Ριζικές αλλαγές στον τρόπο ασφάλισης των αγροτών στον ΕΛΓΑ έφερε το 2011 καθώς από την 1η Ιανουαρίου καταργείται η παρακράτηση της εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ. Συνεπώς, οι συνεταιρισμοί, οι έμποροι και οι λοιποί επιτηδευματίες που αγοράζουν αγροτικά προϊόντα από αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. οφείλουν να μην παρακρατούν την προβλεπόμενη εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ και να αποδίδουν στους παραγωγούς το σύνολο της αξίας που αναγράφεται στο τιμολόγιο αγοράς. Διευκρινίζεται ότι κρίσιμο στοιχείο για τον προσδιορισμό του χρόνου εφαρμογής της διάταξης αυτής είναι ο χρόνος παράδοσης των αγροτικών προϊόντων και όχι ο χρόνος έκδοσης του τιμολογίου. Επίσης και οι αγρότες που διαθέτουν άδεια πώλησης των προϊόντων τους στις λαϊκές αγορές, από την 1η Ιανουαρίου δεν υποχρεούνται στην καταβολή της εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ για τη χορήγηση της σχετικής άδειας.
Όλοι οι αγρότες της χώρας, ανεξάρτητα από τη φορολογική τους μεταχείριση ή τον τρόπο διάθεσης των προϊόντων τους, από τώρα και στο εξής θα καταβάλλουν την εισφορά τους απευθείας στον ΕΛΓΑ, σε λογαριασμό που τηρείται στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος για το σκοπό αυτό. Η καταβολή θα γίνεται είτε τοις μετρητοίς είτε με εκχώρηση απαιτήσεών τους από το δημόσιο, όπως η επιστροφή Φ.Π.Α. η ενιαία ενίσχυση, η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κ.λ.π.
Η διαδικασία
Σύμφωνα με τον σχετικό Νόμο μαζί με την αίτηση για την ενιαία ενίσχυση θα υποβάλλεται και η «Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας – Εκτροφής», που είναι η Δήλωση που υποχρεούται να υποβάλλει κάθε υπόχρεος παραγωγός, με βάση την οποία υπολογίζεται το ύψος της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς που θα καταβάλλει.
Ο παραγωγός οφείλει να καταβάλλει το ποσό της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ που του αναλογεί, το αργότερο σε ένα μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής.
Η εκπρόθεσμη υποβολή της Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής ή η εκπρόθεσμη καταβολή της ειδικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ, καθιστά τον υπόχρεο δικαιούχο αποζημίωσης ή κρατικής οικονομικής ενίσχυσης (ΠΣΕΑ) και μπορεί να υποβάλει Δήλωση Ζημιάς στον ασφαλιστικό Οργανισμό. Δήλωση ζημιάς θα υποβάλει μόνο για ζημιές που προκλήθηκαν από ζημιογόνα αίτια που συντελέστηκαν μετά την ημερομηνία καταβολής του συνόλου της ειδικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ.
Καλλιέργεια ή αγροτεμάχιο ή είδος ζωικού κεφαλαίου που δεν είχε δηλωθεί στην Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας/ Εκτροφής δεν μπορεί να δηλωθεί στη Δήλωση Ζημιάς και αν δηλωθεί δεν αποζημιώνεται.
Η εισφορά
Το ύψος της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ, υπολογίζεται ως ποσοστό επί του συνόλου της ασφαλιζόμενης αξίας κάθε καλλιέργειας ή εκτροφής, με τους παρακάτω συντελεστές, ως εξής:
Τέσσερα τοις εκατό (4%) για τη φυτική παραγωγή και προκειμένου για την ελιά με συντελεστή τρία τοις εκατό (3%)
Μισό τοις εκατό (0,5%) επί της ασφαλιζόμενης αξίας της φυτικής παραγωγής που παράγεται στο σύνολό της και αποκλειστικά σε «ελεγχόμενο περιβάλλον» (θερμοκήπια), όπως αυτό ορίζεται στους σχετικούς Κανονισμούς Ασφάλισης του ΕΛ.Γ.Α.
Μηδέν εβδομήντα πέντε τοις εκατό (0,75%) επί της ασφαλιζόμενης αξίας του ζωικού κεφαλαίου.
Η εισφορά που προκύπτει από τη δήλωση Εκτροφής εμφανίζεται ξεχωριστά από αυτή της δήλωσης καλλιέργειας
Παράλληλα καθορίζεται ανώτατο πλαφόν στην ασφαλιζόμενη αξία των αγροτικών προϊόντων, ενώ οι αγρότες έχουν την δυνατότητα να ασφαλιστούν και για επιπλέον κινδύνους από εκείνους που καλύπτει ο ΕΛΓΑ πληρώνοντας μεγαλύτερο ασφάλιστρο. Να σημειωθεί πως με βάση το νέο καθεστώς οι αγρότες θα πρέπει να καταβάλλουν την ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ για το 2011 μέχρι τις 15 Ιουνίου.
Η ΓΕΣΑΣΕ
Με αφορμή τις αλλαγές που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου στο καθεστώς ασφάλισης των αγροτών στον ΕΛΓΑ , ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ελλάδος τονίζει πως η ΓΕΣΑΣΕ λέει ναι στα συγκεκριμένα μέτρα
«αλλά πρέπει να αλλάξει το κακό παρελθόν του ΕΛΓΑ. Δεν μπορεί να λειτουργεί με αδιαφανείς τρόπους. Δεν μπορεί οι παραγωγοί που δικαιούνται έστω και κάποια ψίχουλα αποζημιώσεων να μην τα έχουν πάρει ποτέ τους και παράδειγμα είναι οι ζημιές στις ελαιοκαλλιέργειες από τον χιονιά του 2008 στα Χανιά και από την άλλη να βλέπουμε σε άλλες περιοχές της χώρας ανθρώπους να αποζημιώνονται ενώ δεν δικαιούνται. Για μας πρέπει να σταματήσει αυτή η ιστορία. Πρέπει να σταματήσει η κατ’εξαίρεση απόφαση και ζητάμε κάτι το απλό. Να είναι ξεκάθαρος ο Νόμος, απλός, κατανοητός και χωρίς γραφειοκρατίες, ώστε ο παραγωγός να ξέρει τι πληρώνει και τι ασφαλιστική κάλυψη έχει»,
Επιπλέον ο κ.Γωνιωτάκης επισημαίνει πως η ασφαλιστική κάλυψη από ζημιές θα πρέπει να αφορά ολόκληρο τον κύκλο της κάθε καλλιέργειας, δηλαδή από την ανθοφορία μέχρι και τον καρπό.
Επίσης η ΓΕΣΑΣΕ έχει ζητήσει από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης να διαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την δυνατότητα ασφαλιστικής κάλυψης και πιθανοί οικονομικοί κίνδυνοι.
Τέλος και σε ότι αφορά στο μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει ειδικά στην Κρήτη με τις ελλείψεις γεωπόνων του ΕΛΓΑ και με αποτέλεσμα να μην γίνονται έγκαιρα και σωστά οι εκτιμήσεις σε περιπτώσεις ζημιών ο κ.Γωνιωτάκης επισημαίνει πως «έχουμε το φαινόμενο σε κάποιες περιοχές της χώρας, το προσωπικό του ΕΛΓΑ να είναι πλεονάζον και σε κάποιες άλλες ελλειμματικό. Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να γίνει από την αρχή ένας νέος σχεδιασμός ως προς τις ανάγκες του Οργανισμού σε προσωπικό σε κάθε Περιφέρεια και σε κάθε Νομό. Θεωρώ ότι σε κάθε Περιφέρεια, θα πρέπει να υπάρχει ένα κεντρικό υποκατάστημα του ΕΛΓΑ και από κει και πέρα να υπάρχουν διευθύνσεις στους Νομούς έτσι ώστε οι γεωπόνοι των διευθύνσεων όταν υπάρχουν ζημιές να έχουν άμεσα μια εικόνα, να ενημερώσουν τους προϊσταμένους τους και να στείλουν το προσωπικό που χρειάζεται για να κερδίζουμε χρόνο, να γίνονται έγκαιρα και σωστά οι εκτιμήσεις και να παίρνει και ο παραγωγός τα χρήματά του πιο γρήγορα.»