Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο που βρίσκεται στην ελάσσονα πύελο κάτω από την ηβική σύμφυση και η λειτουργία της είναι να αποθηκεύει τα ούρα για κάποιες ώρες έως ότου αποβληθούν δια μέσου της ουρήθρας. Αποτελείται από τρεις χιτώνες, το βλεννογόνο το μυϊκό και τον ορογόνο το δε επιθήλιο που καλύπτει το βλεννογόνο λέγεται μεταβατικό.
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο του ουροποιητικού και ευθύνεται για 2.6% των θανάτων από καρκίνο στους άνδρες και το 1.4% στις γυναίκες.
Είναι πιο συχνός στους άνδρες και η σχέση ανδρών/ γυναικών είναι 3:1 αν και τα τελευταία χρόνια η σχέση αυτή τείνει να μειωθεί λόγω ότι ο αριθμός των γυναικών που καπνίζουν έχουν αυξηθει κατακόρυφα.
Είναι συχνός κυρίως στις μεγάλες ηλικίες ενώ είναι σπάνιος στα παιδιά
Παρά το γεγονός ότι το αίτιο δεν είναι γνωστό σήμερα πολλοί παράγοντες ενοχοποιούνται για την πρόκληση της νόσου.
Ο πρώτος και κυριότερος παράγοντας πού θεωρείται ως κύρια αιτία είναι το κάπνισμα. Τα καρκινογόνα συστατικά του καπνού που εισπνέει ο καπνιστής αποβάλλονται με τα ούρα και έτσι δρουν στο βλεννογόνο της κύστεως δεδομένου ότι τα ούρα παραμένουν για αρκετό χρόνο στη κύστη μέχρι να αποβληθούν.
Από τις υπάρχουσες μελέτες φαίνεται πως οι καπνιστές έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο της κύστεως από τούς μη καπνιστές.
Ο δεύτερος συχνός αιτιολογικός παράγων είναι η έκθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα σε διάφορα επαγγελματικά αίτια (χρώματα, αρωματικές αμίνες ανιλίνες). ‘Aλλοι παράγοντες όπως η χρήση συνθετικών γλυκαντικών, η χρόνια λήψη αναλγητικών, η ακτινοθεραπεία της πυέλου, οι χρόνιες φλεγμονές έχουν ενοχοποιηθεί χωρίς να μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι είναι και το αίτιο.
Σήμερα ο καρκίνος της κύστεως χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
Επιφανειακός, είναι ο καρκίνος που εντοπίζεται στον βλεννογόνο.
Διηθητικός, ο καρκίνος εισχωρεί στο μυϊκό τοίχωμα και μπορεί να επεκταθεί και έξω από αυτό.
Το κυριότερο σύμπτωμα της νόσου είναι η αιματουρία. Έχει τρία χαρακτηριστικά:
Είναι ολική δηλαδή όλα τα ούρα είναι κόκκινα.
Είναι ανώδυνος δηλαδή ο ασθενής δεν πονάει.
Είναι διαλείπουσα δηλαδή μπορεί να υπάρχει αίμα σε μία ούρηση και εν συνεχεία τα ούρα να είναι καθαρά για ημέρες η και πιο μεγάλο διάστημα
Αυτό είναι δυστυχώς μειονέκτημα γιατί ο ασθενής επαναπαύεται ενώ η νόσος προχωρεί.
Σπάνια ασθενής με καρκίνο της κύστεως δεν έχει αιματουρία. ‘Aλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η συχνουρία που δεν οφείλεται σε λοίμωξη, ο πόνος που μπορεί να οφείλεται σε απόφραξη από πήγματα η σε διήθηση στα προχωρημένα στάδια της νόσου, καθώς και συμπτώματα από μεταστάσεις και τα οποία είναι ανάλογα του οργάνου στο οποίο εντοπίζεται η μετάσταση.
Η αιματουρία λοιπόν είναι το κύριο σύμπτωμα χωρίς να σημαίνει πώς κάθε αιματουρία είναι και καρκίνος αλλά κάθε αιματουρία χρειάζεται έλεγχο ακόμη και όταν εμφανίζεται για μία φορά.
Διάγνωση
Οι απαραίτητες εξετασεις ώστε να γίνει η δίαγνωση είναι η κυτταρολογική ούρων το υπερηχογράφημα,η ενδοφλέβια πυελογραφία και η κυστεοσκόπηση κατά την οποία η εισάγεται στην κύστη ειδικό εργαλείο και έτσι μπορούμε να δούμε αν υπάρχει όγκος, ένας ή περισσότεροι, που και τι μέγεθος έχουν .
Αυτό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια της αξονικής τομογραφίας, και του σπινθηρογραφήματος των οστών.
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το είδος του καρκίνου αν δηλαδή πρόκειται για επιφανειακό η διηθητικό.
Θεραπεία επιφανειακού καρκίνου:
Ο επιφανειακός καρκίνος της ουροδόχου κύστεως αποτελεί την πιο συχνή μορφή εμφάνισης του καρκίνου σε ποσοστό 75-85%. Ενώ η θεραπεία είναι εύκολη , η διουρηθρική εκτομή του όγκου, σημαντικό πρόβλημα που αυξάνει την νοσηρότητα είναι οι συχνές υποτροπές του όγκου, η επανεμφάνιση του καρκίνου. Για το λόγο αυτό οι ασθενείς συνηθως υποβάλονται και σε συμπληρωματικές θεραπείες με ενδοκυστικές εγχύσεις χημειοθεραπευτικών και ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων οι οποίες ελαττώνουν σημαντικά το ποσοστό υποτροπής αλλά και το ποσοστό εξέλιξης του νοσήματος σε διηθητικό, ποσοστό που φτάνει στο 46%.
Ο ασθενής υποβάλλεται σε συνεχή τακτικο έλεγχο με κυστεοσκόπησεις.
Περίπου το 60-80% των ασθενών με επιφανειακό όγκου υποτροπιάζει και ένα 10-15% των επιφανειακών όγκων θα μεταπέσει σε διηθητικό.
Ο διηθητικός καρκίνος της ουροδοχου κύστεως πρόκειται για ένα επιθετικό καρκίνο και χρειάζεται άμεση και ριζική θεραπεία. Σήμερα τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται με τη χειρουργική θεραπεία, κατά την οποία αφαιρείται η ουρ.κύστη με τον προστάτη και τις σπερματοδόχες κύστες (ριζική κυστεοπροστατεκτομη)
Τα αποτελέσματα είναι καλά εφόσον η επέμβαση γίνει στα αρχικά στάδια. Σε προχωρημένα στάδια, ή σε περιπτώσεις που ο ασθενής αρνείται την εγχείρηση ή δεν μπορεί να χειρουργηθεί για άλλους λόγους ( μεγάλη ηλικία, ύπαρξη νόσων που απαγορεύουν την επέμβαση) μπορεί να υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία με λιγότερο καλά αποτελέσματα.
medicaltime.gr/ Ειρήνη Πεδιαδίτη, Χειρουργός Ουρολόγος