Σε ένα ιστορικό μνημείο της πόλης του Ηρακλείου θα επιχειρήσουν αν αλλάξουν εικόνα την Κυριακή στις 10:30 το πρωί οι Minoistas.
Η παρέμβαση θα γίνει στην Κρήνη Κορώνη Μαγαρά, και όσοι επιθυμούν να λάβουν μέρος θα πρέπει να έχουν μαζί τους: σάρακα, παλάμη, χλοοκοπτικό μηχάνημα, βενζίνη για το χλοοκοπτικό, τσάπα, τσουγκράνα, κλαδευτικό ψαλίδι, σακούλες σκουπιδιών μεγάλες, γάντια πάνινα ή δερμάτινα.
Λίγα λόγια για του Κορώνη το Μαγαρά (Πηγή: ΠΑΤΡΙΣ)
Σώζεται και σήμερα κατηφορικά από το τέρμα της λεωφόρου Ανδρέα Παπανδρέου (πρώην Ακαδημίας). Πρόκειται για ένα τετράγωνο κτίσμα, στεγασμένο με θόλο ανοικτό με καμάρα από τη δυτική πλευρά. Μπροστά από το Μαγαρά περνούσε ένας μουλαρόδρομος που οδηγούσε στο Ηράκλειο από τα γειτονικά χωριά και τις διάφορες περιοχές του Κανλί Καστελίου.
Ο μεγάλος ιστοριοδίφης μας Στέργιος Σπανάκης, στο βιβλίο του \”Η ύδρευση του Ηρακλείου\”, μια έκδοση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τμήμα Ανατολικής Κρήτης), μας ενημερώνει σχετικά:
\”Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα οι καστρόπορτες του Ηρακλείου, του Λαζαρέτο, η Καινούργια Πόρτα και η Χανιώπορτα, έκλειναν ύστερα από τη δύση του ήλιου και άνοιγαν το πρωί. Οι \”στρατολάτες\” που δεν πρόφθαναν να μπουν στην πόλη έμεναν σ\’ αυτά τα καταλύματα όπου διανυκτέρευαν, προστατευμένοι από τη βροχή και το κρύο το χειμώνα.
Γύρω στους τοίχους ήταν κτισμένα πεζούλια, όπου μπορούσαν να καθίσουν και να κοιμηθούν ακόμη, ώσπου να ξημερώσει. Είχαν βρύση με τρεχάμενο νερό για να ποτίζουν τα ζώα των. Παρόμοια κτίσματα είναι και οι γνωστοί \”Κουμπέδες\” στον παλιό δρόμο προς το Ρέθυμνο.
Το νερό του Μαγαρά είναι πηγαίο και έρχεται από πηγή από τη Mezzaluna Moceniga, εξωτερικό οχυρό απέναντι από τον προμαχώνα Βηθλεέμ (Πανάνειο), περίπου στο χώρο των σημερινών δρόμων Θενών και Αρβης. Το νερό αυτό κατά τη Βενετοκρατία το διοχέτευαν με υπόγειο αγωγό στην πόλη.
Ο υδαταγωγός ήταν κτιστός ένα μέτρο πάνω από το έδαφος, περνούσε την τάφρο, ακολουθούσε το τείχος, έμπαινε από τη Χανιώπορτα και συνέχιζε δίπλα στο τείχος στο μεσοπύργιο του Αγ. Πνεύματος μέχρι την πύλη του Αγ. Ανδρέα.
Από την ίδια περιοχή προέρχεται και το νερό, που μετέφερε το 1666 ο Αντώνιο Πρίουλι στην ομώνυμη κρήνη, πίσω από το Μποδοσάκειο, στην κρήνη του \”Δελημάρκου\”, όπως την έλεγαν οι Τούρκοι.
Το υδραγωγείο αυτό χρησιμοποιούνταν ακόμη και τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας, όπως μας πληροφορούν σχετικά πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου:
Το νερό της πηγής του Δερβίς Μαγαρασί χρησιμοποιήθηκε το 1910 για την ύδρευση μέρους των κατοίκων της Κιζίλ Τάμπιας (σημερινής συνοικίας Αγ. Τριάδος). Δια να αποφραχθή και επισκευασθή το υδραγωγείον Δερβίς Μαγαρασί παρά την Χανίων Πόρτα και διοχετευθή το ύδωρ εις την πόλιν απαιτείται δαπάνη εκ δραχ. 1200 και δια να αποφραχθή και καθαρισθή το άλλο υδραγωγείον της εκεί υπαρχούσης βρύσεως απαιτούνται δραχ. 350.
Ο δήμαρχος συνέστησε να γίνει διότι του πρώτου έργου ανακουφίζεται μέγα μέρος των κατοίκων της συνοικίας Κιζίλ Τάμπιας, όπου θα διοχετευθή το ύδωρ περί τας 25 μασούρας, κατά την δήλωσιν του μηχανικού.
Βέβαια ένας από τους άριστους γνώστες για την ύδρευση του Ηρακλείου εκείνη την περίοδο ήταν ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, Αριστείδης Στεργιάδης που υποστήριξε ότι το νερό αυτό λόγω της χημικής συνθέσεώς του είναι ακατάλληλο για πόση και πρέπει να χρησιμεύσει για πότισμα του εδάφους αλλά και των ζώων.