Η Α’ ΦΑΣΗ , που έχει ήδη ολοκληρωθεί, περιλάμβανε την ενίσχυση του φέροντος οργανισμού του κτιρίου με «μανδύες» οπλισμένου σκυροδέματος. Στη φάση αυτή έγιναν επίσης καθαιρέσεις των υφιστάμενων πλακών, δοκών και υποστυλωμάτων και κατασκευή νέων. Έγινε ακόμη ριζική τροποποίηση της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων του 2ου ορόφου με ημιώροφο 106τ.μ. και προσθήκη επιφάνειας 238 τ.μ. από οπλισμένο σκυρόδεμα. Έτσι τώρα έχουμε ένα κτίριο ασφαλές, αντισεισμικό με δυνατότητα αντοχής ακόμα και σε εξαιρετικά μεγάλες καταπονήσεις.
Στη διάρκεια της Α΄ φάσης επίσης ήρθαν στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα όπως η θεμελίωση και υπολείμματα της Πύλης Βολτόνε στην πρόσοψη του κτιρίου, τμήμα του Αραβοβυζαντινού τείχους καθώς και τμήμα του Ενετικού υδραγωγείου που τροφοδοτούσε με νερό από την περιοχή των Αρχανών την Κρήνη Μοροζίνι. Για όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα ελήφθη μέριμνα από τη μελέτη για δυνατότητα θέασης, αλλά και προσέγγισης από τους επισκέπτες.
Η Β’ ΦΑΣΗ περιλαμβάνει την ολοκλήρωση του κτιρίου με τις αρχιτεκτονικές και ηλεκτρομηχανολογικές παρεμβάσεις που απαιτούνται για ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο (θερμοκρασίες προσαρμοσμένες στις αντίστοιχες χρήσεις), που εξυπηρετεί απολύτως τις ανάγκες λειτουργίας της Βικελαίας βιβλιοθήκης. Η μελέτη που έχει συνταχθεί ακολουθεί τις κατευθύνσεις, τους όρους και τις τεχνικές οδηγίες, όπως ορίζονται από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου, την αρχαιολογία και την αντιπροσωπευτική επιτροπή της Βικελαίας.
Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στον ενεργειακό Σχεδιασμό του κτιρίου όπου εφαρμόζονται στρατηγικές μείωσης θερμικού φορτίου με παρεμβάσεις σε 4 κατευθύνσεις:
α. Τα Συστήματα σκίασης
β. Τη Θερμομόνωση
γ. Το φυσικό φωτισμό
δ. Τον Παθητικό δροσισμό
Τα συστήματα σκίασης διαμορφώνονται ανάλογα με τον προσανατολισμό τους: Στην νότια όψη δημιουργούνται μεγάλες επιφάνειες ανοιγμάτων που προστατεύουν από την ανεπιθύμητη κατά τους ζεστούς μήνες ηλιακή ακτινοβολία, ενώ επιτρέπουν την είσοδο της στον εσωτερικό χώρο τούς κρύους μήνες, για την ενίσχυση του θερμικού φορτίου.
Στην δυτική όψη εξασφαλίζεται η προστασία από την ανεπιθύμητη ηλιακή ακτινοβολία, μέσω κάθετων στοιχείων σκίασης, ελαχιστοποίηση των επιφανειών, πολύ καλή θερμομόνωση και ανάγλυφη διαμόρφωση, για την ταχύτερη ψύξη τους. Στην βόρεια όψη περιορίζονται τα ανοίγματα μόνο στις απαραίτητες για τον σωστό φυσικό φωτισμό επιφάνειες και γίνεται χρήση κατάλληλων θερμομονωτικών υαλοπινάκων.
Η θερμομόνωση του κελύφους εξασφαλίζει τη θερμική απομόνωση από το εξωτερικό περιβάλλον και την εξοικονόμηση ενέργειας για την ψύξη ή τη θέρμανση του κτιρίου.
Ο πολύ καλός φυσικός φωτισμός μέσω του σωστού προσανατολισμού και των μεγάλων ανοιγμάτων, εξασφαλίζει την ελάττωση κατανάλωσης ενέργειας για τον ηλεκτροφωτισμό του κτιρίου, με μείωση του θερμικού φορτίου που παράγεται από τα φωτιστικά σώματα.
Τέλος, ο παθητικός δροσισμός του κτιρίου διασφαλίζεται με τη δημιουργία κατακόρυφων δροσερών ρευμάτων στο εσωτερικό, μέσω της στοάς στο κέντρο του κτιρίου.
Πλέον της ποιοτικής διαφοράς, το ανακαινισμένο κτίριο που θα διατεθεί στη Βικελαία θα έχει διπλάσιο ωφέλιμο χώρο από το σημερινό (από 1436 μ2 σε 2838 μ2).
Επίσης, θα έχει τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές για βιβλιοθήκη, ώστε να αναδεικνύει και να αξιοποιεί πλήρως όλον τον πνευματικό πλούτο που διαθέτει η Βικελαία, καθιστώντας την κόσμημα για το Ηράκλειο και «κιβωτό» πνευματικής κληρονομιάς.
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου Γιάννης Κουράκης μετά την υπογραφή της Β΄ Φάσης του κτιρίου «ΑΧΤΑΡΙΚΑ» δήλωσε:
Δεν σας κρύβω ότι σήμερα αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση γιατί ένα ιστορικό κτίριο της πόλης που χτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’20 και ήταν το δεύτερο κτίριο στην Ελλάδα που είχε κατασκευαστεί από οπλισμένο σκυρόδεμα, μπαίνει στην τελική φάση της ολοκλήρωσης και σε λίγο θα είναι έτοιμο να αποδοθεί στους Ηρακλειώτες και τη Βικελαία, που, επιτέλους, αποκτά τη στέγη της.
Μια στέγη αντάξια του κύρους και του πνευματικού έργου της Βικελαίας Δημοτικής βιβλιοθήκης, ύστερα μάλιστα από περιπέτειες 100 και πλέον ετών από το ξεκίνημα της. Είμαι και νομίζω ότι θα πρέπει να είμαστε όλοι περήφανοι γι\’ αυτό.