Πρέπει να αλλάξουμε γραμμή, να αλλάξουμε πλεύση διαφορετικά η Ελλάδα δεν ζει. Σ’ αυτήν την πραγματικότητα της σημερινής κρίσης οι αξίες πρέπει να πάρουν άλλο νόημα με επανεκτίμηση της ανάπτυξης και ανασύνταξη της Δημοκρατίας. Αν δεν διαχυθεί η εξουσία στην κοινωνία, δεν μπορεί να ανατραπεί το σημερινό αναποτελεσματικό μοντέλο της ανάπτυξης.
Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κώστας Σκανδαλίδης στην πρώτη ημέρα της διημερίδας για την περιφερειακή ανάπτυξη, τα νέα δεδομένα και το καλάθι της Κρήτης που διοργανώνει στα Χανιά και στο ΜΑΙΧ, το ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών το ΙΣΤΑΜΕ και η Περιφέρεια Κρήτης.
Ο κ. Σκανδαλίδης δήλωσε για το «καλάθι της Κρήτης», πως έως το τέλος του 2011 θα είναι έτοιμο το Επιχειρησιακό πρόγραμμα που θα σχεδιαστεί με την εποπτεία του Υπουργείου και τη συνεργασία, της Περιφέρειας Κρήτης και των Δήμων. Ένας οδηγός δράσης που με την διευκόλυνση της χρηματοδότησης και την υποστήριξη των παραγωγών θα γίνει πραγματικότητα. «Χρήματα υπάρχουν» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σκανδαλίδης, ο οποίος ανακοίνωσε ότι στις προθέσεις του Υπουργείου είναι μεταξύ άλλων η αναβάθμιση των γεωργικών σχολών του νησιού που θα λειτουργούν πλέον περιφερειακά, η στήριξη των προσπαθειών έρευνας και η συρρίκνωση των έξι χιλιάδων διακοσίων συνεταιρισμών που υπάρχουν στη χώρα σε 500.
Για την κοινή αγροτική πολιτική και την αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου μίλησε στη συνέχεια ο κ. Ναπολέων Μαραβέλιας, καθηγητής στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.
Η βασική αλλαγή της ΚΑΠ το 2003 είπε ήταν η αποσύνδεση της επιδότησης από το προϊόν με την παράλληλη υποστήριξη του εισοδήματος μέσω του Προγράμματος Ενιαίων Πληρωμών (ΠΕΠ), το οποίο βασιζόταν στην κατοχή γεωργικής γης υπό τον όρο της διατήρησης της σε «καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση». Ακόμα μια σημαντική αρχή που εισήγαγε η μεταρρύθμιση, ανέφερε, είναι η Πολλαπλή Συμμόρφωση που συνδέει την επιδότηση με τη συμμόρφωση του παραγωγού με περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς περιορισμούς στη διαδικασία της παραγωγής.
Επιπρόσθετα , η τελευταία μεταρρύθμιση της ΚΑΠ περιλαμβάνει μια σταδιακή μεταφορά των κονδυλίων από τις άμεσες εισοδηματικές πληρωμές προς το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το περιεχόμενο των προγραμμάτων σχεδιάζεται σε εθνικό επίπεδο, ή ακόμα και τοπικό, και οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να συγχρηματοδοτήσουν περίπου το 50% του κόστους τους. Βασικός στόχος του είναι η ολοκληρωμένη ανάπτυξη της Υπαίθρου.
Για τους Τοπικούς Πόρούς, τα Τοπικά Προϊόντα , τον Τουρισμό και το τρίπτυχο της Κρητικής Ανάπτυξης. Μίλησε ο Ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Γεωργίας & Ανάπτυξης της Υπαίθρου και Μεταφορών & Τουρισμού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Σπύρος Δανέλης.
«Στην ΕΕ, είπε ο κ. Δανέλλης , λειτουργούν τρία συστήματα καταχώρισης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων που διασφαλίζουν την ποιοτική διαφοροποίηση που συνδέεται με μια περιοχή ή τον τρόπο παραγωγής.
Το σύστημα των προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), το σύστημα των προϊόντων Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και εκείνο των Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ).
Το 1/3 σχεδόν της ευρωπαϊκής παραγωγής προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ εξάγεται. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο για τη γενικότερη οικονομία και τη γεωργική οικονομία.»
Η ανάπτυξη της Κρήτης
Η Περιφέρεια της Κρήτης μπορεί να αναδειχτεί σε πρότυπο ανάπτυξης εφόσον διαμορφώσει ένα κατάλληλο βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο τόνισαν όλοι οι ομιλητές. Στην επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να συμβάλει και η πρόταση για το συνδυασμό δύο στρατηγικών περιφερειακής ανάπτυξης της Κρήτης. Η πρώτη είναι αυτή που στηρίζεται στην αξιοποίηση των τοπικών κλασικών συντελεστών παραγωγής και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει το νησί στους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας, της ναυτιλίας, του τουρισμού και του πολιτισμού.
Η δεύτερη είναι η νέα στρατηγική ανάπτυξης που στηρίζεται στη γνώση, την έρευνα και την καινοτομία, στη δημιουργία νέων δυναμικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, με την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού δυναμικού του Πολυτεχνείου Κρήτης, του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Ηρακλείου, του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου και άλλων επιστημονικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων.
Ανοίγοντας τις εργασίες της διημερίδας ο βουλευτής Χανίων του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος του ιδρύματος Μεσογειακών Ερευνών Σήφης Βαλυράκης είπε ότι στην δύσκολη οικονομική, πολιτική και κοινωνική συγκυρία που βιώνει σήμερα η χώρα μας, η ανάγκη για τη δημιουργία σύγχρονων αναπτυξιακών μοντέλων τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Ειδικότερα στην Κρήτη τόνισε η οποία παρουσιάζει πολύ μεγάλο αναπτυξιακό έλλειμμα.
Ο καθηγητής του London School of Economics επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης και πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ κ. Ηλίας Μόσιαλος στην ομιλία του για την περιφερειακή πολιτική και ανάπτυξη ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η Κρήτη βρίσκεται στο στρατηγικότερο σημείο της χώρας. Με την αναδιοργάνωση του κράτους στο πλαίσιο του Καλλικράτη, αλλά και της επιχειρούμενης αναδιάρθρωσης της χώρας και λόγω της οικονομικής κρίσης τόνισε ο κ. Μόσιαλος θα δοθούν δυνατότητες στις περιφέρειες να παράξουν τοπικά προγράμματα ανάπτυξης να επωφεληθούν από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα για να μπουν σε νέα πορεία ανάπτυξης αφού ο τόπος αυτό χρειάζεται νέο μοντέλο παραγωγικότητας.
Στις προκλήσεις της Πράσινης Ανάπτυξης αναφέρθηκε ο Στέλιος Αλειφαντής, μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετων.
Για τα βασικά χαρακτηριστικά των νέων βιώσιμων αναπτυξιακών μοντέλων και της περιφερειακής ανάπτυξης μίλησε ο Στέργιος Μπαμπανάσης, ομότιμος καθηγητής, πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετων.
Για το τοπικό – μικροπεριφερειακό επίπεδο της βιωσιμότητας μίλησε ο Janos Szlavik, καθηγητής του Πανεπιστημίου Τεχνολογικών και Οικονομικών Επιστημών Βουδαπέστης.
Για τα Νησιωτικά αναπτυξιακά μοντέλα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου μίλησε ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου Α. Σεϊμένης.
Στους άξονες ανάπτυξης των Δήμων Χανίων , Ρεθύμνου, Ηρακλείου, Αγ.Νικολάου αναφέρθηκαν οι Δήμαρχοι των νέων αυτών «Καλλικρατικών» δήμων.
Τέλος να σημειωθεί ότι στον σύντομο χαιρετισμό του ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης ανέφερε πως η διημερίδα ανοίγει για την Κρήτη μια νέα προοπτική. Για να πετύχει η μεταρρύθμιση χρειάζεται συνεργασία είπε και η κυβέρνηση είναι κοντά για να ακούσει και να δώσει λύσεις.
Στην έναρξη της διημερίδας χαιρέτησαν μεταξύ άλλων οι Βουλευτές Χανίων του ΠΑΣΟΚ κ. Ευτύχης Δαμιανάκης και Λίτσα Κουρουπάκη, και ο διευθυντής του ΜΑΙΧ κ. Αλκίνοος Νικολαίδης .
Οι εργασίες της διημερίδας συνεχίζονται την Κυριακή 30 Ιανουαρίου στο ΜΑΙΧ με ώρα έναρξης 9:00 π.μ.