Ο Νίκος Μαμαγκάκης γεννήθηκε το 1929 στο Ρέθυμνο. Καταγόταν από οικογένεια λαϊκών μουσικών (μεταξύ των οποίων και ο «θρυλικός» λυράρης Ανδρέας Ροδινός).
Σπούδασε αρχικά στη Φιλαρμονική Ρεθύμνου (από 10 ετών) και στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα (1947-1953) με καθηγητές στα θεωρητικά τους Μ. Κουτούγκο, Α. Ευαγγελάτο, Μ. Βάρβογλη και Επ. Φασιανό. Επέστρεψε στο Ρέθυμνο και ανέλαβε τη διεύθυνση του Ωδείου και της Φιλαρμονικής της πόλης. Το 1957 συνέχισε με γερμανική υποτροφία στην Ανωτάτη Μουσική Σχολή στο Μόναχο με τους Ορφ και Γκέντσμερ. Το 1961 και 1962 σπούδασε και ηλεκτρονική μουσική με τον J.A, Riedl. Το 1962 πήρε το Β\’ βραβείο του μουσικού διαγωνισμού \”Μάνος Χατζιδάκις\” του ΑΤΙ, με τον \”Μονόλογο\” για σόλο τσέλο (ερμηνευτής ο Σωτήρης Ταχιάτης). Το 1964 πήρε το βραβείο μουσικής του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσ/νίκης για τη μουσική του στην ταινία «Μονεμβασιά» του Γιώργου Σαρρή. Επίσης, το 1968, πήρε το βραβείο των κριτικών του Φεστιβάλ Θεσ/νίκης για τη μουσική του στην ταινία Παρένθεση» του Τ. Κανελλόπουλου. Μετά από παραμονή 8 ετών στην Ευρώπη, επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα το 1965.
Στη δεκαετία του 1970 έγραψε μουσική για τον κινηματογράφο (πάνω από 40 έργα) και τραγούδια (θυμίζουμε ορισμένα από τον Κύκλο \”11 λαίκά τραγούδια του Γιάννη Ρίτσου\”: \”Χρόνια σε περίμενα\”, \”Ο τρύγος\”, \”Χωρισμός\”, \”Νυχτοπεντοζάλης\”, \”Χειμωνιάτικη βραδιά\”, \”Άιντε και ντε\”, κ.λπ.).
Tραγούδια ο Μαμαγκάκης έγραφε ήδη από το 1957 (ίσως και νωρίτερα), αλλά πρωτοκυκλοφόρησαν το 1961. Σ\’ αυτά περιλαμβάνεται ο πασίγνωστος \”Μιχαλιός\” (του Καρυωτάκη) καθώς και άλλα τραγούδια σε στίχους παλιότερων ποιητών, όπως: \”Ω, χαμηλώστε αυτό το φως\” και \”Ω, μη με βλέπετε που κλαίω\” (της Πολυδούρη), \”Αλαργινό καράβι\” (του Καρυωτάκη), \”Θα σε περιμένω\” (του Κ. Χατζόπουλου), κ.λπ. Στη δεκαετία του 1960 (και στη συνέχεια) έγραψε αρκετά δημοφιλή τραγούδια (συνήθως για τις ανάγκες κινηματογραφικών ταινιών). Αναφέρουμε μερικά: \”Τα πέτρινα λουλούδια της θάλασσας\”, \”Η Ανθή\”, \”Εφτά ψαράδες\”, \”Σ\’ αγαπώ, σ\’ αγαπώ\”, «Όχι μαζί», \”Σκληρό μου αγόρι\”, \”Ο Σαλονικιός\”, κ.λπ. Τότε επίσης έγραψε και Κύκλους τραγουδιών (που αργότερα τους μετέτρεψε σε Καντάτες και σε άλλες φωνητικές μορφές: \”Μπολιβάρ\”, \”Ερωτόκριτος\”, \”Ερωφίλη\”, κ.λπ.).
Το 1982 κυκλοφόρησε τον δίσκο με λαϊκά τραγούδια του σε στίχους Γιώργου Ιωάννου «Κέντρο Διερχομένων», που αποτελεί τον πρώτο δίσκο της Ελευθερίας Αρβανιτάκη (μετέχουν και οι Δημ. Ψαριανός, Δημ. Κοντογιάννης). Θυμίζουμε ορισμένα τραγούδια αυτού του δίσκου (όσα δεν αναφέρονται σε άλλα σημεία του λήμματος): «Κλειστά παράθυρα», «Η Ομόνοια», «Το νιώθω τώρα», «Το γράμμα», «Λαϊκά ξενοδοχεία», «Δεν ξέρω πια», «Μείνε κοντά μου», «Τατουάζ». Στη δεκαετία του 1980 έγραψε κυρίως 2 όπερες και τη δεκαετία του 1990, 9 κοντσέρτα για διάφορα όργανα και ορχήστρα.
rethemnos/rethnea.gr