Σοβαρούς κινδύνους για το μέλλον των ευρωπαϊκών καλλιεργειών δημιουργεί το έλλειμμα στο…ισοζύγιο μελισσών οι οποίες φαίνετια ότι δεν επαρκούν για την εποικoνίαση των αγροκτημάτων.
Μελέτη του βρετανικού πανεπιστημίου του Ρέντινγκ εκτιμά ότι από την Ευρώπη \”λείπουν\” αυτή τη στιγμή τουλάχιστον 7 δισ. μέλισσες και επισημαίνει ότι το πρόβλημα είναι εντονότερο στη Βόρεια Ευρώπη όπου υπάρχουν και εκτενέστερες καλλιέργειες βιοκαυσίμων οι οποίοι απαιτούν και μεγαλύτερο αριθμό μελισσών.
Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου Ρέντινγκ της Βρετανίας από την Ευρώπη λείπουν 13,4 εκατ. αποικίες µελισσών.
Αντίθετα, η Ελλάδα και οι μεσογειακές χώρες δε φαίνεται να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερο πρόβλημα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, από το 2005 έως και το 2010 οι αποικίες των µελισσών αυξήθηκαν κατά 7% σε 41 χώρες. Παράλληλα, στο ίδιο διάστηµα οι καλλιέργειες βιοκαυσίµων αυξήθηκαν κατά προσέγγιση σε ποσοστό 30%. Η ραγδαία αυτή ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών (όπως η ελαιοκράµβη) οι οποίες είναι απαιτητικές σε έντοµα για επικονίαση, έχει σαν αποτέλεσµα να µην επαρκεί ο αριθµός των µελισσών για τις συµβατικές καλλιέργειες. Σε αυτό το συµπέρασµα καταλήγει η µελέτη του βρετανικού πανεπιστηµίου του Ρέντινγκ που δηµοσιεύτηκε στην επιστηµονική επιθεώρηση PLoS One.
«Η καλλιέργεια ελαιοκράµβης έχει αυξηθεί σηµαντικά σε πολλές χώρες», δήλωσε ο ∆ρ. Τοµ Μπριζ, επικεφαλής της ομάδας που διεξήγαγε τη µελέτη. ∆ιαχρονικά αυξάνεται το έλλειµµα στο «ισοζύγιο των µελισσών» (διαφορά προσφοράς- ζήτησης) µε αποτέλεσµα σήµερα από την Ευρώπη να λείπουν 13,4 εκατ. αποικίες µελισσών ή περίπου 7 δισ. µέλισσες, σύµφωνα µε τον ∆ρ. Μπριζ.
Ως εκ τούτου το έλλειµµα καλούνται να αναπληρώσουν άγριοι επικονιαστές, όπως οι άγριες ή οι µοναχικές µέλισσες. «Αντιµετωπίζουµε µια τεράστια καταστροφή κατά τα επόµενα χρόνια εάν δεν δράσουµε τώρα. Οι άγριοι επικονιαστές χρειάζονται µεγαλύτερη προστασία. Αυτοί είναι οι αφανείς ήρωες της υπαίθρου, λειτουργώντας σαν ένας κρίσιµος κρίκος στην αλυσίδα των τροφίµων για τον άνθρωπο», πρόσθεσε ο καθηγητής Σίµον Ποτς, από το πανεπιστήµιου του Ρέντινγκ που συνυπογράφει τη µελέτη.
Στο «κόκκικο» η Βόρεια Ευρώπη
Όπως προέκυψε από τη µελέτη, το πρόβληµα, είναι εντονότερο στη Βρετανία, τη Φιλανδία και τις Βαλτικές χώρες, καθώς η προσφορά µελισσών καλύπτει κάτω από το 25% της ζήτησης.
Αντιθέτως, η Ελλάδα, δεν ανήκει στην κατηγορία των προβληµατικών χωρών, καθώς η προσφορά των µελισσών να καλύπτει πάνω από το 90% της σχετικής ζήτησης.
Στην ίδια θετική κατάσταση βρίσκονται η Τουρκία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Νορβηγία κ.α.
Ήδη στην Ευρώπη έχουν ληφθεί ορισµένα µέτρα προστασίας των µελισσών, όπως η προσωρινή αναστολή για 2 χρόνια της χρήσης σκευασµάτων που περιέχουν νεονικοτινοειδή στις εξής 4 καλλιέργειες: καλαµποκιού, ελαιοκράµβης, ηλίανθου και βαµβακιού.
Αξίζει, τέλος να σηµειωθεί ότι στην έρευνα από ελληνικής πλευράς συµµετείχε, η καθηγήτρια Θεοδώρα Πετανίδου του πανεπιστηµίου του Αιγαίου και από κυπριακής, ο Νίκος Σεραφείδης από το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών της Κύπρου.
Περισσότερες καλλιεργούµενες εκτάσεις
Παρά το γεγονός ότι τα εθνικά αποθέµατα των µελισσών υπερδιπλασιάστηκαν σε ∆ανία και Μάλτα, 15 χώρες παρουσίασαν µειώσεις µεταξύ 4% (πχ. Σλοβενία) και 47% (πχ. Ελβετία). Σε δύο χρόνια 45% των ευρωπαϊκών αποθεµάτων µελισσών βρίσκονταν σε Τουρκία, Ουκρανία και Ισπανία.
Η συνολική έκταση των καλλιεργειών που γονιµοποιούνται από τις µέλισσες αυξήθηκε κατά 17% από 231 εκατ. στρέµµατα σε 271 εκατ. στρέµµατα 2,2 φορές περισσότερο από την αύξηση του ποσοστού των αποθεµάτων των µελισσών κατά την ίδια περίοδο.
Οικονοµικές απώλειες
Σύµφωνα µε την έρευνα του πανεπιστηµίου του Ρέντινγκ, οι επικονιαστές προσθέτουν σε αποδόσεις και ποιότητα 44,49 εκατ. εύρω ετησίως σε δύο ποικιλίες βρετανικών µήλων (Gala και Cox) που εξετάστηκαν, εποµένως οι επιπτώσεις της µείωσης του πληθυσµού τους θα είναι πέρα από περιβαλλοντικές και οικονοµικές.
Οι μέλισσες συρρικνώνονται εξαιτίας παρασιτοκτόνου
Το πυρεθρινοοειδές παρασιτοκτόνο που χρησιμοποιείται ευρέως σε καλλιέργειες ευθύνεται για τη συρρίκνωση μελισσών, όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα μελέτης του πανεπιστημίου του Λονδίνου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η έκθεση των εντόμων στο συγκεκριμένο χημικό εμποδίζει την ανάπτυξη των εργατριών μελισσών. Οι ερευνητές του Royal Holloway εκφράζουν την ανησυχία ότι οι μικρότερες μέλισσες θα είναι και λιγότερο αποδοτικές στις «εξορμήσεις» τους για νέκταρ και γύρη, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει την τροφική αλυσίδα. Τα πυρεθροειδή χρησιμοποιούνται συχνά στις ανθοφόρες καλλιέργειες για να αποτρέψουν τις καταστροφές από έντομα.
Η μελέτη ήταν η πρώτη που εξέτασε το πώς επηρεάζουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μελισσών, παρακολουθώντας την ανάπτυξη των αποικιών σε διάστημα τεσσάρων μηνών. Οι ερευνητές εκφράζουν φόβους ότι, λόγω της απαγόρευσης τριών νεονικοτινοειδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χρήση άλλων χημικών, συμπεριλαμβανομένων των πυρεθροειδών, θα αυξηθεί σταδιακά.
agronews.gr