικης οχυρωμένης πολιτείας συνδυάστηκαν αισθαντικά με την ευρηματική παρένθεση σκιαγραφικών συμπληρωμάτων κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, καθ’ όλα αναπάντεχης και ευχάριστα μοναδικής. Το θέμα της έμοιαζε δελεαστικό, αλλά άγνωστο, ο τίτλος της συμβολικός αλλά και πολύσημος, η εξέλιξή της όμως ξυπνούσε αισθήσεις και μνήμες, συναισθήματα και συγκίνηση μοναδική.
Η παράσταση – περιδιάβαση στη νεοελληνική ποίηση με αφετηρία την πηγή του μοντέρνου νεοελληνικού ποιητικού λόγου του Καβάφη περνούσε από περισσότερο ή λιγότερο γνωστές ποιητικές μορφοποιήσεις, συνδυασμένες μυστηριακά με υποκριτική, χορό, μουσική και ό τι ενσαρκώνει την έννοια του ποιοτικού οπτικοακουστικού θεάματος. Η Κατερίνα Γώγου μέσα από την απολογία της στη δική της Μαρία ξυπνούσε αναζητήσεις στο χώρο του υποσυνείδητου και του βαθύτερου ψυχισμού γονιών και παιδιών για να οδηγήσει στις υπερρεαλιστικές οραματικές πολιτείες του Εμπειρίκου, στην Οκτάνα και στην υπέρβαση του πραγματικού, που γίνεται η μόνη δίοδος για την αγωνιστική αναζήτηση ενός καλύτερου, ενός πιο αισιόδοξου αύριο.
Όλα αυτά συνδέθηκαν περίτεχνα στην κλωστή του χρόνου και του χώρου με τις βεριστικές υπομνήσεις ονομάτων, τοπωνυμίων και στοιχείων της δικής μας πόλης και των πραγματικών ανθρώπων που βρίσκονταν πίσω από τα προσωπεία των πρωταγωνιστών ή και μπροστά στο θεατή, χωρίς να έχουν ανάγκη ούτε πρόθεση θεατρικής αμφίεσης.
Η σύνδεση όμως πέτυχε τη μέγιστη υποβλητικότητα με τη μουσική επιμέλεια του Επιμενίδη Κουτσαυτάκη και με τη συνταρακτική χορευτική δραματουργία της Κατερίνας Αρχοντάκη. Η παράσταση ασφαλώς δεν θα μπορούσε να στηθεί χωρίς την υποκριτική τέχνη, μηχανισμό διαλεκτικής αλληλεπίδρασης και στέρεης σύζευξης των διαφορετικών καλλιτεχνικών κωδίκων. Η υπεύθυνη για τη σκηνοθεσία-σύλληψη-δραματουργία Μαρίνα Πανηγυράκη, αλλά και οι άλλοι ηθοποιοί Φανή Γεωργακάκη, Αντώνης Γιαννούλης και Γιάννης Χαρκοφτάκης απαγγέλλοντας ή τραγουδώντας τα ποιητικά αποσπάσματα υπενθύμιζαν το αδιαφιλονίκητο του ποιητικού λόγου ως ύψιστης μορφής τέχνης, πηγής έμπνευσης και αισθητικής τελείωσης, που όμως μπορεί να γονιμοποιηθεί με θαυματουργά κυήματα και να αποκτήσει μέγιστη δυναμική, όταν συνευρίσκεται με τους κώδικες και την ιδιαίτερη μαγεία των άλλων τεχνών.
Κείνο το βράδυ χαμογελάσαμε και συν-αισθανθήκαμε, σκεφτήκαμε και περι-διαβάσαμε στο χώρο και στο χρόνο της δικής μας πολιτείας, ταξιδέψαμε και γεμίσαμε με χαρά και συγκίνηση τις βαλίτσες της δικής μας βιωματικής πορείας καθένας από τους θεατές.
Ευχαριστούμε την ομάδα Τόπι για την παράσταση, καλή συνέχεια στα νέα εγχειρήματα όλων των νέων καλλιτεχνών, έμπνευση πάντα να γεννά η αγάπη του γενέθλιου τόπου σας όπου κι αν βρίσκεστε. Για τη δική μας όμως Μαρίνα (Πανηγυράκη), αλλά και για τη δική μας Κατερίνα (Αρχοντάκη) επιτρέψτε μου να εκφράσω μια απόκρυφη περηφάνεια, που στάθηκε αδύνατο να την κρύψω και εκείνες τις ημέρες της παράστασης ως δασκάλα, που αισθάνομαι ότι μοιράστηκα τις πνευματικές ανησυχίες της εφηβείας τους σε μια κρίσιμη περίοδο της δικής τους ζωής.
Τα νέα παιδιά που σε καιρούς χαλεπούς βρίσκουν τον τρόπο και το δρόμο να μυήσουν στην τέχνη τους δέκτες της καλλιτεχνικής τους δημιουργίας αναδεικνύουν την αξία της Οκτάνας και διδάσκουν υποδειγματικά κι εμάς τους άλλοτε δασκάλους τους.
Παιδιά ευχαριστούμε για το μήνυμα: αξίζει πάντα ο αγώνας για την Οκτάνα, γιατί – τόσο ωραία το αποτυπώνει ο Ανδρέας Εμπειρίκος – :
Οκτάνα θα πη η εντελέχεια εκείνη, που αυτό που είναι αδύνατον να γίνη αμέσως το κάνει εν τέλει δυνατόν, ακόμη και την χίμαιραν, ακόμη και την ουτοπίαν…
*Στέλλα Αλιγιζάκη, φιλόλογος – ιστορικός