Εγκρίθηκαν κατά πλειοψηφία τα μνημόνια συνεργασίας – Τι είναι το Κέντρο Αριστείας για την Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα
Κατά πλειοψηφία επιψηφίστηκαν από την επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Εθνικής Άμυνας της Βουλής τα δύο μνημόνια συνεργασίας για το Κέντρο Αριστείας για την Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα
Ειδικότερα, κατά πλειοψηφία εγκρίθηκε η «κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας, του υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, του υπουργείου Άμυνας της Τσέχικης Δημοκρατίας, του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ρουμανίας και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκικής Δημοκρατίας (ενεργούντος δια λογαριασμό της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας), σε σχέση με τη σύσταση, διοίκηση και λειτουργία του Κέντρου Αριστείας για Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα (IAMD COE Operational MOU)» και η «κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας, του υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, του υπουργείου Άμυνας της Τσέχικης Δημοκρατίας, του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ρουμανίας και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκικής Δημοκρατίας (ενεργούντος δια λογαριασμό της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας), καθώς επίσης και του Στρατηγείου του Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή Μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ, αναφορικά με τη λειτουργική σχέση όσον αφορά το Κέντρο Αριστείας για Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα (IAMD COE Functional Relationship MoU)».
«Η αντιπυραυλική και αντιαεροπορική άμυνα ήταν ανέκαθεν βασικός στόχος»
Όπως τόνισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, «η αντιπυραυλική και αντιαεροπορική άμυνα ήταν ανέκαθεν βασικός στόχος της Νατοϊκής Συμμαχίας, αλλά και πάντα ήταν στον σχεδιασμό της άμυνας κάθε χώρας. Το Κέντρο Αριστείας είναι ένα εργαστήριο μελέτης και ανάπτυξης τακτικών αντιμετώπισης, στο πλαίσιο της αντιπυραυλικής προστασίας και ο ρόλος του είναι υποστηρικτικός. Αποστολή του είναι η βελτίωση, η εξειδίκευση των δυνατοτήτων των κρατών μελών της Συμμαχίας, σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων και των επιχειρήσεων που αφορούν στην ολοκληρωμένη αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα.
Η Ελλάδα, που φιλοξενεί το Κέντρο Αριστείας, παρέχει την αρχική υποδομή, τον εξοπλισμό, το προσωπικό υποστήριξης και τη διοικητική μέριμνα, όπως ορίζουν τα μνημόνια. Έδρα του Κέντρου Αριστείας είναι τα Χανιά. Αυτά τα δύο μνημόνια που καλείται να κυρώσει η Βουλή είναι μια υπόθεση επωφελής για την Ελλάδα, η οποία αυξάνει το αμυντικό της αποτύπωμα, ως χώρα μέλος της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελλάδας στη Συμμαχία και το Κέντρο Αριστείας αναμένεται να αποδώσει σημαντική τεχνογνωσία στον κρίσιμο τομέα της αεράμυνας, να αποτελέσει πόλο έλξης για εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό από άλλες χώρες».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η εξωστρέφεια της χώρας θα ενισχυθεί σε διεθνές επίπεδο, με τη συμμετοχή και τη διοργάνωση πολυεθνικών συνεργασιών-σεμιναρίων-εκπαιδεύσεων και ασκήσεων, σχετικών με τη λειτουργία του Κέντρου. Πέραν αυτών, θα αναβαθμιστεί περαιτέρω και ο στρατηγικός ρόλος της Κρήτης, ως περιφερειακού κέντρου εκπαίδευσης και παροχής υποστήριξης».
Ο υπουργός επεσήμανε επίσης ότι «και η Τουρκία είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ. Άρα, η ζωή στο ΝΑΤΟ έχει να κάνει και με την σχέση με την Τουρκία, η οποία σε επίπεδο διμερές είναι όπως είναι, αλλά από εκεί και πέρα, δεδομένο είναι ότι η Τουρκία αποτελεί και μέλος της Συμμαχίας. Εμείς θέλουμε η Ελλάδα να έχει αμυντικό αποτύπωμα και έξω από τα όρια της χώρας. Και το έχει το αμυντικό αποτύπωμα, διότι διαθέτει ικανές επιχειρησιακά και άρτια εκπαιδευμένες Ένοπλες Δυνάμεις. Θέλουμε λοιπόν να είμαστε περισσότερο εξωστρεφείς, σε ό,τι αφορά στη συμμαχική μας ιδιότητα, είτε στους κόλπους της ΕΕ, τώρα που εξελίσσεται η ιδέα της δημιουργίας του ευρωστρατού, είτε στους κόλπους του ΝΑΤΟ».
Τι είναι το Κέντρο Αριστείας Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας
Τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2021 το North Atlantic Council (NAC) ενέκρινε τη διαπίστευση του Κέντρου Αριστείας Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας (IAMD CoE – Integrated Air and Missile Defense Centre of Excellence) με έδρα τα Χανιά στην Κρήτη, ως το 27ο ΝΑΤΟϊκο Κέντρο Αριστείας, την ενεργοποίησή του ως «NATO Military Body», καθώς και την απόδοση «International Status» σε αυτό.
Η αρχική απόφαση για τη δημιουργία του εν λόγω Κέντρου ελήφθη το 2016, πλην όμως από τις αρχές του 2020 και με πρωτοβουλίες των αρμόδιων φορέων του ΓΕΕΘΑ εκκίνησε και σε συντομότατο χρονικό διάστημα ολοκληρώθηκε το σύνολο των σχετικών διαδικασιών.
Ειδικότερα την Τετάρτη 08 Απριλίου 2020, υπεγράφησαν στο Allied Command Transformation (ACT) τα Operational και Functional Memorandum of Understandings (MoUs) από τα πέντε κράτη-μέλη που συμμετέχουν στο Κέντρο, καθώς και από το ACT (https://geetha.mil.gr/ypografi-mnimonion-katanoisis-toy-kentroy-aristeias-enopoiimenis-antiaeroporikis-kai-antipyraylikis-amynas/). Στο Κέντρο συμμετέχουν η Ελλάδα ως επικεφαλής Έθνος, καθώς και η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Τουρκία και η Τσεχία ως υποστηρίζοντα Έθνη.
Τον Σεπτέμβριο 2020, πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία η 1η Συνάντηση της Διευθύνουσας Επιτροπής στα Χανιά, που σηματοδότησε την έναρξη της πολυεθνικής λειτουργίας του Κέντρου. Συμμετείχαν τα πέντε ιδρυτικά κράτη, εκπρόσωποι από το HQ AIRCOM (εκπροσωπώντας παράλληλα και τη Σλοβακία), το Joint AIR Power Competence Centre (JAPCC) και το Competence Centre for Surface Based Air and Missile Defence (CC SBAMD) (εκπροσωπώντας και την Ολλανδία), καθώς και εκπρόσωποι της Γαλλίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Παράλληλα, συμμετείχαν διαδικτυακά εκπρόσωποι από το ACT/SEE/Air C2 BMD, από το ACT/CPD, από τη Σλοβενία και την Ισπανία.
Μετά την 1η Συνάντηση της Διευθύνουσας Επιτροπής, ακολούθησε η επίσκεψη διαπίστευσης από αρμόδιο κλιμάκιο του ACT τον Οκτώβριο του 2020. Η διαδικασία διαπίστευσης στέφθηκε με επιτυχία, αποσπώντας ιδιαίτερα ευμενή σχόλια για την οργάνωση, το στελεχιακό δυναμικό, τις υποδομές, αλλά και τις ευοίωνες προοπτικές του Κέντρου. Η συγκεκριμένη διαπίστευση, η οποία είναι ιδιαίτερα απαιτητική, αποτελεί γεγονός μείζονος σημασίας, καθώς αποτελεί το κομβικό σημείο αποδοχής του Κέντρου από τη Συμμαχία ως «Κέντρο Αριστείας».
Αποστολή του Κέντρου είναι να παρέχει εξειδίκευση, τεχνογνωσία, εκπαίδευση, βέλτιστες πρακτικές, δόγματα, ανάλυση και διδάγματα στον απαιτητικό αλλά και επίκαιρο τομέα την Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας, ο οποίος εκ φύσεως άπτεται όλων των πεδίων δράσης της Συμμαχίας (Ξηρά, Θάλασσα, Αέρας, Κυβερνοχώρος και Διάστημα).
Ειδικότερα, το Κέντρο εστιάζει στα κάτωθι θεματικά αντικείμενα:
- Επιθετικές και Αμυντικές δράσεις προς υποστήριξη της Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας (Offensive/Defensive Effects in Support of IAMD).
- Παθητική και Αντιπυραυλική Αεράμυνα (Passive Air and Missile Defense).
- Επιτήρηση (Surveillance).
- Τεχνικές και Διαδικασίες Ενοποίησης αντιαεροπορικών συστημάτων (Technical and Procedural System Integration).
- Αντιμετώπιση μη Επανδρωμένων Συστημάτων (Counter – Unmanned Aerial Systems / C-UAS).
- Αντιμετώπιση Πυραύλων-Βλημάτων, Πυροβολικού και Όλμων (Counter – Rockets, Artillery and Mortars / C-RAM).
- Ρόλος της Ενοποιημένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλικής Άμυνας στην Απαγόρευση περιοχής (IAMD role in Anti-Access / Area Denial / A2 AD).
Με την έγκριση της διαπίστευσης από το NAC, η Ελλάδα προσφέρει στη Συμμαχία και σε Εταίρους ένα ακόμα πιστοποιημένο πολυεθνικό Κέντρο Αριστείας, που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς σε έναν ιδιαίτερα ελκυστικό τομέα, στον οποίο ενδιαφέρονται ιδιαίτερα να αυξήσουν την τεχνογνωσία και τις δυνατότητές τους.
Αποτελεί δε μία σημαντικότατη προσθήκη στις ήδη υφιστάμενες οντότητες της ευρύτερης περιοχής των Χανίων (Ναύσταθμος Κρήτης, 115 Πτέρυγα Μάχης, Πεδίο Βολής Κρήτης, ΚΕΝΑΠ, FLS, FORACS) και ενισχύει έτι περαιτέρω το ρόλο της Κρήτης ως περιφερειακού κέντρου στρατιωτικής εκπαίδευσης και παροχής υποστήριξης, εκπληρώνοντας τον συγκεκριμένο στρατηγικό στόχο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ.
