Mε μεγάλο ενδιαφέρον αναμένονται οι εκλογές στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Η κατάργηση της απλής αναλογικής που έχει (επανα) φέρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η εκλογή πλέον του Δημάρχου (και Περιφερειαρχη) με ποσοστό 43% συν μία ψήφου, από την πρώτη εκλογική αναμέτρηση, δημιουργούν νέα δεδομένα και νέο ενδιαφέρον στις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης.
Εξάλλου, είναι σαφές ότι με βάση αυτή την αλλαγή, δεν θα δούμε (όπως πχ στα Χανιά) πλειάδα υποψηφιοτήτων, αλλά αυτές θα είναι σίγουρα λιγότερες και οι όποιες συνεργασίες θα έχουν προκύψει, εκ των προτέρων.
Πολύ σημαντική αλλαγή και το γεγονός ότι “τίθεται όριο 3% για την εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου , το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον καθεστώς στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του”.
Με μια πρώτη ματιά, στο τι συνέβη στις εκλογές του Μαΐου του 2019 σε Δήμους της Κρήτης και των Χανίων διαπιστώνει κανείς ότι, σε πολλές περιπτώσεις, η μορφή των δημοτικών συμβουλίων να ήταν διαφορετική από αυτή που είναι τώρα.
Ας δούμε στους Δήμους του Νομού Χανίων, τι θα συνέβαινε αν ίσχυε το νέο εκλογικό σύστημα:
Δήμος Χανίων (εκλογές Μαΐου 2019)
Στον Δήμο Χανίων, ο Δήμαρχος Παναγιώτης Σημανδηράκης θα έπαιρνε την δεύτερη Κυριακή, την πλειοψηφία των 3/5 του ΔΣ ώστε να ασκήσει τη δική του πολιτική, χωρίς συνεργασίες (όπως έχουν τώρτα τα πράγματα). Θα είχε δηλαδή 29 έδρες. Επίσης, με μια πρώτη ματιά δεν θα εκλεγόταν στο ΔΣ η παράταξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στα Χανιά και ο Σεραφείμ Ρίζος, αφού συγκέντρωσε ποσοστό λιγότερο του 3%, δηλαδή 1,38%.
Δήμος Κισσάμου
Στον Δήμο Κισσάμου, όπως βλέπει κανείς από τα ποσοστά των υποψηφίων, δεν θα άλλαζε κάτι στην εκλογή, ωστόσο ο κ. Μυλωνάκης λαμβάνοντας τα 3/5 του συμβουλίου θα είχε 17 έδρες και προφανώς ο κ. Σταθάκης 9.
Δήμος Πλατανια
Και στον Δήμο Πλατανιά, τα αποτελέσματα θα ήταν το ίδιο, είτε με το παλιό, είτε με το νέο εκλογικό σύστημα.
Δήμος Αποκορώνου
Στον Δήμο Αποκορώνου, ο νυν Δήμαρχος Χαράλαμπος Κουκιανάκης θα ήταν κοντά στην εκλογή του από την πρώτη Κυριακή, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρνει, οπότε πάλι θα είχαμε 2η εκλογική αναμέτρηση. Επίσης, θα έπαιρνε τα 3/5 του συμβουλίου (16 έδρες), την 2η Κυριακή, διότι αυτή τη στιγμή, η δημοτική αρχή δεν έχει την πλειοψηφία του συμβουλίου.
Δήμος Σφακίων
Ξεκάθαρα τα πράγματα στα Σφακιά, αφού υπήρξαν δύο μόλις υποψήφιοι. Ωστόσο, ο Δήμαρχος Σφακίων Μανούσος Χιωτάκης, με το νέο σύστημα θα έπαιρνε 8 αντί για 7 έδρες (τα 3/5 του συμβουλίου) και ο κ. Ζερβός 5.
Δήμος Καντάνου Σελίνου
Καμία αλλαγή στον Δήμο Καντάνου Σελίνου με την συντριπτική εκλογή του κ. Περράκη
Δήμος Γαύδου
Στον Δήμο Γαύδου, η κ. Στεφανάκη που εκλέχτηκε από τον πρώτο γύρο θα είχε σαφώς περισσότερες έδρες, δηλαδή 8. Άρα η κ. Καλλινίκου και πιθανώς ο κ. Τσιγωνάκης θα είχαν κατά τι, λιγότερες
Σε ό,τι αφορά τους “μητροπολιτικούς” Δημους των υπόλοιπων Νομών της Κρήτης:
Δήμος Ρεθύμνου
Με το νέο σύστημα, ο Δήμαρχος Γιώργης Μαρινάκης θα εκλεγόταν, έστω και οριακά, από την πρώτη Κυριακή. Θα λάμβανε μάλιστα 20 εδρες αντί για 15 που έχει τώρα και δεν έχει την πλειοψηφία του συμβουλίου. Επίσης, ο κ.Μανουσογιαννάκης της Λαϊκής Συσπέιρωσης, δεν θα έμπαινε στο συμβούλιο, αφού συγκέντρωσε 2,80 %, ενώ το όριο είναι 3%.
Δήμος Ηρακλείου
Στο Ηράκλειο, θα είχαμε ούτως ή άλλως 2η εκλογική αναμέτρηση με τον κ. Κουράκη να χάνει από τονκ. Λαμπρινό. Ο κ. Λαμπρινός που δεν έχει τώρα την πλειοψηφία στο ΔΣ, θα λάμβανε ως Δήμαρχος, όχι 12, αλλά 29 έδρες.
Δήμος Αγ. Νικολάου
Οριακή θα ήταν η εκλογή του Αντώνη Ζερβού από την 1η κιόλας Κυριακή στον Άγιο Νικόλαο (τώρα χρειάστηκε 2η εκλογική αναμέτρηση). Μάλιστα οι έδρες του θα ήταν 16 και όχι 12 όπως τώρα.
Δήμος Ιεράπετρας
Στον Δήμο Ιεράπετρας, ο κ. Καλαντζάκης θα εκλεγόταν και πάλι την 2η Κυριακή, αλλά θα έπαιρνε 16 έδρες αντί για 10. Επίσης, δεν θα εκλέγονταν στο συμβούλιο η κυρία Κοτσιφάκη και ο κύριος Μουζουράκης.
Στην Περιφέρεια Κρήτης δεν θα άλλαζε απολύτως τίποτα αφού ο κ. Αρναουτάκης έλαβε 60,82% από την πρώτη Κυριακή.
Υπενθυμίζεται ότι οι βασικές αλλαγές που επιφέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο συνοψίζονται στα εξής:
• Επαναφορά της πενταετούς θητείας.
• Οριακή μείωση του αριθμού των μελών του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου, ώστε να ενισχυθεί ο ουσιαστικός διάλογος.
• Τίθεται όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο το ποσοστό 43%.
• Εξασφαλίζεται κατά κανόνα τουλάχιστον η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου( δημοτικού ή περιφερειακού)στο νικητή των εκλογών.
• Τίθεται όριο 3% για την εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου , το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον καθεστώς στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του.
• Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη (3η) για την εκλογή των «κοινοτικών αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος.
• Επαναφορά της έννοιας « κοινότητας» σε « δημοτική κοινότητα», ώστε να μην υπάρχει καμία σύγχυση με τις προϋφιστάμενες του προγράμματος « Καποδίστρια» Κοινότητες.
• Ο εκλεγόμενος δήμαρχος εξασφαλίζει σε όλες τις δημοτικές κοινότητες, άνω των 500 κατοίκων , τα 3/5 των μελών των συμβουλίων τους.Κάθε συνδυασμός υποχρεούται να έχει υποψήφιους σε όλες τις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό άνω των 500 κατοίκων. Τα συμβούλια δημοτικής κοινότητας σε δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων( τα παλαιά διαμερισματικά συμβούλια), εξαιρούνται αυτής της κατάργησης.
• Στις δημοτικές κοινότητες μέχρι 500 κατοίκους εκλέγεται ο εκπρόσωπος από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
• Τίθεται καταληκτική ημερομηνία για την κατάρτιση και την υποβολή των συνδυασμών(30 Ιουνίου 2023) σε ηλεκτρονική πλατφόρμα,ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών.
Το νέο εκλογικό σύστημα για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών , το οποίο θα εφαρμοστεί στις εκλογές του Οκτωβρίου 2023 ( 15 και 22 Οκτωβρίου).
