Γράφει η Δαφέρμου Μαρία, Γλωσσολόγος, PhD(c), Διευθύνουσα οργανισμού isotis.
Πολλά γράφτηκαν το χρόνο που μας πέρασε για την έμφυλη ισότητα. Το me too και οι γυναικοκτονίες, είναι τα τραγικά γεγονότα που έφεραν την ελληνική κοινωνία αντιμέτωπη με τον κίνδυνο, όχι μόνο της άνισης, αλλά και της βίαιης και θανατηφόρου μεταχείρισης των γυναικών.
Το 2022 φαίνεται να ξεκινάει χωρίς καλούς οιωνούς, εάν αναλογιστούμε την υπόθεση της Θεσσαλονίκης και όλα όσα νοσηρά εκτυλίσσονται γύρω από αυτήν. Η γυναίκα εκ νέου αντιμετωπίζεται χωρίς όρους κοινωνικής ισότητας και σεβασμού, απαξιώνεται και αποτελεί θύμα εκμετάλλευσης από το ανδρικό πρότυπο.
Για μια ακόμα φορά καλείται να υποστηρίξει το στερεότυπο της ομορφιάς, που τη θέλει να υπηρετήσει την αισθητική απόλαυση μιας εκδήλωσης και να τέρψει τους πελάτες. Βρίσκεται έκθετη στον κίνδυνο της σεξουαλικής κακοποίησης, χωρίς το δικαίωμα της συναίνεσης. Θεωρείται ένοχη για από την κοινή γνώμη , γιατί βρέθηκε σε μια σουίτα με τους φερόμενους βιαστές της, χωρίς κανείς βέβαια να εξετάζει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκε εκεί. Είναι καλό να μην υποκαθίσταται ο ρόλος των δικαστών λειτουργών, όμως είναι εξίσου επιτακτική αναγκαιότητα ο εκσυγχρονισμός της νομικής αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών, χωρίς την παρείσφρηση εξωγενών παραγόντων.
Μολονότι θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά για την αδύναμη θέση στην οποία η κοινωνία τοποθετεί τη γυναίκα, τους ρόλους που της αποδίδει, τα αδιέξοδα στα οποία την οδηγεί, δε θα επεκταθούμε παραπάνω. Όχι γιατί θέλουμε να κρυφτεί το πρόβλημα κάτω από το χαλί, ούτε να χρυσώσουμε το χάπι στη βαριά άρρωστη κοινωνική πραγματικότητα, αλλά γιατί πιστεύουμε ότι η απάντηση στην παθητικοποιημένη παραδοχή της δεινής θέσης των γυναικών, είναι η δυνατότητα της υπέρβασης.
Η υπέρβαση γίνεται, μολονότι το νομικό πλαίσιο δεν είναι υποστηρικτικό, τα κοινωνικά στερεότυπα δρουν περιοριστικά, οι ρόλοι που επιβάλλονται στη γυναίκα είναι ασφυκτικοί. Η υπέρβαση διατελείται από τα θύματα που μιλούν, παρόλο που γνωρίζουν πως θα θιχτεί η ηθική τους υπόληψη, από τις γυναίκες που σταδιοδρομούν στην επιστήμη και την πολιτική, από εκείνες που σπάνε τη γυάλινη οροφή της εργασίας και επιβάλλουν την παρουσία τους σε παραδοσιακά ανδροκρατούμενες θέσεις και από αυτές που υλοποιούν τους στόχους τους μακριά από την κοινωνική πίεση και τα στερεότυπα.
Οι γυναίκες αυτές υπάρχουν, διαπρέπουν, είναι ισχυρές και ανοίγουν πορείες μέσα από τα αδιέξοδα. Οι θεσμοί οφείλουν να δημιουργήσουν ένα ενθαρρυντικό πλαίσιο υποστήριξής τους και όχι αποκλεισμού . Η διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου εκπαίδευσης και απονομής της δικαιοσύνης είναι επιτακτικό ζητούμενο, ώστε οι γυναίκες αυτές να αποτελέσουν κοινωνική παραδοχή και τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και όχι παραδείγματα περιορισμένης κλίμακας. Το θεσμικό κράτος βαρύνεται με την ευθύνη της εκ νέου διαμόρφωσης του προτύπου του φύλου με όρους ισοτιμίας, ώστε να παύσει η παραδοσιακή ισχυροποίηση του ενός έναντι του άλλου. Ας ελπίσουμε το επίσημο κράτος να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση και οι λειτουργοί των θεσμών να αντιληφθούν την ευθύνη που φέρουν, και αυτή είναι η ευχή μας για το ανατέλλον 2022.