H διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, των οικονομικών πληγών που θα προκύψουν μετά την πανδημία αλλά και η προώθηση των μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό των γειτόνων αποτελούν τα επόμενα κρίσιμα ζητήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει με το καλημέρα ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας.
Μέχρι σήμερα για να ταξιδέψεις αεροπορικώς από τα Σκόπια στη γειτονική Σόφια θα πρέπει να πετάξεις μέσω… Βιέννης ή ακόμη και μέσω… Κωνσταντινούπολης λόγω απουσίας απευθείας πτήσεων, ο οδικός άξονας που συνδέει τις δυο πρωτεύουσες σε πολλά σημεία θυμίζει αυτοκινητόδρομο του ‘50 ενώ και το σιδηροδρομικό δίκτυο που υποτίθεται ότι θα έφερνε πιο κοντά τις δύο βαλκανικές χώρες ακόμη ανακατασκευάζεται τα… τελευταία 20 χρόνια.
Η γεφύρωση του χάσματος από τη μια μεταξύ Σόφιας και Σκοπίων τόσο διπλωματικό σε επίπεδο όσο και σε πιο χειροπιαστό-κατά την διάρκεια της γαλλικής προεδρίας και μέχρι τον Ιούνιο όπως υποσχέθηκε και η βουλγαρική πλευρά μέσω του πρωθυπουργού της χώρας Κίριλ Πετκόφ ξεμπλοκάροντας την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ αποτελεί βασικό στοίχημα για τον Ντίμιταρ Κοβάτσεφκσι που αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας από την Δευτέρα.
Από την άλλη, η διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, των οικονομικών πληγών που θα προκύψουν μετά την πανδημία αλλά και η προώθηση των μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό των γειτόνων αποτελούν τα επόμενα κρίσιμα ζητήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει με το καλημέρα ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας. Ενδεικτικό είναι ότι μέχρι το τέλος Ιανουαρίου θα αναμετρηθεί με τα συνδικάτα τα οποία ζητούν αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλιώς – θα προχωρήσουν σε γενικές απεργίες.
Πιο τεχνοκράτης από τον Ζάεφ ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβάτσεφκσι
Πιο τεχνοκράτης από τον Ζάεφ, και λιγότερο «πολιτικός» ίσως αποδειχθεί πιο αποτελεσματικός από τον πρώην πρωθυπουργό στα πολλαπλά εμπόδια που έχει να αντιμετωπίσει. Σε κάθε περίπτωση μένει να αποδειχτεί η ικανότητά του λέει στο ethnos.gr ο Πέτρε Αρσόφκσι, πολιτικός αναλυτής και επικοινωνιολόγος πολλών μελών της πρώην κυβέρνησης Zάεφ αλλά και του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού. Ο Ντίμιταρ Κοβάτσεφκσι, αν και προτάθηκε από τον Ζάεφ, είναι «προϊόν» συμβιβασμού μεταξύ των δύο διαφορετικών τάσεων που επικρατούν μέσα στο Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, της πτέρυγας Ζάεφ και της πτέρυγας (αντί Ζάεφ) που ηγείται ο Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, πρώην. Πρωθυπουργός και πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας παρατηρεί από την πλευρά της η Μπιλιάνα Γκεοργκίεφσκα έμπειρη δημοσιογράφος, τηλεπαρουσιάστρια του εθνικού σταθμού Klan και για πολλά χρόνια ανταποκρίτρια του BBC στα Σκόπια.
Ο νέος πρωθυπουργός περιγράφεται ως ρεαλιστής πολιτικός και είναι σχετικά άγνωστός στο ευρύτερο κοινό. Το νέο υπουργικό συμβούλιο θα αριθμεί 21 μέλη. Δώδεκα προέρχονται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM), του οποίου ηγείται ο Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, έξι από το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη χώρα, το DUI του Αλί Αχμέτι και τρία από το έτερο αλβανικό κόμμα στη νέα κυβέρνηση, την «Εναλλακτική».Η νέα κυβέρνηση είναι ισχυρή, διαθέτει άνετη πλειοψηφία και υποστηρίζεται από 64 βουλευτές έναντι 57 που είναι στην αντιπολίτευση και συγκεντρώνει ακόμη μεγαλύτερη πλειοψηφία απ΄ ότι η κυβέρνηση Ζάεφ (υποστηρίζονταν από 61 βουλευτές έναντι 59 στην αντιπολίτευση).
Αλλάζουν στρατηγική Σκόπια-Σόφια
Το πρώτο crash test της κυβέρνησης Κοβάτσεφκσι είναι την προσεχή βδομάδα όπου θα υποδεχτεί στα Σκόπια τον Πετκόφ, μετά το τέλος της καραντίνας του τελευταίου. Η γενικότερη εκτίμηση, σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr είναι ότι υπάρχει μια ενδιαφέρουσα κινητικότητα σχετικά με την έναρξη των διαπραγματεύσεων των δύο χωρών της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας με την Ε.Ε.
Και η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα έγκειται στο γεγονός ότι από την Δευτέρα θα έχουμε ουσιαστικά δύο πολιτικές κυβερνήσεις τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη Βόρεια Μακεδονία οι οποίες φαίνεται ότι η μέθοδος που επιλέγουν να συνομιλήσουν μεταξύ τους ξεφεύγει από τα ιστορικά θέματα. Προσπαθούν να αφήσουν πίσω τα ιστορικά θέματα και να πιάσουν άλλους τομείς για να αλλάξει η ατζέντα, επιδιώκοντας την φυγή προς τα μπρος. Πρόκειται για θέματα που δίνουν έμφαση με το καλημέρα και οι δύο πρωθυπουργοί των δύο χωρών, δίνοντας βαρύτητα στη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, της πανδημίας, την ανάπτυξη των υποδομών και την βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Την συνάντηση των δύο πρωθυπουργών θα ακολουθήσει συνεδρίαση κυβερνητικών κλιμακίων στις 25 Ιανουαρίου.
Το ευρωπαϊκό μονοπάτι περνά μέσα από νέες αλλαγές στο Σύνταγμα
Αντιπαράθεση υπάρχει και στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Σόφιας όπου ο Βούλγαρος πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ έχει πποπλύ συγκεκριμένη ατζέντα σε ότι αφορά στην σχέση των δύο χωρών, επιμένει ότι δεν πρόκειται να προβεί σε υποχωρήσεις προτού αντιμετωπιστούν οι βουλγαρικές ευαισθησίες και ουσιαστικά η θέση του δεν συμπίπτει εντελώς με αυτή της κυβέρνησης δεδομένου ότι υπάρχει μια διελκυστίνδα για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στο θέμα με τα Σκόπια.
Ο ευρωπαϊκός δρόμος της Βόρειας Μακεδονίας περνά μέσα από νέες αλλαγές στο Σύνταγμά της (απαιτούνται τα 2/3 της Βουλής και άρα συνεννόηση με το VMRO-DPMNE), καθώς θα πρέπει να αναγνωριστούν ως εθνοτική ομάδα-όπως έγινε με τους Αλβανούς και του Τούρκους και οι Μακεδόνες πολίτες βουλγαρικής καταγωγής.
Εξελίξεις μέχρι τον Ιούνιο
«Αυτό όμως είναι ένα κατασκευασμένο θέμα. Έτσι και αλλιώς πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, το Σύνταγμα θα αλλάξει εξηγεί ο Πέτρε Αρσόφσκι, υποστηρίζοντας ότι το κρίσιμο είναι η διαπραγμάτευση της «μακεδονικής» γλώσσας
Η Σόφια ζητάει από τα Σκόπια να αναγνωρίσουν πως η «μακεδονική» γλώσσα και η εθνική ταυτότητα της χώρας έχουν βουλγαρικές ρίζες, κάτι που δεν συζητάει η Βόρεια Μακεδονία. «Παρά τις προσπάθειες που θα καταβληθούν αν δεν καταφέρουν κάτι με την Βουλγαρία μέχρι τον Ιούνιο και δεν μπει το πλαίσιο έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα για την νέα κυβέρνηση στο εσωτερικό της χώρας με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοιχτά» εκτιμά ο Πέτρε Αρσόφσκι.
Σε καμία περίπτωση δεν είναι λύση οι πρόωρες εκλογές
Η αντιπολίτευση μετά την παραίτηση Ζάεφ ζητά συνεχώς πρόωρες εκλογές και κάθε μορφής δυσαρέσκεια και έλλειψη αποτελεσμάτων της κυβέρνησης, τα χρησιμοποιεί ως πρόσθετη πίεση προκειμένου να στηθούν κάλπες και να επιτύχει την εκλογική επαλήθευση.
«Η αντιπολίτευση μιλά για πρόωρες εκλογές αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι μια λύση για τον τερματισμό των προβλημάτων της χώρας Η εξουσία μπορεί να αλλάξει όπως έγινε σε τοπικό επίπεδο, αλλά τίποτα ουσιαστικά δεν άλλαξε. Ακόμη και αν έρθουν στην εξουσία, θα περιμένουν το πράσινο φως από τη Σόφια και τις Βρυξέλλες για να συνεχίσουν το ευρωπαϊκό μονοπάτι» εξηγεί η κ Γκεοργκίεφσκα .
Άγνωστο αν καταφέρει η κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετία
Όπως αναφέρει η ίδια, μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών και την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ η έναρξη διαπραγματεύσεων με την ΕΕ αποτελεί το επόμενο στοίχημα για όλα τα πολιτικά κόμματα της χώρας. «Δεν έχουν να κάνουν ή να περιμένουν κάτι διαφορετικό. Δεν υπάρχει άλλος στόχος Το αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα του κόσμου και αποτυπώθηκε όχι μόνο η απογοήτευσή του σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ αλλά και η δυσαρέσκεια για τις μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό που δεν προχώρησαν. Σε κάθε περίπτωση δεν εκτιμούν όλοι οι πολίτες ότι θα καταφέρει η κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετία».
Ο καβγάς Ντιμιτρόφ με τον Ζάεφ
Στο μεταξύ την ώρα που σχηματίζεται νέα κυβέρνηση στα Σκόπια, η απόσυρση του Νικολά Ντιμιτρόφ από την κυβέρνηση μόνο βελούδινη δεν ήταν. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών άφησε την προηγούμενη βδομάδα δημόσια σοβαρές αιχμές για τη διαχείριση των διαπραγματεύσεων με την Βουλγαρία, τονίζοντας ότι προέκυψαν σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των μελών της κυβέρνησης. Ο Νικολά Ντιμιτρόφ πήγε ακόμη ένα βήμα παρακάτω σημειώνοντας ότι δεν έχει εμπιστοσύνη στον υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Μπουγιάρ Οσμάνι, (προέρχεται από το αλβανικό κόμμα DUI) σχετικά με τις διαπραγματεύσεις της χώρας με τη Βουλγαρία. Άμεση ήταν η απάντηση του Ζόραν Ζάεφ τονίζοντας ότι «σε περίπτωση που ο Ντιμιτρόφ διαφωνεί με κάποια από τις θέσεις που διαμορφώσαμε από κοινού, τότε, σεβόμενος τον λαό, το σωστό θα ήταν να το πει ανοιχτά και να εξηγήσει το γιατί. Διαφορετικά δημιουργείται η εντύπωση ότι η μη συμμετοχή του στη μελλοντική κυβέρνηση είναι ο λόγος για τόσο ανακριβείς και εντυπωσιακές δημόσιες παραστάσεις, με σκοπό να δημιουργηθεί κλίμα δυσπιστίας εις βάρος της κυβέρνησης».
Περίμενε ότι θα διαδεχθεί τον Ζάεφ
Σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr o Νικολά Ντιμιτρόφ φαινόταν εδώ και καιρό ότι είχε κάποιο πρόβλημα με τον Οσμάνι. Ο Ντιμιτρόφ διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της χώρας από τον Ιούνιο του 2017 μέχρι τον Αύγουστο του 2020 και είχε προωθήσει τα θέματα με τις συμφωνίες με την Ελλάδα και την Βουλγαρία και ενδεχομένως κάπως του κακοφάνηκε η απομάκρυνση στον τελευταίο ανασχηματισμό από το ΥΠΕΞ, η αντικατάσταση του από ένα στέλεχος του DUI και η τοποθέτησή του ως αντιπροέδρου της κυβέρνησης, αρμόδιου για ευρωπαϊκές υποθέσεις. Παράλληλα, είχε προσδοκίες ότι θα διαδέχονταν τον Ζάεφ μετά την παραίτησή του και αυτές οι προσδοκίες δεν επιβεβαιώθηκαν. Αυτό μαρτυρούν και οι δηλώσεις του Ντιμιτρόφ στο μεσοδιάστημα μετά την παραίτηση Ζάεφ και μέχρι την ανάδειξη του Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι ως διάδοχό του στην πρωθυπουργία. Κατήγγειλε μάλιστα ότι για να πάψει να είναι “ενοχλητικός” του προτάθηκε η θέση του πρέσβη της Βόρειας Μακεδονίας στις ΗΠΑ, την οποία απέρριψε.
Έπρεπε να είχε μιλήσει νωρίτερα-Δεν νομίζω ότι θα κάνει δικό του κόμμα
«Οι περισσότερες αντιδράσεις που υπάρχουν στη χώρα είναι στην κατεύθυνση ότι έπρεπε να είχε μιλήσει ο Ντιμιτρόφ νωρίτερα αν υπήρχαν ουσιαστικές διαφορές. Και μετά όταν είδε ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τους νέους υπουργούς της κυβέρνησης τότε αποφάσισε να μιλήσει. Ήταν μια νευρική αντίδραση» μεταφέρει η κ. Γκεοργκίεφσκα η οποία ήταν παρούσα κατά τη διάρκεια των δηλώσεων του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας την προηγούμενη βδομάδα που πυροδότησαν θύελλα αντιδράσεων. «Σίγουρα μετά την παραίτηση Ζάεφ ο Ντιμιτρόφ ενθαρρυνόταν ανοιχτά από Ευρωπαίους αξιωματούχους και ομολόγους στην Ευρώπη ότι θα ήταν καλό αν θα μπορούσε να αναλάβει τα ηνία της χώρας. Αλλά είναι εμφανές ότι λαμβάνοντας υπόψιν και το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, ήταν πολύ δύσκολο να συγκεντρώσει κυβερνητική πλειοψηφία αυτή την χρονική στιγμή».
Ρεαλιστής ο Ντιμιτρόφ-Πίστευε ότι η λύση με την Βουλγαρία δεν θα έρθει γρήγορα και εύκολα όπως εκτιμούσαν Ζάεφ και Οσμάνι
Όπως εξηγεί η έμπειρη δημοσιογράφος, τηλεπαρουσιάστρια του εθνικού σταθμού Klan και για πολλά χρόνια ανταποκρίτρια του BBC στα Σκόπια, ο Ντιμιτρόφ ήταν αρκετά πιο ρεαλιστής και πίστευε ότι η λύση με την Βουλγαρία δεν θα έρθει γρήγορα και εύκολα, σε αντίθεση με τον Οσμάνι και τον Ζάεφ που πίστευαν και έλεγαν κάθε φορά ότι η λύση θα έρθει τις επόμενες βδομάδες και είμαστε πολύ κοντά στην ολοκλήρωση της συμφωνίας, καλλιεργώντας και οι δύο υψηλές προσδοκίες στον κόσμο οι οποίες λίγο αργότερα διαψεύδονταν. Και η απογοήτευση του κόσμου είναι πολύ ισχυρή αυτή την στιγμή. «Σε κάθε περίπτωση ο Νικολά Ντιμιτρόφ δεν ξεκαθάρισε αν θα κάνει κίνηση για να δημιουργήσει δικό του κόμμα ή θα παρεμβαίνει ως ένας ανεξάρτητος πολιτικός όποτε κρίνει. Αίσθησή μου είναι ότι δεν θα προχωρήσει στη δηιουργία ενός νέου κόμματος».
Ζάεφ: Επιστρέφει στις οικογενειακές επιχειρήσεις
Με την αποχώρηση του Νικολά Ντιμιτρόφ και οι τέσσερις βασικοί πρωταγωνιστές της Συμφωνίας των Πρεσπών (Τσίπρας και Κοτζιάς από την πλευρά της Ελλάδας) δεν βρίσκονται πλέον στα κυβερνητικά κλιμάκια. Τελευταία περίπτωση ο Ζόραν Ζάεφ ο οποίος ετοιμάζεται να ιδιωτεύσει. Όπως μεταφέρει η κ. Γκεοργκίεφσκα έχει ακουστεί ότι θα ασχοληθεί με τις οικογενειακές επιχειρήσεις (μεταξύ άλλω έχει το εργοστάσιο Mama’s με σπιτικά πατέ από ντομάτες, μελιτζάνα και κόκκινες γλυκές πιπεριές) ενώ αν και θα παραμείνει μέλος του κόμματος δήλωσε ότι δεν θα ασχοληθεί με την κεντρική πολιτική σκηνή. «Το πιθανότερο είναι να επιστρέψει στη γενέτειρά του, στην Στρώμνιτσα όπου και χρημάτισε και δήμαρχος της πόλης. Εξάλλου καθ’ όλη τη διάρκεια της εμπλοκής του στην κεντρική πολιτική σκηνή η οικογένειά του παρέμενε στην Στρώμνιτσα και ο ίδιος δεν σταμάτησε να ταξιδεύει τακτικά από τα Σκόπια στο σπίτι του». Έντονες είναι και οι φήμες ότι θα ασχοληθεί με τις επιχειρήσεις φαρμακευτικής κάνναβης του αδερφού και ξαδέρφου του, χωρίς όμως να υπάρχει κάτι χειροπιαστό μέχρι σήμερα.