Ραγδαία αύξηση των αγορών με δόσεις
Σημαντική αύξηση καταγράφει την περίοδο της πανδημίας ο αριθμός των αιτήσεων από καταναλωτές για ρυθμίσεις και διακανονισμούς στην πληρωμή υπηρεσιών, όπως οι λογαριασμοί ρεύματος, αλλά και ο αριθμός των αιτημάτων για αγορές, κυρίως εξοπλισμού οικοσκευής, με δόσεις.
Με βάση μετρήσεις της εταιρείας WEMETRIX σε εξειδικευμένα ηλεκτρονικά καταστήματα (market places), από τον Μάρτιο του 2020 έως και τον Ιανουάριο του 2021, πριν από την πανδημία τα αιτήματα για αγορές πλυντηρίων και ψυγείων με δόσεις ήταν κατά μέσον όρο 5 την ημέρα, ενώ μετά την περίοδο του καλοκαιριού ο αριθμός αυτός εκτοξεύτηκε στα 25 αιτήματα την ημέρα.
Πρόκειται για αγορές με προγράμματα δόσεων που εφαρμόζουν μεγάλες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου και δεν αφορούν τα προγράμματα δόσεων μέσω πιστωτικών καρτών που διαθέτουν οι τράπεζες.
Με δεδομένο ότι οι τράπεζες εγκρίνουν δύο στα δέκα αιτήματα πίστωσης, η WEMETRIX εκτιμά ότι το εμπόριο των διαρκών αγαθών, και όχι μόνο, θα αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες ρευστότητας το επόμενο διάστημα όταν αφενός οι πωλήσεις αυτές εμφανίσουν δυσκολίες στην αποπληρωμή τους και αφετέρου όταν θα «ξεφουσκώσει» η ζήτηση για laptops και συσκευές τεχνολογίας εικόνας και ήχου.
Τα στοιχεία της WEMETRIX, η οποία εξειδικεύεται στα Customer Risk and Value Analytics με τη χρήση αλγορίθμων μηχανικής μάθησης, υποδηλώνουν την επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας κατά την περίοδο των lockdowns, παρά τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης που τελικώς αναπληρώνουν ένα μικρό μόνο μέρος του εισοδήματος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ανησυχητικά, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, είναι τα ευρήματα για τους διακανονισμούς σε βασικές παρεχόμενες υπηρεσίες, όπως η ύδρευση και οι τηλεπικοινωνίες, καθώς οι αιτήσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά υπερβαίνοντας κατά μέσον όρο τις 70 ημέρες καθυστέρησης και το 45% του όγκου των συναλλαγών.
Οι καθυστερήσεις, σύμφωνα με τις μετρήσεις της WEMETRIX, αγγίζουν όλο τον κύκλο της εφοδιαστικής αλυσίδας και αποτυπώνονται στα στοιχεία για την επέκταση κατά περίπου 10 ημέρες του χρόνου εξόφλησης στον κλάδο των τροφίμων και ενέργειας. Η περίοδος πληρωμής των επιχειρήσεων κυρίως προς του Ελληνες προμηθευτές ήταν ούτως ή άλλως διευρυμένη στο συναλλακτικό κύκλωμα της οικονομίας και δείχνει να επιδεινώνεται την περίοδο της πανδημίας, καθώς ο τζίρος των επιχειρήσεων συρρικνώνεται και το πραγματικό εισόδημα λιγοστεύει. Αν και η επιδείνωση της ρευστότητας δεν αποτυπώνεται στα στοιχεία των καταθέσεων που διατηρούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά προς τις τράπεζες, που δείχνουν σημαντική άνοδο τους μήνες της πανδημίας, σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις το φαινόμενο είναι συγκυριακό και δεν συνιστά πραγματική και μόνιμη βελτίωση της ρευστότητας στην οικονομία.
Οπως παρατηρεί η WEMETRIX οι μετρήσεις δείχνουν ξεκάθαρα ότι, πρώτον, το πρόβλημα της αδυναμίας πληρωμών θα μετακυλίεται από τον πελάτη στον προμηθευτή και ούτω καθεξής με κυκλική φορά, όπως παλαιότερα με τις μεταχρονολογημένες επιταγές, τις οποίες στο παρελθόν «χρηματοδοτούσαν» οι τράπεζες. Να σημειωθεί ότι το «πάγωμα» που έχει επιβληθεί με νομοθετική πράξη στην εξόφληση των επιταγών έχει ούτως ή άλλως απαξιώσει τη χρήση του ως μέσου πίστωσης, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει την εξυγίανση του συναλλακτικού κυκλώματος. Δεύτερον, ότι το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας έχει περάσει και στα νοικοκυριά και μάλλον με χαρακτήρα μονιμότερο από αυτόν ο οποίος είχε αρχικά εκτιμηθεί. Τα κυβερνητικά μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας φαίνεται να μειώνουν την ένταση των δύο φαινομένων, αλλά δεν μπορούν να αποκαταστήσουν στο διηνεκές τη μείωση του τζίρου στην οικονομία.
