Από τότε δεν πρόσθεσε καινούργιες δεσμεύσεις, εκτός από τη φορολόγηση κατά 75% των πολύ υψηλών εισοδημάτων. Και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, όμως, διδάχθηκε από την εμπειρία του 2007 και στρατεύτηκε γύρω από το πρόσωπό του. Το παράδοξο των primaires είναι ότι αυτό που ερμηνεύτηκε ως αποτυχία της Αριστεράς να στρατευτεί γύρω από έναν υποψήφιο επέτρεψε τελικά τη στράτευση γύρω από δύο υποψήφιους, τον Ολάντ και τον Μελανσόν, που προέρχονται και οι δύο από τη σοσιαλιστική οικογένεια.
Οι χαμένοι του χθεσινού πρώτου γύρου είναι οι Πράσινοι και η άκρα Αριστερά».
Αυτά λέει στη «Libération» ο Φρεντερίκ Σαβικί, καθηγητής πολιτικών επιστημών και προσεκτικός παρατηρητής της γαλλικής Αριστεράς εδώ και είκοσι χρόνια.
Συγκρίνοντας τη σημερινή κατάσταση μ’ εκείνη των εκλογών του 1981, επισημαίνει ότι οι κομμουνιστές είχαν μεν τότε συνταχθεί ανάμεσα στους δύο γύρους με τον Μιτεράν, αλλά με μεγάλη απροθυμία, ενώ σήμερα ο Μελανσόν δεν έχει σταματήσει να λέει ότι θα υποστηρίξει ανεπιφύλακτα τον σοσιαλιστή υποψήφιο στον δεύτερο γύρο.
Επίσης, το ΚΚΓ είχε ταχθεί τότε υπέρ της συμμετοχής στην κυβέρνηση, ενώ τώρα τόσο ο Μελανσόν όσο και ο γενικός γραμματέας του ΚΚΓ Πιερ Λοράν λένε πως δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο. Ίσως βέβαια να πρόκειται για εκλογικό ελιγμό, εν όψει των βουλευτικών εκλογών. Οι επόμενες ημέρες θα το δείξουν.
Μια άλλη διαφορά με το παρελθόν είναι ότι ο Ολάντ δεν πολλαπλασίασε τις υποσχέσεις, αλλά διατήρησε έναν ήπιο πολιτικό λόγο.
Διαδραμάτισαν ασφαλώς ρόλο η οικονομική κρίση και η πίεση των οίκων αξιολόγησης. Μέτρησε επίσης η επίδοση που είχε πετύχει ο κεντρώος Φρανσουά Μπαϊρού το 2007. Δεν είναι εύκολο έτσι να μιλήσει κανείς για μια «ρεαλιστική στροφή» του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Άλλωστε, το σημερινό πρόγραμμά του κινείται σαφώς πιο αριστερά από εκείνο του 2006. Η απόρριψη του Νικολά Σαρκοζί είναι σαφής στα προάστια, επισημαίνει από την πλευρά της η κοινωνιολόγος Σελίν Μπρακονιέ, συγγραφέας ενός βιβλίου για την αποχή των λαϊκών στρωμάτων.
Όπως λέει, η υψηλή συμμετοχή σε εθνικό επίπεδο αποτελεί έκπληξη. Στα λαϊκά προάστια όμως, όπου η αδιαφορία και η δυσαρέσκεια κυριαρχούν, η αποχή ήταν μεγαλύτερη. Η ίδια παρακολούθησε τις εκλογές, όπως κάνει εδώ και δέκα χρόνια, από ένα προάστιο του Παρισιού, το Σεν-Ντενί. Η συμμετοχή εδώ ήταν 67%, μεγαλύτερη από το 2002, αλλά μικρότερη από το 2007. Ο Ολάντ κέρδισε στην εκλογική περιφέρεια Cosmonautes 54% και ο Μελανσόν διπλασίασε τις ψήφους του, λαμβάνοντας 20%. Το 2007, η Σεγκολέν Ρουαγιάλ είχε λάβει εδώ 47%, και στον δεύτερο γύρο 71%. Η Αριστερά αύξησε έτσι τη δύναμή της. Όσο για τη Μαρίν Λεπέν, έλαβε 9%, όπως και ο Σαρκοζί. Η απογοήτευση από τον τελευταίο είναι προφανής.
Αλλά η πραγματική εικόνα βέβαια για τη Μαρίν Λεπέν δεν είναι αυτή, είναι το 19% που λαμβάνει σε εθνικό επίπεδο. Η πρόεδρος του Εθνικού Μετώπου κατόρθωσε να εκδημοκρατίσει την ξενοφοβία, λέει στη «Libération» ο κοινωνιολόγος Σιλβέν Κρεπόν.
«Έπεισε ότι το κόμμα της είναι αντισυστημικό και ταυτόχρονα ότι δεν είναι πλέον εμπρηστικό. Κι αυτό, παρόλο που τις τελευταίες ημέρες επανήλθε στα κλασικά συνθήματα της Ακροδεξιάς, όπως η ασφάλεια και ο φόβος του μετανάστη. Έπαιξε έτσι σε δύο ταμπλό. Και κέρδισε το στοίχημά της».
Εκτός από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του Εθνικού Μετώπου, ψήφισαν τη Λεπέν πολλοί απογοητευμένοι από τον Σαρκοζί, καθώς και αρκετοί που το 2007 είχαν απόσχει, αλλά και πολλοί νέοι.
Οι δημοσκοπήσεις είχαν δείξει ότι το 25% των νέων είχε πρόθεση να ψηφίσει το Εθνικό Μέτωπο.
«Δεν είναι περίεργο» επισημαίνει ο Κρεπόν. «Πρόκειται για μια γενιά που φτάνει στην αγορά εργασίας εν μέσω οικονομικής κρίσης, που είναι απογοητευμένη από την πολιτική και δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τον πολύ τεχνοκρατικό λόγο των δύο βασικών υποψηφίων. Δεδομένου ότι είναι και πολύ απαισιόδοξοι, παρασύρονται εύκολα από κάποιον που τους λέει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους Γάλλους» προσθέτει.
Σε ό,τι αφορά στους μετανάστες, η Λεπέν εμπνεύστηκε από τους λαϊκιστές της Ελβετίας και της Ολλανδίας, που δεν έχουν ρίζες στην Ακροδεξιά και υπερασπίζονται τις φιλελεύθερες αξίες, όπως τα δικαιώματα των γυναικών ή των ομοφυλοφίλων.
Το να λέει «αντιτίθεμαι στους ξένους στο όνομα των δημοκρατικών αξιών» αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματικό. Όσο για τον δεύτερο γύρο, ο Σιλβέν Κρεπόν πιστεύει ότι οι μισοί από τους ψηφοφόρους της θα απόσχουν και από τους υπόλοιπους οι περισσότεροι θα ψηφίσουν τον Σαρκοζί και μερικοί τον Ολάντ. Θα είναι δηλαδή μια σαφής ψήφος διαμαρτυρίας.