16 Αυγούστου, 2022 | 11:40

Εφηβεία καλείται το στάδιο ανάπτυξης του ατόμου που χαρακτηρίζεται από ραγδαίες ψυχοσωματικές αλλαγές. Οι ορμονικές διακυμάνσεις και η ευμεταβλητότητα στη συμπεριφορά και τα συναισθήματα, η αναζήτηση ταυτότητας, η κατάκτηση σύνθετων γνωστικών δεξιοτήτων και πιο αφηρημένων εννοιών, ο πειραματισμός ως προς τη σεξουαλικότητα και τη σχέση των δύο φύλων, που δίνουν ψυχοκοινωνικές διαστάσεις στην ιδιαίτερη αυτή αναπτυξιακή φάση, αποτελούν πηγή άγχους για τον έφηβο, ο οποίος προσπαθεί να συνθέσει την προσωπικότητά του, να αυτονομηθεί και να διαμορφώσει τη σχέση του με τον κόσμο.

Μέσα σε αυτή τη δύσκολη και συναρπαστική συνάμα περίοδο ζωής, κατά την οποία ο έφηβος εστιάζει το ενδιαφέρον του στην επίτευξη των αναπτυξιακών του στόχων, επιφορτίζεται και με την ανάγκη να αποφασίσει για την επαγγελματική του πορεία και να επιλέξει τις κατάλληλες σπουδές, πράγμα που δυσχεραίνει λόγω του συνεχώς αυξανόμενου ρυθμού μεταβολών στην αγορά εργασίας. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας , οι νέες μορφές εργασίας που συνεχώς ανακύπτουν, η εξαφάνιση παραδοσιακών επαγγελμάτων, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και της κοινωνίας, αλλά και οι αυξανόμενες απαιτήσεις για ολοένα και περισσότερα προσόντα των εργαζομένων, είναι παράγοντες που καθιστούν δυσκολότερη τη λήψη αποφάσεων. Οι κλίσεις, τα ενδιαφέροντα, οι καλές επαγγελματικές προοπτικές και εργασιακές συνθήκες, οι καλές αποδοχές, αλλά και η επίτευξη της ψυχικής ισορροπίας είναι κάποιες από τις σκέψεις που απασχολούν έντονα τον έφηβο και τους γονείς του. Όλα αυτά , βέβαια, σε άμεση συνάρτηση με τα βιώματα, την επιρροή του οικογενειακού περιβάλλοντος, των φίλων αλλά και των ΜΜΕ, που οδηγούν κάποιες φορές σε λανθασμένες επιλογές, αφού τα κριτήρια συχνά αναδιαμορφώνονται με γνώμονα το κύρος ή τον αριθμό των μορίων μιας σχολής, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν τα πραγματικά θέλω του ατόμου. Άμεση απόρροια αυτών αποτελεί το γεγονός ότι το 25% των εισακτέων ετησίως εγκαταλείπουν τις σπουδές τους και αναζητούν άλλα επαγγελματικά μονοπάτια.

Τι απαιτείται, λοιπόν, για τον καθορισμό μιας επιτυχούς και ευτυχισμένης επαγγελματικής πορείας στη δύσκολη περίοδο της εφηβείας;

Βασικός πυλώνας είναι η γνωριμία του εφήβου με τον ίδιο του τον εαυτό. Η ανακάλυψη της προσωπικότητάς του και η αυτογνωσία θα του επιτρέψουν να ανιχνεύσει ορθά τις δεξιότητές και τα ενδιαφέροντά του και να θέσει τους σωστούς επαγγελματικούς στόχους. Το επόμενο βασικό βήμα είναι η αναζήτηση αξιόπιστων πληροφοριών από ειδικούς και έγκυρες πηγές (επιτυχημένους επαγγελματίες, ειδικούς συμβούλους κα) σχετικά με τα επαγγέλματα, το αντικείμενο σπουδών, τις ιδιαίτερες ικανότητες που απαιτούνται, τις οικονομικές απολαβές, την ιεραρχική ανέλιξη κ.α. Και, βεβαίως, απαραίτητο βήμα αποτελεί η συσχέτιση και η ταύτιση της προσωπικότητάς του με τις αντίστοιχες σχολές και επαγγέλματα.

Σε όλα τα παραπάνω βήματα καθίσταται βαρύνουσας σημασίας ο ρόλος των γονέων, οι οποίοι καλούνται να συμβάλλουν στην διερεύνηση των κατάλληλων για το παιδί τους σπουδών συμβουλευτικά και υποστηρικτικά, να ενημερωθούν από κοινού για τις πιθανές επαγγελματικές επιλογές, να αποφύγουν την ταύτιση του παιδιού τους με δικές τους επαγγελματικές επιθυμίες ή την επιρροή από οικονομικές ανησυχίες, να το ενθαρρύνουν και να τονώσουν την αυτοεκτίμησή του τονίζοντας τα δυνατά του σημεία και αποφεύγοντας τις συγκρίσεις.

Στη διερεύνηση του επαγγελματικού προσανατολισμού σημαντικό ρόλο, προφανώς, διαδραματίζει ο Σύμβουλος Σταδιοδρομίας, ο οποίος θα καλύψει τα κενά της ελλιπούς πληροφόρησης ή της παραπληροφόρησης από μη έγκυρες πηγές, θα ανιχνεύσει μαζί με τον έφηβο τα ενδιαφέροντά του, θα εκπονήσει αξιόπιστα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού για τη χαρτογράφηση της προσωπικότητά του και την ταύτιση με τα επαγγέλματα που του ταιριάζουν, θα ενημερώσει για τις προοπτικές και τις διεξόδους στην αγορά εργασίας, καθώς και για τα προγράμματα σπουδών κάθε σχολής και τις δυνατότητες ιεραρχικής ανέλιξης, ώστε να αποκτήσει ο έφηβος την απαιτούμενη γνώση που θα τον οδηγήσει με ασφάλεια να αναλάβει την ευθύνη της κρίσιμης για τη σταδιοδρομία και ευτυχία του απόφασης.

Μια σύγχρονη μέθοδος επαγγελματικής συμβουλευτικής, εφαρμοσμένη επί σειρά ετών, που πρέπει να ληφθεί υπόψιν για τη σωστή επιλογή σπουδών και επαγγέλματος είναι ο ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣᶦ, ο οποίος επικεντρώνεται στις ακόλουθες σημαντικές παραμέτρους:

Ενδιαφέροντα-κλίσεις-ταλέντα, που αποτελούν τη βάση της προσωπικότητας

Επιδόσεις-θέληση, που παρέχουν τις ενδείξεις για την επαγγελματική πορεία και τις προοπτικές ανέλιξης

Τα οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα

Η αγορά εργασίας, εξωγενής αλλά όχι αμελητέος παράγοντας επιλογής

Τυχαίοι παράγοντες-συμπτώσεις, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή

Άτομα με υψηλές επιδόσεις και ισχυρή θέληση μπορούν να διαπρέψουν ακόμα και στα πιο κορεσμένα επαγγέλματα, ενώ άτομα με χαμηλές επιδόσεις και ισχνή θέληση είναι καλό να προσφεύγουν σε πιο ασφαλείς επαγγελματικές επιλογές.

Συνεπώς, όποια κι αν είναι η τελική επιλογή του εφήβου, για να είναι επιτυχής, θα πρέπει να προηγηθεί η γνώση που θα οδηγήσει στην αποφυγή επισφαλών αποφάσεων και θα τον απαλλάξει από ένα πρόσθετο άγχος στην ιδιαίτερη περίοδο ζωής που διανύει. Όπως , άλλωστε, λέει και ο Δημόκριτος «Οὔτε τέχνη οὔτε σοφίη ἐφικτόν, ἐάν μή μάθῃ τις».