Το διάστημα 5-11 Φεβρουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε η τρίτη κινητικότητα εκπαιδευτικών και μαθητών του Γυμνασίου Πλατανιά, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ ΚΑ2 με τίτλο Climate Change- Meet the challenge 2020 και κωδικό 2020-1-DE03-KA229-077204_2. Τρεις εκπαιδευτικοί και τέσσερις μαθητές του σχολείου μας επισκέφθηκαν σχολείο της Πολωνίας στην περιοχή Wasilikóv, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη Bialystok στα βορειοανατολικά της χώρας.
Οι μαθητές κατά τη διάρκεια της εβδομάδας φιλοξενήθηκαν από οικογένειες του πολωνικού σχολείου Szkoła Podstawowa nr 1 im ks Wacława Rabczyńskiego w Wasilkowie και συμμετείχαν σε ποικίλες δραστηριότητες που είχαν προγραμματιστεί από το σχολείο υποδοχής.
Την πρώτη ημέρα επισκεφθήκαμε νωρίς το πρωί το σχολείο. Ξεναγηθήκαμε στους χώρους του, ενημερωθήκαμε για το πολωνικό εκπαιδευτικό σύστημα και τύχαμε θερμής υποδοχής τόσο από τους εκπαιδευτικούς και μαθητές, όσο και από τον δήμαρχο της πόλης. Παρακολουθήσαμε χορευτικές επιδείξεις και παραδοσιακά τραγούδια ενώ την παράσταση έκλεψε η εφηβική μπάντα του Δήμου, που συνόδεψε ζωντανά τα δρώμενα που είχαν ετοιμάσει οι μαθητές. Στη συνέχεια έλαβαν χώρα παρουσιάσεις που αφορούσαν στη βιοποικιλότητα και ιδιαίτερη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Τέλος, οι φιλοξενούμενοι μαθητές πήραν μέρος σε παιχνίδια γνωριμίας και δεσίματος της ομάδας με μαθητές του πολωνικού σχολείου ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να γνωριστούν και να αλληλεπιδράσουν.
Το απόγευμα περιηγηθήκαμε στο κέντρο του Bialystok και ξεναγηθήκαμε στα σημαντικότερα σημεία της παλιάς πόλης, σε θερμοκρασίες πολύ μακρινές από αυτές που γνωρίζουμε στη χώρα μας. Μάθαμε για την ιδιαίτερη γλώσσα Esperando που δημιουργήθηκε από τον Λουδοβίκο Λάζαρο Ζαμένχοφ (γεννήθηκε το 1859 στο Bialystok) με στόχο να διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ των κατοίκων διαφορετικών εθνικοτήτων και κουλτούρας που συνυπήρχαν στην πόλη και ακολουθήσαμε διαδρομές που μας οδηγούσαν σε μερικά από τα οκτώ μικρά γλυπτά αρκουδάκια που με την επιγραφή τους “orsidos”, (orsido= αρκουδάκι στην Esperando), θυμίζουν την ύπαρξη αυτής της ιδιαίτερης γλώσσας που πια δεν χρησιμοποιείται.
Επισκεφθήκαμε την χαρακτηριστική κόκκινη εκκλησία στην κεντρική πλατεία της πόλης, που ήταν το μόνο κτίριο που δεν καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και φυσικά το παλάτι Branicki με τους κήπους του, που στολίζει το κέντρο του Bialystok. Το κτίριο κατασκευάστηκε ως κατοικία από έναν πολύ ισχυρό άντρα της εποχής από τον οποίο πήρε και το όνομά του. Στη συνέχεια μετατράπηκε σε Σχολή Θηλέων πλούσιων οικογενειών της εποχής, λειτούργησε ως Ιατρική σχολή για αρκετά χρόνια, ενώ σήμερα σε ένα τμήμα του στεγάζει Μουσείο Ιατρικής, κατά βάση όμως περιλαμβάνει γραφεία και υπηρεσίες.
Η δεύτερη ημέρα περιελάμβανε εκδρομή στο παλαιότερο εθνικό πάρκο της Πολωνίας, στο δάσος Μπιαλοβιέζα, στα σύνορα με τη Λευκορωσία με την οποία το μοιράζεται. Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου δάσους είναι ότι δεν έχει επηρεαστεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα και συνεχίζει να είναι μια περιοχή παρθένα που δεν έχει μεταβληθεί η άκρως φυσική σύστασή της κατά την διάρκεια των αιώνων! Ξεναγηθήκαμε στο Μουσείο του πάρκου όπου γνωρίσαμε κάποια από τα είδη που ζουν στο δάσος, με πρωταγωνιστή τον ευρωπαϊκό βίσονα, το βαρύτερο ζώο της Ευρώπης. Μάθαμε για την χλωρίδα του δάσους και τα διαφορετικά “πρόσωπα” του ανάλογα την εποχή. Περπατήσαμε σε ένα μικρό κομμάτι του δάσους και θαυμάσαμε τα αιωνόβια δέντρα και το χειμερινό τοπίο το τόσο διαφορετικό από αυτό που έχουμε συνηθίσει. Τέλος, επισκεφθήκαμε ένα ανοιχτό πάρκο φιλοξενίας βισόνων και άλλων ειδών της περιοχής, όπως ελάφια, αγριογούρουνα κ.α.και μπορέσαμε να δούμε από απόσταση αναπνοής αυτό το τόσο ιδιαίτερο και μεγαλόσωμο ζώο.
Την τρίτη ημέρα επισκεφθήκαμε το Μουσείο Επιστημών Epi Centrum του Bialystok. Ένα δημιουργικότατο τρίωρο αφιερώθηκε σε πειραματισμούς μαθητών και εκπαιδευτικών στους τομείς της Φυσικής, Χημείας, Μηχανικής, Υπολογιστών και Τεχνολογίας. Οι αίθουσες του Μουσείου περιελάμβαναν σύγχρονες κατασκευές προσομοιώσεων, πειραμάτων και συνθηκών που κέντρισαν το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων από την πρώτη στιγμή και το διατήρησαν αμείωτο μέχρι και το τελευταίο λεπτό της επίσκεψης. Λόγω της αμεσότητας κάθε πειράματος ο/η μαθητής/μαθήτρια αντιλαμβανόταν εύκολα το θέμα και ενθουσιασμένος/η κατέληγε στο επιθυμητό συμπέρασμα. Εντυπωσιακή και άκρως εκπαιδευτική επίσκεψη που σχολιάστηκε από όλη την ομάδα Erasmus πολύ θετικά!
Τις απογευματινές ώρες της ίδιας μέρας μεταφερθήκαμε στο δάσος Swieta Woda Forest στη Wasilikóv. Κατάλληλες κατασκευές για ψήσιμο είχαν στηθεί μέσα στο δάσος σε χώρους ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς και όταν πια έσβησε το φως της μέρας καθηγητές και μαθητές ψήσαμε με τη χρήση βεργών γύρω από τις φωτιές τοπικά λουκάνικα και ζεστάναμε φέτες ψωμιού. Η παραδοσιακή σούπα γκούλας δε θα μπορούσε να λείπει όπως επίσης και τα σπιτικά γλυκά που ετοίμασαν οι γονείς των Πολωνών μαθητών και τα οποία ολοκλήρωσαν ένα νοστιμότατο δείπνο. Την παράσταση της ημέρας -ίσως και όλου του ταξιδιού- έκλεψε η προγραμματισμένη βόλτα με άλογα-άμαξα μέσα στο δάσος! Ομάδες των έξι ατόμων ανεβήκαμε σε άμαξες και με μοναδικό φως αυτό της πανσέληνου, απολαύσαμε μια δεκάλεπτη βόλτα σε μονοπάτια ανάμεσα στα δέντρα, μέσα στην απόλυτη ησυχία και ηρεμία που επικρατεί σε ένα δάσος τη νύχτα. Ενώ λοιπόν θα περίμενε κάποιος ότι τόσο μακριά από το σπίτι και την οικογένειά του, σε ένα τόπο που δεν γνωρίζει, βράδυ σε ένα δάσος, μέσα στο σκοτάδι, θα μπορούσε να αγχωθεί, απλώς ανακαλύπτει ότι αυτό το περιβάλλον δε του προκαλεί κανένα αρνητικό συναίσθημα. Αντιθέτως, εξαφανίζονται οι όποιες αρνητικές σκέψεις, προσαρμόζεται στην ηρεμία που επικρατεί, απολαμβάνει τους αργούς ρυθμούς της άμαξας, ξεκουράζεται από τους θορύβους της πόλης, επιθυμεί το λιγοστό φως του φεγγαριού, εκτιμά την τελειότητα της φύσης και τελικά αναρωτιέται: “Χρειαζόμαστε τελικά αυτούς τους ρυθμούς που η σύγχρονη ζωή επιβάλλει; Μήπως οι στιγμές που αισθανόμαστε πλήρεις έχουν αλλού τη βάση τους;” Όλο το μήνυμα του προγράμματος Erasmus σε δέκα λεπτά βόλτας με άμαξα στο δάσος!
Την τέταρτη μέρα είχε προγραμματιστεί επίσκεψη στο Μουσείο Εικόνων στο Suprasl, έναν χώρο που φιλοξενεί εικόνες και αγιογραφίες του ορθόδοξου χριστιανισμού από όλο τον κόσμο. Ξεναγηθήκαμε στο κτίριο που βρίσκεται το Μουσείο και ενημερωθήκαμε για την ιστορία του από το Β΄Παγκόσμιο πόλεμο μέχρι σήμερα. Στη συνέχεια έγινε αναλυτική αναφορά σε επιλεγμένες αγιογραφίες μέσα από τις οποίες τονίστηκε η τεχνοτροπία και τα κύρια στοιχεία κατασκευής τους, οι διαφορές μεταξύ των εικόνων και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ειδών που υπάρχουν.
Ακολούθησε το Κέντρο Μουσουλμανικής Κουλτούρας στο Kruszyniany κοντά στα σύνορα με τη Λευκορωσία. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε μια επίσκεψη στο τζαμί της περιοχής που είναι ξύλινο, ορθογώνιο (10Χ13μ.) και το παλαιότερο τζαμί των Λιπκάνων Τάταρων στην Πολωνία. Μάθαμε την ιστορία του τζαμιού αλλά και του ιδιαίτερου αυτού λαού. Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στο μουσουλμανικό νεκροταφείο που βρίσκεται δίπλα στο τζαμί και ενημερωθήκαμε για τα ήθη και έθιμα που ακολουθούν οι μουσουλμάνοι κατά την ταφή των νεκρών.
Η πέμπτη και τελευταία μέρα του προγράμματος ξεκίνησε με την επίσκεψη στο υπαίθριο Νηπιαγωγείο της περιοχής! Μια πρωτότυπη ιδέα που ήδη αριθμεί 40 υπαίθρια νηπιαγωγεία στην Πολωνία και σκοπό έχει να προωθήσει σε γονείς και παιδιά την ιδέα ότι η φύση είναι σύμμαχός μας ακόμα και σε συνθήκες 1-2 βαθμών Κελσίου και ηλικίες 2 ετών και άνω. Τα παιχνίδια των νηπίων ήταν κυρίως ξύλινα και όλοι οι χώροι ψυχαγωγίας εξωτερικοί. Είδαμε μαθητές του νηπιαγωγείου να φτιάχνουν σπίτια με χώμα, γέφυρες και δρόμους με ξύλα, να απολαμβάνουν την αιώρα τους και να κρύβονται στο αυτοσχέδιο δεντρόσπιτό τους, χωρίς καθόλου να δείχνουν ότι ενοχλούνται απο τους 3 βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία που είχε εκείνη την ημέρα! Υπήρχαν ξύλινα κρεβάτια και μία ξυλόσομπα σε έναν κλειστό χώρο αν κάποιο παιδάκι ήθελε για λίγο να ξεκουραστεί ή να κοιμηθεί. Περιηγηθήκαμε στο χώρο με τη διευθύντρια του νηπιαγωγείου, η οποία μας έλυσε απορίες σχετικά με την εφαρμογή αυτής της ιδέας και τις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
Δύο μουσεία πλαισίωσαν τον επίλογο αυτού του ταξιδιού δίνοντας μας έτσι μια πλήρη εικόνα για τον λαό που επισκεφθήκαμε. Αρχικά το Μουσείο Πολωνικής Παράδοσης στο οποίο είδαμε το εσωτερικό πολωνικών σπιτιών και ενημερωθήκαμε για τις συνήθειες της πολωνικής οικογένειας και την καθημερινότητά της τον προηγούμενο αιώνα, τις ενδυμασίες και τη σημασία τους, τις ασχολίες και τις προτεραιότητες τους. Τέλος το Μουσείο Μνήμης Σιβηρίας συγκλόνισε όλους τους εκπαιδευτικούς της ομάδας του Erasmus. Ένα σύγχρονα ανακαινισμένο κτίριο αφιερωμένο σε αυτούς που από το τέλος του 16ου αιώνα έως τα μέσα του 20ού αιώνα υποδουλώθηκαν και στάλθηκαν με τη βία βαθιά στη Ρωσία και αργότερα στη Σοβιετική Ένωση. Τα τεχνολογικά μέσα που το μουσείο διαθέτει, εξασφαλίζουν στον επισκέπτη μια άνετη και ζωντανή ξενάγηση, μεταφέροντάς τον σε εκείνα τα χρόνια, δημιουργώντας του την εικόνα εκείνης της εποχής και των συνθηκών που αντιμετώπισαν οι Πολωνοί. Η τελευταία αίθουσα του Μουσείου αφιερωμένη σε μαρτυρίες και μηνύματα ανθρώπων που εκτοπίστηκαν στη Σιβηρία ή συγγενών τους που τους στήριξαν όπως μπορούσαν, σίγουρα συγκινεί τον επισκέπτη και προτρέπει να μη συμβεί ποτέ κάτι παρόμοιο σε κανένα λαό!
Αφήσαμε την Πολωνία με τις καλύτερες εντυπώσεις και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για τα Χανιά τον Μάρτιο του 2023 όπου θα φιλοξενήσουμε τους εταίρους και φίλους μας στον τόπο μας!