Τάση μείωσης των αυτοκτονιών παρατηρείται στην Ελλάδα το 2014, σύμφωνα με στοιχεία της Κλίμακας.
Το πρώτο οκτάμηνο του 2014 σημειώθηκαν είκοσι λιγότερες αυτοκτονίες σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2013.
Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου της Κλίμακας με αφορμή τη 10η Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας, καταδεικνύουν ότι το πρώτο οκτάμηνο του 2013 οι αυτοκτονίες ήταν 229 (193 άνδρες και 36 γυναίκες), ενώ το ίδιο διάστημα το 2014 οι αυτοκτονίες διαμορφώνονται σε 209 (173 άνδρες και 36 γυναίκες).
«Ξεκάθαρη» χαρακτήρισε την τάση αυτή ο επιστημονικός διευθυντής της Κλίμακας, ψυχίατρος Κυριάκος Κατσαδώρος, συμπληρώνοντας όμως, ότι η οργάνωση δεν είναι στατιστική υπηρεσία. «Πρόκειται για μία καταγραφή που δείχνει μια τάση» είπε ο συμβουλευτικός ψυχολόγος της Κλίμακας, Άρης Βιόλατζης, τονίζοντας: «Πιστεύουμε, ότι όπως φαίνεται δεν έχουμε συνέχεια της αύξησης της αυτοκτονικότητας. Το φαινόμενο έχει κάνει peak και μάλλον κατεβαίνει».
Οι κύριες αιτίες
Ως πρώτη αιτία καταγράφονται και το 2013 και το 2014, τα ψυχολογικά προβλήματα (64 θάνατοι το 2013, 55 θάνατοι το 2014), ενώ ακολουθούν τα οικονομικά προβλήματα (όμως, το 2014, σημειώνεται μείωση των αυτοκτονιών από τη συγκεκριμένη αιτία: 43 το 2013 και 25 το 2014).
Αναφορικά με το επάγγελμα, σε αντίθεση με το 2013 που ήταν υψηλά οι αυτοαπασχολούμενοι, το 2014 είναι σε υψηλά επίπεδα οι συνταξιούχοι, η ομάδα με τα ανώτερα επαγγελματικά στελέχη και επαγγελματίες, και ακολουθούν οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ανειδίκευτοι εργάτες.
Σχετικά με τις περιφέρειες όπου καταγράφονται οι περισσότερες αυτοκτονίες, αύξηση παρουσιάζουν τα Ιόνια Νησιά και η Κεντρική Μακεδονία, ενώ σταθερά υψηλά παραμένει η Κρήτη.
Οι ηλικίες
Αύξηση παρουσιάζει ο αριθμός των αυτοκτονιών στην ομάδα όσων ανήκουν στις ηλικίες 40-44 ετών. Το πρώτο οκτάμηνο του 2013 υπήρξαν 13 αυτοκτονίες στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, ενώ το 2014 υπήρξαν 29. Μείωση καταγράφουν οι αυτοκτονίες στις ηλικίες 30-34 ετών και 50-54 ετών. Πάντως, σταθερά υψηλά, σύμφωνα με τους ειδικούς της Κλίμακας, παραμένουν οι αυτοκτονίες που καταγράφονται στις παραγωγικές ηλικίες, από 30 έως 64 ετών.
Το πρώτο οκτάμηνο του 2014 ήταν περισσότεροι οι έγγαμοι που αυτοκτόνησαν (75 έγγαμοι και 44 άγαμοι) ενώ και το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2013 ήταν 72 έγγαμοι και 38 άγαμοι. Σύμφωνα με τον κ. Κατσαδώρο αυτό δείχνει ότι «σε περιόδους οικονομικής κρίσης δεν ισχύει ότι ο γάμος είναι παράγοντας προστασίας απέναντι στην αυτοκτονία».
Αύξηση των κλήσεων στην 24ωρη γραμμή παρέμβασης
Η 24ωρη γραμμή παρέμβασης της Κλίμακας (1018) για την αυτοκτονία έχει δεχθεί το πρώτο εξάμηνο του 2014 περισσότερες από 6.500 κλήσεις, από τις οποίες οι 3.664 έγιναν από άτομα με πρόβλημα αυτοκτονικότητας.
Πρόκειται για μεγάλη αύξηση σε σχέση με το 2013 καθώς ολόκληρη την περσινή χρονιά οι κλήσεις σχετικά με πρόβλημα αυτοκτονικότητας ήταν περίπου 2.500. Όπως σημείωσαν οι ειδικοί από την Οργάνωση, πρόκειται για «μια πραγματικότητα που μπορεί να αποδοθεί μεταξύ άλλων, στην προβολή της τηλεφωνικής γραμμής 1018».
Πέρυσι, ο κύριος αναφερόμενος λόγος όσων καλούσαν ήταν τα οικονομικά προβλήματα, ενώ φέτος υπερτερούν το πένθος και η κακοποίηση. «Δεν υπονοούμε ότι ξεπεράστηκαν τα οικονομικά προβλήματα. Καταγράφουμε αυτό που αναφέρουν όσοι καλούν» σημείωσε ο κ. Βιόλατζης.
Σύμφωνα με την 1η Παγκόσμια Έκθεση για την Αυτοκτονία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στην Ελλάδα η κάλυψη της καταγραφής των αυτοκτονιών κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, την ώρα που η χώρα έχει υψηλά ποσοστά αδιευκρίνιστων θανάτων.
Επίσης δεν υπάρχει καμία επίσημη καταγραφή των αποπειρών αυτοκτονίας. Όπως καταδεικνύει έρευνα που πραγματοποιεί η Κλίμακα σε μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο της Αθήνας, περίπου το 0,2% των εισαγωγών στα επείγοντα αφορούν απόπειρες αυτοκτονίας. Σύμφωνα με την Κλίμακα, «ανάγοντας το συγκεκριμένο ποσοστό στις περίπου πέντε εκατομμύρια εισαγωγές στα νοσοκομεία προκύπτουν περίπου 10.000 απόπειρες».
Με μια σύγχρονη αποτύπωση των δεικτών αυτοκτονίας σε εθνικό επίπεδο και ανίχνευσης των γεωγραφικών περιοχών όπου οι δείκτες των θανάτων παρουσιάζουν αυξητική τάση, θα μπορούσε, σύμφωνα με την Κλίμακα, να επιτευχθεί μια άμεση εφαρμογή προληπτικών παρεμβάσεων. Παράδειγμα παρέμβασης σε τοπικό επίπεδο αποτελεί η γέφυρα στη Χαλκίδα, όπου η Κλίμακα με τη συνεργασία των τοπικών αρχών και φορέων, τις επόμενες ημέρες, θα τοποθετήσει μια σχετική πινακίδα για την πρόληψη των αυτοκτονιών καθώς και μια τηλεφωνική συσκευή που θα συνδέει άμεσα με το 1018.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, η Διεθνής Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP) καλεί σε ποδηλατοδρομία με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Η πρόκληση είναι να διανυθούν συνολικά από όλες τις χώρες 40.075 χλμ., όσο δηλαδή και η περιφέρεια της Γης.
Το Κέντρο Πρόληψης της Αυτοκτονίας της Κλίμακας, ως εθνικός αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην IASP, πρόκειται να διοργανώσει μια συμβολική ποδηλατοδρομία απόψε στις 8.00 από το σταθμό του ηλεκτρικού στο Θησείο μέχρι το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Έρευνα για τον τρόπο «κάλυψης» των αυτοκτονιών από τα ΜΜΕ
Τα ελληνικά ΜΜΕ δεν τηρούν, στην πλειονότητά τους, τον οδηγό δεοντολογίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που αφορά τη δημοσιογραφική κάλυψη των αυτοκτονιών, βάσει έρευνας για την αποτύπωση και αναπαράσταση της αυτοκτονικής συμπεριφοράς από τα ελληνικά ΜΜΕ κατά το 2013, που παρουσιάστηκε από Έλληνες ερευνητές στο Παγκόσμιο Συνέδριο Κοινωνιολογίας της ISA (International Sociological Association) που διεξήχθη στην Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας.
Μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας είναι τα εξής:
Ποσοστό 66% των ιστοσελίδων περιγράφουν τον τρόπο διάπραξης της αυτοκτονίας, με κύρια μέσα τον πυροβολισμό, την κατάποση κάποιου φαρμάκου, ή τον απαγχονισμό, σε αντίθεση με τον οδηγό του ΠΟΥ, που αποτρέπει τα ΜΜΕ να περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο έγινε.
Ποσοστό 83% των δημοσιευμάτων δεν συμμορφώνονται με την οδηγία του ΠΟΥ να μην προτάσσουν στην επικεφαλίδα με πηχυαίους τίτλους τη λέξη «αυτοκτονία».
Ουδεμία από τις 780 ιστοσελίδες, που μελετήθηκαν και αφορούσαν στην παρουσίαση περιστατικών αυτοκτονίας στην Ελλάδα κατά το έτος 2013, περιείχε τον τηλεφωνικό αριθμό στήριξης προς τους υποψήφιους αυτόχειρες και τους οικείους τους, ενώ υπάρχει επίσημα η γραμμή παρέμβασης 1018 από την «Κλίμακα» και λειτουργεί σε 24ωρη βάση.
Την ελληνική επιστημονική ομάδα, που συμμετείχε στο Συνέδριο απάρτισαν ο κοινωνιολόγος Επικοινωνίας Κώστας Αντ. Πετράκης, καθηγητής εφαρμογών του τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, ο Σάββας Μακρίδης επιστημονικός συνεργάτης του ιδίου τμήματος, η κοινωνιολόγος, με ειδίκευση στη Ψυχολογία των ΜΜΕ, Αθανασία Μωραΐτη και ομάδα τελειόφοιτων του Τμήματος.
in.gr