Στον προγραμματισμό και χρηματοδότηση σημαντικών λιμενικών έργων, αναφέρεται το έγγραφο του Λιμενικού Ταμείου Νομού Χανίων, αναφορικά με τις απόψεις του Ταμείου στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την κατάρτιση του Σχεδίου του Περιφερειακού Προγράμματος Κρήτης 2014-2020.
Αναλυτικά στο έγγραφο αναφέρονται τα εξής:
\”Σχετικά με την διαβούλευση του Σχεδίου Π.Ε.Π. Κρήτης 2014-2020 θα θέλαμε να σας επισημάνουμε, όπως αναφέρθηκαν και στο (2) σχετικό έγγραφό μας, τα εξής:
Α. Στο τεύχος «Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής Περιφέρειας Κρήτης για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020» – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013, παράγραφος 2.7 γίνεται αναφορά στις επενδύσεις στα λιμάνια, οι οποίες βελτιώνουν τη δυναμικότητα τους σε κίνηση επιβατών και εμπορευματικών μεταφορών και προτείνεται να προσδιορισθεί ο εξειδικευμένος ρόλος των λιμανιών και να εξασφαλισθούν εκείνες οι συμπληρωματικές υποδομές που θα ενισχύσουν τους δύο ισχυρούς τομείς της οικονομίας (τουρισμός / κρουαζιέρα και αγροτική οικονομία / εξαγωγή νωπών κηπευτικών). Στη συνέχεια, στη παράγραφο 7 του πίνακα στη σελίδα 14 του παραπάνω τεύχους, στις ευκαιρίες της Περιφέρειας Κρήτης αναφέρεται ρητά η «Εξειδίκευση του ρόλου των λιμανιών και η ενίσχυση της περιφερειακής κινητικότητας μέσα από τη βελτίωση της πρόσβασης προς ζώνες που ενισχύουν το τουριστικό προϊόν».
Στο Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης 2014-2020 – Πρόταση Περιφερειακής Πολιτικής της Περιφέρειας Κρήτης (2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ) – ΜΑΙΟΣ 2013, περιλαμβάνονται δράσεις εκσυγχρονισμού αλιευτικών καταφυγίων και λιμένων με ειδικό στόχο την εξυπηρέτηση των επιβατών στα λιμάνια. Ως ενδεικτικές δράσεις αναφέρονται στην παράγραφο Ζ.1.2. «εκσυγχρονισμός λιμένων», η συμπλήρωση υποδομών και η αναβάθμιση λειτουργίας των λιμένων που δεν εντάσσονται στα Κεντρικά Λιμενικά Δίκτυα.
Στο κείμενο όμως της Στρατηγικής του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης 2014-2020, δεν συμπεριλαμβάνονται δράσεις που αφορούν υποδομές λιμένων οι οποίες διευκολύνουν τη διασύνδεση της Κρήτης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Μάλιστα στην παράγραφο Ζ. Θεματικός στόχος 7: «Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των προβλημάτων σε βασικές υποδομές δικτύων», ρητά αναφέρεται ότι «θα επιδιωχθεί η χρηματοδότηση τους από τομεακά προγράμματα και λοιπά χρηματοδοτικά μέσα».
1) Με το αριθ. 273/12-02-2014 έγγραφο μας, σας αποστείλαμε πίνακα στον οποίο περιγράφονται συνοπτικά τρία έργα που αφορούν στο Λιμάνι Σούδας και θα μπορούσαν να προταθούν για ένταξη στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, επισημαίνοντας ότι με την ολοκλήρωση των προτεινόμενων έργων θα υπάρξει η δυνατότητα να γίνει διαχωρισμός των χρήσεων του Λιμένα (ακτοπλοϊκή, κρουαζιερόπλοιων και εμπορευματική), όπως προβλέπεται από το εγκεκριμένο Προγραμματικό Σχέδιο, καθώς και ότι η υλοποίηση τους είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία του Λιμανιού, την εξυπηρέτηση της κρουαζιέρας και την εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας που προβλέπονται από τις Διεθνείς Συμβάσεις.
2) Το Λιμενικό Ταμείο Νομού Χανίων (Λ.Τ.Ν.Χ.) έχει στην περιοχή ευθύνης του όλα τα λιμάνια και λιμενίσκους του Νομού Χανίων (28), πλην του Ενετικού Λιμένα Πόλης Χανίων και των λιμενίσκων Νέας Χώρας και Αγ. Κυριακής Χανίων (τα οποία διαχειρίζεται το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Χανίων). Έτσι, το Λιμενικό Ταμείο Ν. Χανίων μεριμνά για το λιμάνι της Σούδας αλλά και για όλα τα περιφερειακά λιμάνια του Νομού, όπως αυτό του Καβονησίου Κισσάμου, των Σφακίων, της Παλαιόχωρας, της Αγίας Ρουμέλης, της Γαύδου, όπως επίσης και για αρκετούς λιμενίσκους και αλιευτικά καταφύγια.
3) Μέσω λιμανιών αρμοδιότητας του Λ.Τ.Ν.Χ. εξυπηρετούνται 2 επιδοτούμενες ακτοπλοϊκές γραμμές (σύνδεση Γαύδου-Σφακίων, Γαύδου-Παλαιόχωρας και σύνδεση Καβονησίου-Αντικύθηρα-Κύθηρα-Πελοπόννησος), ενώ μέσω του λιμανιού της Σούδας γίνεται αποκλειστικά η ακτοπλοϊκή σύνδεση του Νομού Χανίων με τον Πειραιά.
4) Υπάρχουν λιμάνια που μέσω αυτών γίνεται αποκλειστικά η σύνδεση απομακρυσμένων περιοχών με τον υπόλοιπο Νομό και τη Χώρα. (α) Από το λιμάνι Χώρας Σφακίων και το Λιμάνι Παλαιόχωρας εξασφαλίζεται ο μοναδικός τρόπος σύνδεσης με την ακριτική νήσο Γαύδο. (β) στην Αγία Ρουμέλη καταλήγουν οι χιλιάδες επισκέπτες του φαραγγιού της Σαμαριάς (περίπου 140.000) που μπορούν να επιστρέψουν στα Χανιά μόνο ακτοπλοϊκώς, είτε μέσω Χώρας Σφακίων είτε μέσω Παλαιόχωρας, κλπ., (γ) από το λιμάνι Καβονησίου Κισσάμου διακινούνται προς τη Νήσο Γραμβούσα και το Μπάλο, οι οποίοι είναι από τους κυριότερους τουριστικούς προορισμούς της Κρήτης, αλλά και προς τα Κύθηρα-Πελοπόννησο περίπου 200.000 επιβάτες.
5) Για όλα αυτά τα λιμάνια απαιτείται άμεση αναβάθμιση της λειτουργίας τους και συμπλήρωση των υποδομών τους για την βελτίωση της εξυπηρέτησης των χιλιάδων διακινούμενων επιβατών και εμπορευμάτων, καθώς αποτελούν πυλώνες ανάπτυξης όλου του Νομού Χανίων και της Κρήτης γενικότερα.
6) Το Λ.Τ.Ν.Χ. όμως αδυνατεί να χρηματοδοτήσει από ιδίους πόρους τέτοιου είδους παρεμβάσεις, καθώς το κόστος τους είναι ιδιαίτερα υψηλό και δυσβάσταχτο για το Λ.Τ.Ν.Χ.
7) Επίσης θεωρούμε ότι τα έργα αυτά δεν είναι εφικτό να χρηματοδοτηθούν από τομεακά προγράμματα, καθώς δεν είναι λιμάνια εθνικής σημασίας, πλην του Λιμένα Σούδας που θα μπορούσε να ενταχθεί σε τομεακό πρόγραμμα. Η μοναδική δυνατότητα χρηματοδότησης των περιφερειακών αυτών λιμένων θα μπορούσε να είναι από το Περιφερειακό Πρόγραμμα Κρήτης 2014-2020.
Για όλους τους παραπάνω λόγους παρακαλούμε όπως συμπεριλάβετε στο Περιφερειακό Πρόγραμμα Κρήτης 2014-2020 παρεμβάσεις και έργα σε λιμάνια με επαρκή χρηματοδότηση, όπως αυτές είχαν αρχικά προβλεφθεί στο τεύχος «Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής Περιφέρειας Κρήτης για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020» – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 καθώς και στο Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης 2014-2020 –Πρόταση Περιφερειακής Πολιτικής της Περιφέρειας Κρήτης (2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ)- ΜΑΙΟΣ 2013.
Β. Στην Επενδυτική δραστηριότητα 4γ «4γ) στήριξη της ενεργειακής απόδοσης, της έξυπνης διαχείρισης της ενέργειας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις δημόσιες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων κτηρίων, και στον τομέα της στέγασης» των Αξόνων 2 και 5, που αφορά την δράση «Παρεμβάσεις βελτίωσης ενεργειακής αποδοτικότητας στο δημόσιο φωτισμό», θεωρούμε ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει και το δημόσιο φωτισμό στους χερσαίους χώρους των λιμένων, δεδομένου ότι ο χερσαίος χώρος των λιμένων είναι δημόσιος χώρος. Αυτές οι παρεμβάσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις φωτισμού είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρες. Θα πρέπει λοιπόν στους δικαιούχους να συμπεριληφθούν και οι Φορείς Διαχείρισης Λιμένων.
Ο Πρόεδρος
Λιμενικού Ταμείου Νομού Χανίων
Κωνσταντίνος Μπροκαλάκης
Πολιτικός Μηχανικός, MSc\”