Δυστυχώς, στις μέρες των μνημονίων οι αλλαγές κινούνται όλες προς την ίδια κατεύθυνση, τη βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή, με στόχο πλέον την εξοικονόμηση χρημάτων. Έτσι, καταργούνται ειδικότητες εκπαιδευτικών και απολύονται καθηγητές, αυξάνεται αντί να μειώνεται ο αριθμός των μαθητών στις τάξεις, συγχωνεύονται τμήματα, κλείνουν σχολεία και μειώνονται οι διαθέσιμοι πόροι για τις λειτουργικές ανάγκες τους. Η επιστροφή στο παρελθόν, όταν στριμώχνονταν πάνω από σαράντα μαθητές σε κάθε αίθουσα «διδασκαλίας», φέρνοντας ξύλα για το μαγκάλι της τάξης και ψωμοτύρι ως ανταμοιβή για τον δάσκαλο, δε μοιάζει και τόσο μακρινή.
Για όλους εμάς τους γονείς βαθμιαία γίνεται ζητούμενο όχι να σπουδάσουμε τα παιδιά μας, μα να βρούμε τρόπους να ζήσουμε τις οικογένειές μας, καθώς η ανεργία και η φτωχοποίηση συνιστούν τη νέα καθημερινή μας πραγματικότητα. Ωστόσο, αφού η Παιδεία είναι το μέλλον του τόπου, η προτεραιότητά μας θα έπρεπε να είναι αυτή. Συνεπώς οφείλουμε να μην επιτρέψουμε να καταργηθούν γνωστικά αντικείμενα (ιδίως τεχνικές ειδικότητες), οδηγώντας πρόωρα τους μαθητές στην αγορά εργασίας ως ανειδίκευτο προσωπικό, να μην απολυθούν εκπαιδευτικοί, να μην κλείσουν σχολεία. Ακόμα περισσότερο, επιβάλλεται να αναζητήσουμε λύσεις σε προβλήματα που συχνά χρονίζουν, οι οποίες μάλιστα μερικές φορές είναι ανέξοδες.
Το μεγαλύτερο ίσως τέτοιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στα Χανιά είναι αυτό της σχολικής στέγης. Ειδικά μετά την ολοκλήρωση σχεδόν του κτιρίου στον Κουμπελή έχει ανοίξει μια μεγάλη σχετική συζήτηση. Ως γονείς και μέλη του Δ.Σ. της Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Χανίων είμαστε περήφανοι που συμβάλαμε στην ανάδειξη του ζητήματος, ξεκινώντας σειρά συζητήσεων κι επαφών με τα μέλη της σχολικής κοινότητας για την εξεύρεση της καλύτερης δυνατής λύσης.
Ας δούμε όμως πρώτα σύντομα τις παραμέτρους του θέματος. Από το σύνολο των κτιριακών προβλημάτων στα Χανιά ξεχωρίζουν κάποια. Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση η στέγαση ορισμένων νηπιαγωγείων, ακόμα και μέσα στην πόλη, σε ακατάλληλα κτίρια. (Όπως χαρακτηριστικά συχνά αναφέρει ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης κ. Ποντικάκης: σε αυτά που δε νοικιάζονται για άλλες χρήσεις.)
Επίσης, η εκρηκτική κατάσταση στο Ακρωτήρι και τη Νέα Κυδωνία, με τα Δημοτικά στα Χωραφάκια και τον Γαλατά να ξεχωρίζουν. (Στον τελευταίο έχουν στοιβαχτεί επτά κοντέινερ στην αυλή, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες 550 μαθητών!) Στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση τα πράγματα μοιάζουν χειρότερα. Τα 3ο-4ο Γυμνάσια λειτουργούν ακόμα σε διπλοβάρδια, αποτελώντας μοναδικό παράδειγμα στην Κρήτη!
Στο Γυμνάσιο Κουνουπιδιανών 386 (και την επόμενη χρονιά 410) μαθητές προσπαθούν να χωρέσουν σε εγκαταστάσεις για 275 παιδιά (ούτε στις φυλακές τέτοιος συνωστισμός). Το Μουσικό Σχολείο περιφέρεται εδώ και χρόνια, αναζητώντας μόνιμη αξιοπρεπή στέγη.
Προκάτ αίθουσες τοποθετούνται «προσωρινά» για χρόνια παντού, μειώνοντας τον αναγκαίο ελεύθερο χώρο, ενώ πρώην τουαλέτες (!), αποθήκες, μπαλκόνια (!), διάδρομοι και κυλικεία (!) χρησιμοποιούνται ως αίθουσες διδασκαλίας κι εργαστήρια.
Όλα αυτά όσοι επί χρόνια διαχειρίζονται τις τύχες μας προσπαθούν επιμελώς να τα «κρύψουν κάτω από το χαλί», αποσιωπώντας τις ευθύνες τους και κατηγορώντας τους γονείς που τις αναδεικνύουμε για προσωπική εμπάθεια, πολιτική σκοπιμότητα, ή γενικά υστεροβουλία. Ταυτόχρονα αλληλοκαταγγέλλονται, είτε επειδή ορισμένοι δεν εκτίμησαν σωστά τη ραγδαία πληθυσμιακή ανάπτυξη κάποιων περιοχών, είτε επειδή άλλοι δεν αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες επίλυσης των προβλημάτων.
Ωστόσο, η χανιώτικη κοινωνία δικαιούται να γνωρίζει πως:
α) αντίθετα με ότι συνέβη στο γειτονικό Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, στα Χανιά μόνο το κτίριο στον Κουμπελή εντάχθηκε σε ΕΣΠΑ,
β) η καθαρά πολιτική επιλογή για ανέγερση τεσσάρων σχολείων (4ου Γυμνασίου Χανίων, 2ου Γυμνασίου Ακρωτηρίου, 2ου Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας και 2ου Δημοτικού Νέας Κυδωνίας) μέσω ΣΔΙΤ (συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) ήταν λανθασμένη, αφού τα έργα με ΣΔΙΤ δεν προχωρούν πουθενά για οικονομικούς λόγους,
γ) πέντε σχολεία ιδρυμένα μεν στα χαρτιά αλλά ταυτόχρονα απόλυτα αναγκαία καταργήθηκαν, επειδή δεν κατασκευάστηκαν ποτέ (9ο Γυμνάσιο Χανίων, 2ο Γυμνάσιο Ακρωτηρίου, 2ο Γυμνάσιο Νέας Κυδωνίας, Γυμνάσιο και Γενικό Λύκειο Θερίσου),
δ) προτιμήθηκε να δοθούν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για το γήπεδο στα Περβόλια, παρά για τη σχολική στέγη,
ε) προωθήθηκε η λύση του ΙΚΑ για το Μουσικό Σχολείο, με βάση υποτίθεται γνωμοδοτήσεις επιτροπών, ενώ ήταν κοινό μυστικό πως το κτίριο θα αντιμετώπιζε πρόβλημα καταλληλότητας και στ) έχουν οι ίδιοι μάθει να λειτουργούν ευκαιριακά, χωρίς προγραμματισμό και οργάνωση και κυρίως χωρίς να αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν και να διδάσκονται από τα λάθη τους.
Το αποτέλεσμα είναι βέβαια να μη βρίσκονται λύσεις στα προβλήματα και να αναζητούνται εξιλαστήρια θύματα. Στη λογική αυτή κάποιες φορές μπαίνουν και ομάδες ανθρώπων, για παράδειγμα Σύλλογοι Διδασκόντων ή Σύλλογοι Γονέων, οι οποίοι κατηγορούν άλλους Συλλόγους Γονέων ή την Ένωση, επειδή διατυπώνουμε ιδέες για να βγούμε από τα αδιέξοδα. Επιτέλους οφείλουμε να καταλάβουμε ότι η πρόταση μετακίνησης του 7ου Γυμνασίου στον Κουμπελή (σε απόσταση περίπου 1100 μ.), που συνοδεύεται από το αίτημα για ίδρυση του 5ου Λυκείου στο ΣΟΔΥ, η άρνηση τοποθέτησης προκάτ στην αυλή των 3ου-4ου Γυμνασίων, ή άλλες σκέψεις που εκφράζονται για τον μαθητικό πληθυσμό του Γυμνασίου Κουνουπιδιανών και των Λυκείων του Ακρωτηρίου, δεν έχουν στόχο να πλήξουν τους εκπαιδευτικούς, δημιουργώντας προβλήματα για τις οργανικές τους θέσεις, ούτε να δυσκολέψουν δημοτική αρχή και υπηρεσίες.
Ζώντας το πρόβλημα της σχολικής στέγης κάνουμε προτάσεις, όπως άλλωστε οφείλουν να κάνουν και οι υπόλοιποι φορείς που σχετίζονται με την εκπαίδευση, καθώς αγωνιούμε για το μέλλον των παιδιών μας κι επιθυμούμε να τα βλέπουμε να διδάσκονται σε αξιοπρεπή σχολεία, από εκπαιδευτικούς οι οποίοι δεν εθελοτυφλούν διαιωνίζοντας τα προβλήματα ή αδιαφορούν για όσα γίνονται δίπλα τους, αλλά μάχονται για το σχολείο που αξίζουν οι ίδιοι και οι μαθητές τους. Όσο αφορά στην παραφιλολογία περί πιέσεων γονέων για λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων, ουδόλως ευσταθεί και μόνο προβλήματα στη σχολική κοινότητα μπορεί να δημιουργήσει. Σε κάθε περίπτωση οι αποφάσεις για τη χρήση των σχολικών κτιρίων είναι των αρμοδίων, οι οποίοι κι έχουν την ευθύνη των επιλογών τους.
Απαιτείται λοιπόν από όλους μας καθαρή σκέψη, καλή διάθεση και πνεύμα συνεργασίας, ώστε να βρούμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις προκειμένου να αποτρέψουμε την περαιτέρω υποβάθμιση της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Επίσης, οι υπεύθυνοι καλούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους και σε συνεχή διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, να καταλήξουν σε τεκμηριωμένες προτάσεις που θα ικανοποιούν τις ανάγκες, χωρίς να διστάσουν να προβούν αν χρειαστεί σε τομές, όπως η ανακατανομή του μαθητικού πληθυσμού στα σχολεία. Θα πρέπει βέβαια πρώτα να προσδιοριστούν οι πραγματικές ανάγκες και οι προτεραιότητες μετά από μελέτη των δεδομένων, ώστε να αποφευχθούν νέες αποσπασματικές λύσεις. Τέλος, χρειάζεται να θυμόμαστε πάντα πως μόνο αν διεκδικούμε με σθένος το δίκιο μας, κρατάμε άσβεστη την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Σοφία Μαλανδράκη – Πρόεδρος Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων Δ.Χανίων
Θέμις Σταθάκη – Γραμματέας Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων Δ.Χανίων