\”Ήταν μια ενστικτώδης αντίδραση για να προστατευτούν οι εναπομείναντες πόροι. Εν τέλει, η κοινωνία τους απέκτησε πολεμικό χαρακτήρα\”, λέει ο Τζέιμς Γκοφ, γεωλόγος τσουνάμι σε πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
Το πρώτο τσουνάμι που έπληξε τους Μαορί προκλήθηκε από ένα σεισμό στα μέσα του 15ου αιώνα. Σύντομα, ακολούθησε άλλο ένα τεράστιο κύμα που δημιουργήθηκε από το ξύπνημα του ηφαιστείου Κουβάε.
Ο σεισμός και το καταστροφικό τσουνάμι του 2004 στην Ινδονησία, που κόστισαν 280.000 ζωές, έφεραν τους κινδύνους των τεράστιων κυμάτων στο επίκεντρο της προσοχής. Καθώς οι ειδικοί μελετούν τα τσουνάμι του παρελθόντος για να κατανοήσουν αυτά της εποχής μας, βλέπουν ότι υπάρχει μια σύνδεση των καταστροφικών αυτών κυμάτων με κοινωνικές αλλαγές στην ανθρώπινη ιστορία.
Ευάλωτα νησιά
Ωστόσο, τα νησιά είναι πολύ πιο ευάλωτα στα τσουνάμι από τους παράλιους οικισμούς.
\”Το νησί αποκόπτεται τελείως από τον έξω κόσμο\”, λέει ο Ούρι Τεν Μπρινκ, γεωλόγος από τη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ. \”Το νησί χρειάζεται και περισσότερο χρονικό διάστημα να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση\”. Μιας και ένα νησί είναι εκτεθειμένο από όλες του τις πλευρές, είναι πιο πιθανό να χτυπηθεί από ένα τεράστιο κύμα. Οι οικισμοί του είναι σχεδόν πάντα παράλιοι, τα τρόφιμα προέρχονται είτε από θαλασσινές πηγές, οι οποίες καταστρέφονται από το τσουνάμι, είτε από καλλιέργειες, οι οποίες αχρηστεύονται από το αλμυρό νερό. Οι βάρκες διαλύονται, με το εμπόριο και την επικοινωνία να σταματούν ως συνέπεια.
Τα νησιά του Ειρηνικού ωκεανού είναι ακόμα πιο ευάλωτα. Το 85% των τσουνάμι χτυπά στον Ειρηνικό, εξ αιτίας των τεκτονικών του πλακών και των πανίσχυρων ηφαιστείων της περιοχής.
Πολυνησία και τσουνάμι
Παρόμοιες επιπτώσεις στην πολυνησιακή κοινωνία είχαν δύο τσουνάμι στον 15ο αιώνα. Οι Πολυνήσιοι, αφότου έφυγαν από τη νήσο Σαμόα μεταξύ του 1025 και του 1120 μ.Χ., εξαπλώθηκαν στον Ειρηνικό ωκεανό, ανακαλύπτοντας και αποικίζοντας 500 νησιά. Μετά από τα τσουνάμι, η κοινωνία τους εμφάνισε στοιχεία απομονωτισμού και πολεμικής συμπεριφοράς. «Αναγκάζεσαι να ζήσεις με αυτά που έχει το νησί σου να προσφέρει, και αυτό προκαλεί πολέμους και μεγάλες αλλαγές στον τρόπο ζωής\”.
Τα τσουνάμι στον Ινδικό ωκεανό
Η ανάκαμψη ξεκίνησε έναν ολόκληρο αιώνα μετά – χρονικό διάστημα που δείχνει πόσο μεγάλη ήταν η καταστροφή.
Επαναλαμβάνοντας το παρελθόν
Μελετώντας τα τσουνάμι που συνέβησαν στο παρελθόν, καθώς και τις αιτίες που τα προκάλεσαν, οι επιστήμονες προσπαθούν να μειώσουν τις καταστροφικές συνέπειες και το κόστος σε ανθρώπινες ζωές που θα προκληθούν από μελλοντικά κύματα. Το ερώτημα είναι αν η μεγαλύτερη γνώση σχετικά με τα πεδία δράσης και τη συχνότητα των τσουνάμι θα αλλάξει τη σύγχρονη και τη μελλοντική λήψη αποφάσεων.
\”Τα πιο πρόσφατα τσουνάμι μας έδειξαν ότι δε μαθαίνουμε καλά το μάθημά μας, και οι άνθρωποι εξακολουθούν και μένουν σε εξαιρετικά ευάλωτες περιοχές\”, υποστηρίζουν.
news.gr