Οι «Φωνές του 1821», ένα πρότζεκτ του Ινστιτούτου Ισονομία, επιχειρεί να φωτίσει άγνωστες κι ενδιαφέρουσες πτυχές της σκέψης των ηρώων της Επανάστασης
Αλήθεια, πώς σκέφτονταν οι επαναστατημένοι Έλληνες το 1821; Πώς αντιλαμβάνονταν τα αιτήματα και τον αγώνα τους; Πώς μιλούσαν για την πολίτεια που προσπαθούσαν να συγκροτήσουν;
Οι «Φωνές του 1821» είναι ένα πρότζεκτ του Ινστιτούτου Ισονομία που επιχειρεί απαντήσεις σε αυτά ακριβώς τα ερώτηματα, κεντρίζοντας την περιέργειά μας με μια κατάδυση στις πηγές.
Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουμε ότι ο Παπαφλέσσας είχε πει ότι «μόνα τα βάρβαρα έθνη ταυτίζουν την θρησκείαν με τον εθνισμόν» ή ότι οι κάτοικοι του Πύργου είχαν διαμαρτυρηθεί στην Ελληνική Διοίκηση το 1823, διατρανώνοντας ότι «τώρα είναι δημοκρατία, δεν είναι αριστοκρατία»;
Ο Γρηγόριος Δικαίος ή Παπαφλέσσας
Οι πηγές αποκαλύπτουν την ρηξικέλευθη σκέψη του Παπαφλέσσα σχετικά με έθνος και θρησκεία:
«Διότι ο εθνισμός δεν στηρίζεται επάνω εις θρησκευτικάς βάσεις, αλλά θεμελιόνεται επάνω εις τόσα και τόσα κοινά όλου του έθνους και υλικά και ηθικά συμφέροντα, τα οποία, ως άλλοι δεσμοί συνέχουσι και κρατούσιν εις εν όλον το έθνος».
«Μόνα τα βάρβαρα έθνη ταυτίζουν την θρησκείαν με τον εθνισμόν, και διά τούτο μικρά μόνη διαφορά θρησκευτική είναι ικανή να διαιρέση εν έθνος».
«Το Ελληνικόν έθνος έλαβε τα όπλα, διά να ελευθερωθή από την φρικτήν τυραννίαν των Τούρκων, και να ζήση ως έθνος, έθνος ανεξάρτητον, έθνος ελεύθερον, έθνος το οποίον να διοικήται από νόμους επιτάττοντας την ισονομίαν, και να θεωρή όλους τους εις την Ελλάδα γεννηθέντας Έλληνας, και τους της Ανατολικής και τους της Δυτικής Εκκλησίας, και εν γένει όλους τους πιστεύοντας εις Χριστόν, ως ίδιά του μέλη».
Και:
«Δεν καταδέχονται να ήναι Έλληνες; Ας μην ήναι. Ας ήναι ξένοι. Πάλιν ως ξένους τους επιτάττομεν να γνωρίσουν, ότι υπόκεινται και αυτοί εις τον περί εθνικών δικαιωμάτων Νόμον απαράλλακτα, ως και οι Έλληνες, διότι και αυτοί κατοικούσιν Ελληνικήν γην. Τα εθνικά δικαιώματα ανάγονται όχι εις υποκείμενα, αλλ’ εις την γην».
Συγκλονιστική και η ρήση του Κοραή που λέει ότι «λείπει βέβαια η αγάπη όπου δεν βασιλεύει η ισονομία»
Σύμφωνα με τον κ. Τάσο Φουντουλάκη, μέλος του Ινστιτούτου Ισονομία, οι «Φώνες του 1821» δεν έχουν μια στενά επετειακή στόχευση, αλλά εντάσσονται στο ευρύτερο όραμα του Ινστιτούτου για την ανανέωση του πολιτικού διαλόγου υπό το πρίσμα της δημοκρατικής-ρεπουμπλικανικής παράδοσης.